Harran Ovası Tarımsal İşletmelerinde Risk Analizi

Tarımın insan beslenmesi, yoğun iş gücü kullanarak istihdam yaratması, sanayi sektörüne girdi temin etmesi bakımından önemi tartışmasızdır. Fakat tarımsal üretimin sanayi üretimi ile kıyaslandığında, evrensel kabul görmüş farklı özelliklere sahip olduğu bilinmektedir. Üreticiler, birçok risk ve belirsizlikle karşı karşıya bulunmaktadırlar. Bölgelerarası değişmekle birlikte, tarım sektörünün en çok karşılaştığı riskler: piyasa riski (fiyat dalgalanmaları), ülkedeki ekonomik durum, girdi maliyetlerindeki değişiklik, ürünün pazarlama zorluğu, ürünün satış zamanı, arazi fiyatlarındaki değişiklik, ürünlerin depolanabilirlik durumu, ürünlerin verimindeki değişiklikler, felaket (don, kuraklık, sel, erozyon, yangın vb) riskleri, kredi ve likidite riski, sermaye yapısı ve teknolojik yetersizlikleridir. Bu çalışmanın amacı; Harran Ovasında sulu koşullarda üretim yapan tarımsal işletmelerin karşılaştıkları riskleri tespit etmek ve riske karşı olan tutumlarını belirlemektir. Bu maksatla, kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen 140 üretici ile yüz yüze anket uygulanmış ve istatistiki açıdan uygun yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak, en çok karşılaşılan risklerin; hastalık ve zararlılar, iklim koşulları ve fiyatların istikrarsız oluşları olduğu tespit edilmiştir. Eğitim düzeyinin, medeni halin, daha önce tarım sigortası yaptırıp yaptırmama değişkeninin, kredi kullanma durumunun ve devletin tarım sigortası için prim desteğinin üreticilerin tarım sigortası yaptırma kararında etkili olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Tarımsal risk, Harran ovası, Sigorta, Belirsizlik, Şanlıurfa

Risk Analysis of Agricultural Business in Harran Plain

Agriculture is indisputably important for Human nutrition, creation of employment using labor intensive technique, and to provide input to the industrial sector. But agricultural productions have universally accepted different characteristics when comparing with industrial sector. Agricultural producers with whom are faced with many risks and uncertainties. The agricultural sector are faced with many risks which vary between regions: market risk (price volatility), the economic situation in the country, changes in input costs, marketing difficulties, product sales time, changes in land prices, storability status of products and changes in the yield of products, disaster (frost, drought, floods, erosion, fire, etc.) risk, credit and liquidity risk, structure of capital and risks of technological insufficiency. This study aims to identify risks faced by agricultural enterprises engaged in production under irrigated conditions in the Harran Plain and to determine attitudes towards risk. For this purpose, face-to-face surveys were conducted with 140 producers identified with conveinence sampling method and the appropriate statistics methods were analyzed. As a result, the professional experience, level of education, marital status, before agriculture cover and still make my variable of the credit use, and the government's agricultural primary support for insurance producers were found to be effective in the decision to agriculture insurance. The most common risks, diseases and pests, climatic conditions unstable prices were observed.

Keywords:

