Harran Ovası Koşullarında Dereotu (Anethum graveolens L.)’nda Uygun Hasat Zamanının Belirlenmesi

Harran Ovası koşullarında dereotundan yüksek kalite ve verimin alınabileceği uygun hasat zamanlarının belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışma 2014–2015 üretim sezonunda Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eyyübiye Yerleşkesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Alanında, tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada dereotunda en uygun hasat zamanını belirlemek için bitkiler 30-40 cm boylandığından başlamak üzere tohum olgunluğuna kadar 8 farklı zamanda hasat yapılmıştır. Araştırma sonucunda; Taze herba verimi 964.35–4195.00 kg da-1, kuru herba verimi 239.04–1010.16 kg da-1, bin tane ağırlığı 1.20–1.55 g, tane verimi 35.68–105.89 kg da-1, kuru yaprak verimi 56.46–256.45 kg da-1, uçucu yağ verimleri sırasıyla; Taze herbada 0.20–4.38 l da-1, kuru herbada 0.31–6.38 l da-1, kuru yaprakta 0.15–2.65 l da-1 ve tohumda uçucu yağ verimi 0.54–2.03 l da-1 olarak belirlenmiştir. En yüksek taze herba verimi 2. hasatta (27 Nisan), en yüksek kuru herba verimi 3. hasatta (5 Mayıs), en yüksek uçucu yağ verimi 5. hasatta (5 Haziran), en yüksek tohum verimi ise 7. hasatta (19 Haziran) elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Anethum graveolens L., Dereotu, Hasat Zamanı, Tohum Verimi, Herba Verimi

Determination of Suitable Harvesting Time on Dill (Anethum graveolens L.) under

This study was conducted to investigate determination on suitable harvesting times for high quality and yield on dill (Anethum graveolens L.), at Harran University, Faculty of Agriculture, Eyyubiye Campus, Agricultural Research and Application Station, during 2014-2015 growing season under The Harran Plain conditions. The experiment was arranged in randomized blocks design with three replications and different 8 harvesting periods for suitable harvesting. In the research, it were determined that fresh herb yield 964.35-4195.00 kg da-1, dry herb yield 239.04-1010.16 kg da-1, thousand seed weight 1.20-1.55 g, seed yield 35.68–105.89 kg da-1, dry leaf yield 56.46–256.45 kg da-1, essential oil yields in fresh herb 0.20–4.38 l da-1, in dry herb 0.31–6.38 l da-1, in dry leaf 0.15-2.65 l da-1 and in seed 0.54-2.03 l da-1. The highest fresh herb yield were obtained the 2th harvest time (27 April), the highest dry herb yield were obtained the 3th harvest time (5 May), the highest essential oil yield were obtained the 5th harvest time (5 June) and the highest seed yield were obtained the 7thharvest time (19 June).

Keywords:

