Lavanta (Lavandula angustifolia Mill.)’da çelikle çoğaltmada uygun çelik tipi ve IBA dozunun belirlenmesi

Çalışma, lavanta (Lavandula angustifolia Mill.)’da çelikle çoğaltmada uygun çelik tipi ve IBA (İndol Bütirik Asit) dozunun belirlenmesi amacıyla, 2017 yılında yürütülmüştür. Denemede, köklendirme ortamı olarak perlit kullanılmış ve deneme, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde, 4 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Denemede, üç farklı çelik tipi (uç, orta ve dip çeliği) ve altı farklı IBA dozları (0 (kontrol), 2000, 4000, 6000, 8000 ve 10000 ppm) uygulanmıştır. Uygulamalara göre, köklenme oranı %20.83-71.25, fide toplam ağırlığı 0.29-1.31 g fide-1, sürgün sayısı 1.66-4.68 adet bitki-1, en uzun sürgün boyu 3.54-4.87 cm, sürgün kuru ağırlığı 0.02-0.08 g fide-1, en uzun kök boyu 8.15-14.78 cm ve kök kuru ağırlığı 0.005-0.015 g fide-1 arasında değişmiştir. Sonuç olarak, en uygun çelik tipinin dip çeliği ve en uygun IBA dozunun ise 8000 ppm olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Lavanta (Lavandula angustifolia, Çelik tipi, IBA dozları

Determination of suitable cutting type and IBA dose for seedling production in lavender (Lavandula angustifolia Mill.)

This study was conducted to determine suitable cutting type and IBA (Indole Butyric Acid) dose for the seedling propagation on lavender (Lavandula angustifolia Mill.), in 2017. Perlite was used as the rooting medium on the experiment. The experiment was arranged at the Randomized Complete Block at Split Plot Design with 4 replications. Three different cutting types (green top, green mid and semi-woody cuttings) and six different IBA doses (0 (control), 2000, 4000, 6000, 8000 and 10000 ppm) were applied in the trial. According to the applications, it was determined that the rooting ratio (20.83-71.25 %), seedling weight (0.29-1.31 g plant-1) number of shoots (1.66-4.68 number plant-1), shoot length (3.54-4.87 cm), shoot dry weight (0.02-0.08 g plant-1), root length (8.15-14.78 cm) and root dry weight (0.005-0.015 g plant-1). According to these results, it is observed that the most suitable cutting type is semi-woody cutting and the most suitable IBA dose is 8000 ppm.

Keywords:

Lavender (Lavandula angustifolia), Cutting types, IBA Dose,

PDF

___

Anonim (2020). Perlit. https://www.dogusanas.com.tr/perlit.pdf (Erişim tarihi: 15.10.2020).
Alp, Ş., Yıldız, K., Türkoğlu, N., Çığ, A. & Aşur, F. (2010). Van ilindeki eski bahçe güllerinin değişik çelik tipleri ile çoğaltılması. YYÜ Tarım Bilimleri Derg., 20(3), 189-193.
Arabacı, O., Bayram, E., Baydar, H., Savran, A.F., Karadoğan, T. & Ozay, N. (2007). Chemical composition, yield and contents of essential oil of Lavandula hybrida reverchon grown under different nitrogen fertilizer, plant density and location. Asian Journal of Chemistry, 19(3), 2184–2192.
Arslanoğlu, F. & Albayrak, Ö. (2011). Farklı IBA dozlarının biberiye (Rosmarinus officinalis L.) ve lavanta (Lavandula angustifolia Spica ) gövde çeliklerinin köklenmesi üzerine etkileri. Türkiye IX. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül, Bursa. s644-647.
Ayanoğlu, F., Mert, A. & Kaya, A. (2000). Hatay florasında yetişen karabaş lavantanın (Lavandula stoechas subsp. stoechas L.) çelikle köklendirilmesi üzerine farklı lokasyonların ve hormon dozlarının etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 24, 607-610.
Ayanoğlu, F., Mert, A., Erdoğan, C. & Kaya, A. (2002). Propagation of some native grown medicinal plants by stem cuttings. Journal of Herbs, Spices & Medicinal Plants, 9:4, 405-411.
Balyemez, Ö.E. & Özel, A. (2017). Harran Ovası koşullarında farklı lavanta (Lavandula spp.) türlerinin verim ve bazı bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. 12. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül 2017.
Biasi, L.A. & Deschamps, C. (2009). Plantas aromáticas: do cultivo à produção de óleo essencial. Curitiba: Layer Studio Gráfico e Editora, p160.
Beatovic, D., Jelacic, S., Kišgeci, J., Moravcevic, D., Miloševic, D.K., Vlade Zaric, V. & Nikola Filipovic, N. (2012). Application of local peat in the lavander nursery production (Lavandula angustifolia Mıll.). Proceedings of the Seventh Conference on Medicinal and Aromatic Plants of Southeast European Countries, (Proceedings of the 7th CMAPSEEC), Subotica, Serbia, 27-31 May, page273.
Bhat, A.B., Siddique, M.A.A. & Bhat, Z.A. (2008). Effect of IBA, NAA and Rootex on rooting of Lavundula officinalis. Environment and Ecology, 26(4A), 1777-1781.
Bona, M.C., Biasi, L.A., Lipski, B., Masetto, M.A.M. & Deschamps, C. (2010). Enraizamento adventício de estacas de Lavandula dentata tratadas com auxina. Ciência Rural, 40(5), 1210-1213.
Bona, C.M., Biasetto, I.R., Masetto, M., Deschamps, C. & Biasi, L.A. (2012a). Influence of cutting type and size on rooting of Lavandula dentata L. Rev. Bras. Pl. Med., Botucatu, 14(1), 8-11.
Bona, C.M., Biasetto, I.R., Masetto, M., Deschamps, C. & Biasi, L.A. (2012b). Indução de enraizamento em diferentes acessos de Lavandula angustifolia por meio de aplicação de auxina (Rooting induction of different Lavandula angustifolia accessions by auxin application). Ciências Agrárias, Londrina, 33(1), 175-182.
Cavanagh, H.M. . & Wilkinson, J.M. (2002). Biological activities of lavender essential oil. Phytotherapy Research, Malden, 16(4), 301-308.
Ceylan, A. (1996). Tıbbi Bitkiler-II. E.Ü. Ziraat Fak. Yayınları No: 481, İzmir.
Hartmann, H.T., Kester, D.E., Davies, F. & Geneve, Y.R. (2011). Plant Propagation: Principles and Practices. 6th ed., 840s.
Kantar, A. (2017). Hünnapın (Zizyphus Jujube Mill.) çelikle çoğaltılması. Ordu Üniversitesi Fen. Bil. Ens., Tarla Birkileri, Yüksek Lisans Tezi, Ordu 31s.
Kara, N., Baydar, H. & Erbaş, S. (2011). Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. Derim, 28(2), 71-81.
Kara, N. & Baydar, H. (2013). Determination of lavender and lavandin cultivars (Lavandula sp.) containing high quality essential oil in Isparta, Turkey. Turkish Journal of Field Crops. 18(1), 58-65.
Kırıcı, S., Bayram, E., Tansi, S., Arabaci, O., Baydar, H., Telci, İ., İnan, M., Kaya, D.A. & Özel, A. (2020). Tıbbi ve aromatik bitkilerin üretiminde mevcut durum ve gelecek. Türkiye Ziraat Mühendisliği IX.Teknik Kongresi, Bildiri kitabı:1, ISBN-978-605-01-1321-1, 505-528.
Kumar, N. & Arumugam, R. (1980). Effect of growth regulators on rooting of rosemary (Rosmarinus officinalis L.). Indian Perfumer, 24(4), 210-213.
Kuris, A., Altman, A. & Putievsky E. (1980). Rooting and initial establishment of stem cuttings of oregano, peppermint and balm. Scientia Horticulturae, 13(1), 53-59.
Mahmoud, S.E.D.M. (1996). Comparative study between saponin and natural auxin on root growth of rosemary (Rosmarinus officinalis L.) cutting. Acta Horticulturae, 426, 635-642.
Mehrabani, V. L., Kamran, R.V., Hassanpouraghdam, M.B., Kavousi, E. & Aazami, M.A. (2016). Auxin concentration and sampling time affect rooting of Chrysanthemum morifolium L. and Rosmarinus officinalis L. AJA, 3(1), 11-16.
Nicola, S., Hoeberechts, J. & Fontana, E. (2003). Rooting products and cutting timing for peppermint (Mentha × piperita L.) radication. Acta Horticulturae, 614(1), 273-278.
Nayana, E.K.E., Subasinghe, S., Amarasinghe, M.K.T.K., Arunakumara, K.K.I.U. & Kumarasinghe, H.K.M.S., (2015). Effect of maturity and potting media on vegetative propagation of Salacia reticulata (Kothalahimbatu) through stem cuttings. International Journal of Minor Fruits, Medicinal and Aromatic Plants, 1(1), 47-54.
Özcan, İ.İ., Arabaci, O. & Öğretmen, N.G. (2013). Lavanta (Lavandula hybrida)’nın köklenmesi üzerine farklı hormon dozları ve köklendirme ortamlarının etkisi. V. Süs Bitkileri Kongresi, 06–09 Mayıs, Yalova, 529s.
Putievsky, E., Raviv, M., Senderovich, D. & Ron, R. (1983). Early rooting in rosemary (Lavandula officinalis L.) cuttings under the influence of chemical treatments and collecting time. Hassadeh, 63(6), 1148-1150.
Siddique, M.A.A., Paul, T.M. & Jhon, A. Q. (1994). Influence of IBA on the induction of rooting in Salvia officinalis Linn. Advances in Plant Sciences, 7(1), 170-172.
Tucker, A.O. (1985). Lavender, spike, and lavandin. The Herbarist, 51, 44-50.