Agricultural risk, Insurance, Uncertainity, Harran Plain, Sanliurfa,

PDF

___

Akçaöz, H., Özkan, B., Karadeniz, F. C., Fert, C. 2006. Tarımsal Üretimde Risk Kaynakları ve Risk Stratejileri: Antalya İli Örneği, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (1): 89-97.
Akdemir, Ş., Binici, T., Şengül, H., Akçaöz, H., Karlı, B., Aktaş, E. ve Gizir, M., 2001. Bölge Bazlı Tarım Sigortasının (Area Based Index Insurance) Türkiye’de Seçilmiş Bölgeler İçin Potansiyel Sigorta Talebinin ve Talebin Karşılanabilirliğinin Belirlenmesi, Proje Raporu 2001-11, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Ankara, 93s.
Aydogdu, M. H. and Yenigun, K. 2016. Farmers’ Risk Perception towards Climate Change: A Case of the GAP-Şanlıurfa Region, Turkey. Sustainability, 8(8), 806. doi:10.3390/su8080806
Aydogdu, M. H. 2016. Farmers' Risk Perception And Willingness To Pay For Environment: Case Study Of GAP-Sanliurfa, Turkey. Fresenius Enviromental Bulletin, 25(12): 5449-5455.
Bergfjord, O. J. 2013. Farming and risk attitude. Emirates Journal of Food Agriculture, 25(7): 555-561. doi: 10.9755/ejfa.v25i7.13584
Çetin, İ. ve Esengün, K. 2012. Amasya İlinde Kuru Soğan Yetiştiren İşletmelerin Risk Davranışına Göre Sosyo-Ekonomik Analizi, GOÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 29 (1): 81-92.
Çetin, İ. ve Esengün, K. 2013. Amasya İlinde Yaygın Olarak Yetiştirilen Ürünlerde Verim ve Fiyat Riski, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15 (25): 57-65.
İkikat Tümer, E., Birinci, A. ve Miran, B. 2010. Çiftçilerin Sel ve Kuraklık Sigortası Yaptırma İsteğini Etkileyen Faktörlerin Analizi: TRA-I Bölgesi Örneği. IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, 22-24 Eylül 2010, Şanlıurfa.
İkikat Tümer, E. ve Birinci, A. 2013. TRA I Bölgesindeki Çiftçilerin Riske Karşı Tutumları Açısından Sosyo-Ekonomik Özellikleri, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 7 (2), 55-66.
İnan, İ. H., 2001. Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği (5. Baskı), Tekirdağ.
İpekçioğlu, Ş., Işgın, T., Monis, T., Saner, G., Bilgiç, A., 2010. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası Yaptırma İstekliliğinin Belirlenmesi. IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, 22–24 Eylül 2010, Şanlıurfa.
Karahan, Ö., 2002. Tarımda Üreticilerin Risk Karşısındaki Davranışları Üzerine Bir Araştırma : Ege Bölgesinden Bir Örnek Olay, (Doktora Tezi), Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı.
Keskinkılıç, K. ve Alemdar, T. 2013. Tarım Sigortacılığı; Dünya ve Türkiye’deki Uygulamaların Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Dergisi, 29 (3): 114-123.
Kızılboğa, R. 2012. Risk Yönetimi ve Ülke Uygulamalarında Risk Yönetim Modelleri, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi / Journal of Academic Researches and Studies, 4 (7): 82-99.
Kopali, A., & Doko, A. 2014. Analysis precipitation regime. Period dryness and climate risk determination for agriculture on albanian territory. Albanian Journal of agriculturalsciences.Issuespecial(June 2014).https://sites.google.com/a/ubt.edu.al/rssb/biotech_plant_files/27 biotech123_paper.pdf (Erişim Tarihi: 27.06.2015)
Özcan, M. 2012. Tarımsal İşletmelerde Risk Yönetimi ve Bir Alan Çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Pennings, M.E., & Garcia, P. 2001. Measuring Producers’ Risk Preferences: A Global Risk-Attitude Construct. American Journal of Agricultural Economics. 83(4): 993–1009 http://arno.unimaas.nl/show.cgi?fid=987 (Erişim Tarihi: 10.06.2015)
Rata, D.A., & Cinade, L.O. 2009. Hedging: An Important Tool in Agriculture Risk Management. Lucrari Stiintifıce, Seria I,Vol.XI(2) http://www.usab- htm.ro/USAMVBT_Pagina_ro_494.html (Erişim Tarihi: 20.06.2014)
Şahin, A. ve Miran, B. 2007. Çiftçi Algılarına Göre Bitkisel Ürünlerin Risk Haritası: Bayındır İlçesi Örneği, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 44 (3): 59-74.
Şahin, A., Cankurt, M., Günden, C. ve Miran B. 2008. Çiftçilerin Risk Davranışları: Bir Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (2): 153-172.
Yavuz, G. G., 2010. Polatlı İlçesinde Üreticilerin Tarım Sigortası Yaptırmaya Karar Verme Sürecinde Etkili Olan Faktörlerin Analizi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.