Anethum graveolens L., Dill, Harvesting time, Seed yield, Herb yield,

PDF

___

Agarwal, A. A., 2008. Chemical Composition of Major Essential Oil of India. Published by Swaraj Herbal Plants Ltd. Barabanki, India. p: 281.
Anonim, 2006. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Şanlıurfa Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Şanlıurfa.
Anonim, 2015a. Şanlıurfa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü. Şanlıurfa ili aylık ortalama iklim verileri.
Anonim, 2015b. http://www.harvestfields.netfirms.com/herbs/spice/dill.htm. Kuru Herbada Uçucu Yağ Oranları.
Anonim, 2016.http://www.tuik.gov.trTürkiye’de Yeşil Sebze Olarak Dereotu Üretimi.
Badoc, A. ve Lamarti, A., 1991. A Chemotaxonomic Evaluation of Anethum graveolens L. (Dill) of Various Origins, J. Essential Oil Resarch, 3, 269- 278 (Jul/Aug 1991).
Bailer, J., Aichinger, T., Hacki, G., Hueber, K., Dachler, M., 2002. "Essential oil content and composition in commercially available dill cultivars in comparison to caraway." Industrial crops and products14.3 (2001): 229-239.
Bowes, K. M., Zheljazkov, V. D., Caldwell, C. D., Pincock, J. A., & Roberts, J. C., 2004. Influence of seeding date and harvest stage on yields and essential oil composition of three cultivars of dill (Anethum graveolens L.) grown in Nova Scotia. Canadian journal of plant science, 84(4), 1155-1160.
Ceylan, A., 1997. Tıbbi Bitkiler II (Uçucu Yağ Bitkileri). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 481, s.57, 161-175.
Dachler, M., Pelzmann, H., 1999. Arznei-und Gewurzpflanzen, 2nd ed. O-sterreichischer Agrarverlag, Klosterneuburg (Austria) 156 pp.
Darzi, M., 2012. Influence of Organic Fertilizer and Biostimulant on The Growth and Biomass of Dill (Anethum Graveolens L.). International Journal of Agriculture and Crop Sciences.
Dinç, U., Şenol, S., Sayın, M., Kapur, S. ve Güzel, N., 1988. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Toprakları (GAT) I. Harran Ovası, TÜBİTAK, Tarım Ormancılık Araştırma Grubu, Güdümlü Araştırma Projesi Kesin Sonuç Raporu, TAOG, 534, Adana.
El-Gengaihi, S.E. ve Hornok, L., 1978. The Effect of Plant Age on Content And Composition of Dill Essential Oil Anethum graveolens L. Acta Horticulturae 73, 1978, Spices and Medicinal Plants, p: 213- 218.
Elik, H., 2010.Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Dereotu (Anethum graveolens L.)’nda Bazı Agronomik ve Teknolojik Özellikler Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü.
Garrabrants, N. L., ve Craker, L. E., 1987. Optimizing Field Production of Dill. Acta Horticulturae, Medicinal and Aromatic Plants, 208: 69-72.
Hälvä, S., ve Houpalahti, R., 1987. The Effect of Variety and Location on The Production and Aroma of Dill Herb, Acta Horticulturae, 208, 1987. Medicinal and Aromatic Plants P: 45- 49.
Hälvä, S., Craker, J. E. Simon Ve D. J. Charles. 1993. Growth and Essential Oil in Dill, Anethum graveolens L., in Response to Temperature and Photoperiod. Journal of Herbs, Spices & Medicinal Plants. P: 47-56
Hashemzadeh, F., Mirshekari, B., Khoei, F., Yarnia, M.,Tarinejad, A., 2013. Effect of bio and chemical fertilizers on seed yield and its components of dill (Anethum graveolens L.). Journal of Medicinal Plants Research Vol. 7(3), pp. 111 117, 17 January, 2013
Kaçar, O. ve Özkan, N., 2005. Çeşitli İklim Faktörlerinin, Farklı Gelişme Dönemlerinin ve Gün İçerisindeki Farklı Toplama Saatlerinin Sarı Kantaron (Hypericum perforatum L.)’da Hiperisin Oranı Üzerine Etkisinin Belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2005, 42(2):23-34.
Muggeridge, M. ve Clay M., 2002. Quailty Specifications for Herbs and Spices, Handbook of Herbs and Spices, European Spice Association.
Özdemir, Z., 2005. Dereotu (Anethum graveolens L.)’nda Bitki ve Tohum Verimi İçin Uygun Hasat Zamanlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü.
Özel, A., 2000. Harran Ovası Koşullarında Kıvırcık Nane (Mentha spicata L.)’de Farklı Biçim Zamanlarının Drog Verimi ve Bazı Kalite Kriterlerine Etkisi. HR.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1-2), 45-56.
Özel, A., Demirbilek, T. ve Çopur, O.,2001. Determination of Yield and Agronomic Characters of Some Annual Spice Plants Under The Harran Plain Conditions. Workshop on agricultural and Quality Aspects of Medicinal and Aromatic Plants, May 29-June 01 2001, 151-158, Adana-TURKEY.
Öztürk, N., Tunalıer, Z., Koşar, M. ve Başer, K. H. C., 2004. Petroselinum crispum, Anethum graveolens ve Eruca sativa’nınAntioksidan Etki ve Fenolik Bileşikler Yönünden İncelenmesi. 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiriler, 29-31 Mayıs 2002, Eskişehir, Eds.
Randhawa, G.S., Singh, A., Mahey, R.K., 1987. Optimising Agronomic Requirements For Seed Yield and Quality of Dill (Anethum graveolens L.) Oil. 1987 Acta Horticulturae 208, Medicinal and Aromatic Plants P: 61- 68.
Randhawa, G.S. ve Singh, A., 1989. Effect of Agronomic Practices on Growth, Yield and Nutrient Uptake of Dill (Anethum graveolens L.), Horticultural Abstracts, 1989, Vol. 59, No:9, 882.
Randhawa, G. S., Gill, B. S., Saini, S. S. ve Singh, J., 1996. Effect of Plant Spacings and Nitrogen Levels on The Seed Yield of Dill Seed (Anethum graveolens L.), Proceedings Int. Symp. Medicinal an Aromatic Plants, Acta Hort. 426, ISHS 1996 p: 623- 628.
Said Al Ahl, Atef M. Z. Sarhan, Abou Dahab M. Abou Dahab, El-Shahat N. Abou Zeid, Mohamed S. Ali, Nabila Y. Naguib., 2015. Volatile Oil Composition of Anethum graveolens L.Affected by Harvest Stage. International Journal of Plant Science and Ecology. Vol. 1, No. 3, 2015, pp. 93-97.
Santos, P. A. G., Figueiredo, A. C., Lourenço, P. M. L., Barosso, J. G., Pedro, L. G., Oliveira, M. M., Schripsema, J., 2002. Hairy Cut Cultures of Anethum graveolens L.(dill) Establishment, Growth, Time-Course Study of Their Essential Oil and Its Comparsion With Parent Plant Oils, Horticultural Abstracts, 2002, Vol. 72, No: 12, 1636.
Shokati, K. Ghassemi-Golezan., 2013. Effects of Fenugreek And Dill Different Intercropping Patterns And Harvesting Times On Essential Oil of Dill. Cercetari Agronomice in Moldova. Vol. XLVI , No. 3 (155) / 2013.
Singh, A., Randhawa G. S., 1991. Effect of Cultural-Practices on Periodic Plant Height and Seed Yield of Dill (Anethum graveolens L.). Indian Journal of Agronomy, 36 (4): 574-577.
Uyanık M., 2013. Oğulotu (Melissa officinalis L.)’nda Ontogenetik, Morfogenetik ve Diurnal Varyabilitenin Ankara Koşullarında Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü.