Süne mücadelesinde kullanılan insektisitlerle bulaşık süne yumurtalarını parazitleyen Trissolcus semistriatus Nees (Hymenoptera: Scelionidae)’un bazı biyolojik özellikleri

Buğday, adaptasyon kabiliyeti nedeniyle çok geniş iklim ve coğrafi ekosistemlerde yetiştirilme avantajlarına sahiptir. İnsan beslenmesi için en önemli besin maddesidir, ayrıca tüm dünyada gıdalardan elde edilen kalorilerin yaklaşık %20'sini oluşturur. Süne (Eurygaster integriceps Put.) (Hemiptera; Scutelleridae) buğdayın en önemli zararlısından biridir. Yumurta parazitoidi, Trissolcus semistriatus Nees. (Hymenoptera: Scelionidae), sünenin en yaygın ve en iyi bilinen yumurta parazitoitidir. Bu çalışmada, Süne mücadelesinde halen kullanılmakta olan Cypermethrin, Alpha- Cypermethrin, Lambda- Cyhalothrin ve Deltamethrin ile bulaşık süne yumurtalarını parazitleyen T. semistriatus'un bazı biyolojik özelliklerini belirlemek amacıyla laboratuvar koşullarında yapılmıştır. Bunun için, püskürtme ve daldırma yöntemiyle bulaştırılan süne yumurtalarına T. semistriatus parazitoitleri verilmiş ve parazitlemesi sağlanmıştır. Çalışma sonucunda, süne mücadelesinde kullanılan insektisitlerle bulaşık süne yumurtalarını parazitleyen T. semistriatus erginlerinin yaşam uzunluğunun, parazitleme gücünün ve canlı kalma oranlarına etkisinin ortalama %30' olduğu, IOBC’ye göre, N sınıf değerinde zararsız ya da az zararlı olarak sınıflandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Pestisit, Süne, Trissolcus semistriatus, Yan etki

Some biological characteristics of Trissolcus semistriatus Nees (Hymenoptera: Scelionidae) parasitizing sunn pest eggs infected with registered insectisicide at sunn pest control

Due to its adaptability, wheat has the advantages of growing in very wide climate and geographical ecosystems. Wheat is the most important nutrient for human nutrition, it also makes up about 20% of the calories from food all over the world. Sunn pest (Eurygaster integriceps Put.) (Hemiptera; Scutelleridae) is one of the most important pest of wheat. The egg parasitoid, Trissolcus semistriatus Nees. (Hymenoptera: Scelionidae) is the most common and best-known egg parasitoid of the Sunn pest, in Turkey. In this study, Cypermethrin, Alpha- Cypermethrin, Lambda-Cyhalothrin, and Deltamethrin, which are still used in the fight against Sunn pest, were performed under laboratory conditions in order to determine some biological properties of T. semistriatus, which parasitize Sunn pest eggs. For this aim, T. semistriatus parasitoids were given to the eggs that were contaminated by spraying and dipping method and their parasites were provided. As a result of this study, the effect of insecticides used in the control of the Sunn pest and contaminated Sunn pest eggs on the parasitic strength and survival rates of T. semistriatus adults was classified as harmless or less harmful with an average grade of 30%.

Keywords:

Insectiside Sunn pest, Trissolcus semistriatus, Parasitioid, Side effects,

PDF

___

Abbott, W.S. (1925), A method of computing the effective ness of an insecticide”, Journal Economic Entomology, 18: 265-267
Akkaya, A. (1994). Buğday Yetiştiriciliği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Genel Yayın No:1, Ziraat Fakültesi Yayın No:1, Genel Yayın No:1, Ders Kitapları Yayın No:1. Anonymous (1995), Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara, Cilt 1, 291 s.
Babaroğlu N. E. (2006). “Süne [Eurygaster spp. (Hemiptera: Scutelleridae)] Mücadelesinde Kullanılan Bazı İlaçların Orta Anadolu Bölgesinde Süne Yumurta Parazitoitleri Trissolcus spp. (Hymenoptera: Scelionidae)’ ne Etkileri Üzerinde Araştırmalar” (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Ankara, 128 s.
Babaroğlu N.E., ve Uğur A. (2009) Bazı İnsektisitlerin Süne Yumurta Parazitoitlerinin Trissolcus spp. (Hymenoptera: Scelionidae) Ergin Gelişimine Etkileri. Bitki Koruma Bülteni, 49 (3): 117-133.
Boller, E.F., Vogt, H., Ternes, P. Malavolta, C. (2006). Working Document on Selectivity of Pesticides. Internal Newsletter issued by the Publication Commission for the IOBC/wprs Council and Executive Committee ISSUE Nr. 40.
Efe, E., Günaydın, T. ve Nogay, A. (1996). İnsektisitlerin çevredeki hedef dışı canlılara olan kısa süreli etkilerinin araştırılması. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yay. No: 92.
Koçak, E., ve Kılınçer, N. (2002). Süne (Eurygaster spp., Het.: Scutelleridae)' nin aynı yumurta paketinin Trissolcus (Hym.: Scelionidae) türleri tarafından parazitlenme durumu. Bitki Koruma Bülteni, 42 (1-4): 23-34.
Koçak, E. Kodan, M. ve Babaroğlu N. (2008). Bazı İnsektisitlerin Kımıl (Aelia rostrata Boh., Het: Pentatomidae) Yumurta Parazitoiti Trissolcus rufiventris Mayr (Hymenoptera: Scelionidae)’e Etkileri Üzerinde Çalışmalar. SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (2): 52-59.
Lodos, N. (1961). Türkiye, Irak, İran ve Suriye'de Süne (Eurygaster integriceps Put.) Problemi Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ege Üniversitesi Matbaası, No: 51,115 s.
Lodos, N. (1986). Türkiye Entomolojisi -II-. Genel Uygulamalı ve Faunistik. Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir, 580 s.
Malysheva, M.S. ve Kartavtsev, N.I. (1977). Effect of chemical treatments by helicopter on thestate of telenomines present with in the eggs of their hosts. Zashchity Rastenii, 44: 102-110 (CAB, 1977).
Orr, D.B., Boethel, D.J. ve Blake Layton, M. (1989). Effect of insecticide applications in soybeans on Trissolcus basalis Thomas, (Hymenoptera, Scelionidae). J. Econ.Ent., 82(4): 1078-1084
Rosca, I., Popov, C., Barbulescu, A., Vonica, I., ve Fabritius, K. (1996). The Role of Natural parasitoids in Limiting the Level of SunnPest Population., In sunn Pest and Their Control in the Near East, FAO, 138: 35-46, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.
Safavı, M. (1968). Etude Biologique et Ecologi quedes Hymenopteres Parasitesdes bufsdes Punasiesdes Cereals. Entomophaga 13 (5), pp: 381-495.
Şimşek, N. ve Sezer, A.C. (1986). Akdeniz Bölgesi’nde Hububatta Zarar Yapan Süne (Eurygaster integriceps Put.)’ye Karşı ilaç Denemeleri. Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Proje No: 1/E, 300.001 Nihai Rapor.
Waage, J.K. (1998) Süne ve Yakın Türlerin Mücadelesinde Yumurta Parazitoitlerinin Üretimi ve Salımı Entegre Süne Mücedelesi. Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü, 6-9 Ocak 1998. Ankara. 165 s.
Waddill, V.H. (1978). Contact toxicity of four synthetic pyrethroids and Methomyl to some adult insect parasites”, Fla. Entomol. 61: 27-30.
Zeren, O., Yiğit A., ve Güllü M. (1994). Süne Eurygaster integriceps Put (Hemiptera, Scutelleridae) mücadelesinde kullanılan ilaçların laboratuvar koşullarında yumurta parazitoitleri, Trissolcus spp. (Hymenoptera: Scelionidae)'ye etkileri. Türkiye III: Biyolojik Mücadele Kongresi, 25-28 Ocak, İzmir, 195-203.