Denizli İli Koşullarında Organik Yetiştirilen İzmir Kekiği (Origanum onites L.) Bitkisinin Beslenme Durumları ve Bazı Kalite Öğeleri Arasındaki İlişkiler

Geçmişten bu yana tıbbi bitkiler; ilaç, gıda, kozmetik, içecek sanayiinde yaygınlıkla kullanılmaktadır. Ülkemizde geniş yayılım alanı gösteren bu bitkilerin gün geçtikçe artan önemlerine paralel kültüre alınmaları da artış göstermektedir. Bu bağlamda; dış satımda çok önemli bir yer tutması itibari ile ekonomik değeri yüksek bir tür olan Origanum Onites (İzmir Kekiği) kültüre alınmaya başlanmış bir tür olup üretiminde kalite ve kanditesinin arttırılarak standart bir üretime yaklaştırılması hedeflenmektedir. Bu çalışmada, İzmir kekiği yetiştiriciliğinde önemli bir potansiyel bölge konumunda olan Denizli İli Gözler Beldesinde sertifikalı organik kekik üretimi yapılan yöre bahçelerinin beslenme durumları yaprak ve toprak analizleri ile incelenmiştir. Ek olarak bitkinin kullanım alanını belirleyen önemli kalite parametrelerinden % nem içerikleri ve toplam % uçucu yağ miktarları belirlenerek yaprakların besin elementi kapsamları ile toplam yağ içerikleri (%) ve nem miktarları (%) arasındaki ilişkiler ortaya konmuştur. Toprak azot içeriği ve yaprak N içerikleri arasında p≤0.05düzeyinde pozitif korelasyonlar elde edilirken toprak Mn ve yaprak Fe içerikleri arasındap≤0.05 düzeyinde negatif korelasyonlar saptanmıştır. Yaprakların besin elementi içerikleri ile % toplam yağ içerikleri arasında herhangi bir ilişki bulunamazken yaprak % nem içerikleri ile yaprakların % toplam yağ içerikleri arasında p≤0.01 düzeyinde negatif korelasyonlar belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Besin elementleri, Kekik, Nem, Toprak özellikleri, Uçucu yağ

The relationships between nutrition and some quality parameters of oregano (Origanum onites L.) grown organically in the conditions of Denizli province

Medicinal plants have long been widely used not only in medicines but also in the food, cosmetics and drinks industries. In Turkey, the steadily increasing importance of these plants in many areas has been paralleled by their increasing cultivation. In this regard, Origanum onites (oregano), which has high economic value because of its significant sale to other countries, has started to be cultivated, with a target of increasing quality and quantity in a standard approach to production. In this study, an investigation using leaf and soil analysis was made of the nutrition conditions of local gardens which are producing organic oregano certified by the local authorities of the Denizli Gözler region, an area with a significant potential for growing oregano. In addition, the correlation between nutrient elements and total percentage oil and moisture content was established by determining the percentage moisture content and the total percentage amount of volatile oils in the leaves, which are important quality parameters determining where the plant can be used. Positive correlations at a confidence level of 5% were found between soil and leaf nitrogen content, while negative correlations at a 5% level were found between soil Mn and leaf Fe contents. No correlation was found between the nutrient element content of the leaves and total percentage oil content, but a strong negative correlation at a confidence level of 1% was determined between percentage moisture content and total percentage oil content in the leaves.

Keywords:

Nutritional elements, Thyme, Moisture, Soil characteristics, Volatile oil,

PDF

___

Aligiannis, N., E. Kalpoutzakis, S. Mitaku and I. B. Chinou, 2001. Composition and antimicrobial activity of the essential oils two Origanum species. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 49: 4168-4170.
Anonim. 1993. Soil Survey Manual, Soil Survey Division Staff. United States Department of Agriculture, Handbook No: 18, U.S. Government Printing Office, Washington, D.C, USA. p. 410.
Anonymous, 1996. Oregano: Proceedings of the IPGRI International Workshop on Oregano. 8-12 May 1996, Bari, Italy.
Anonim, 2005. Medicinal and Aromatic Plants Working Group-ECP/GR.
Anonim, 2005. www.bitkisel-tedavi.com/kekik.html
Anonim, 2013. www.megep.meb.gov.tr yapraklarından faydalanılan ilaç ve baharat bitkileri Yetiştiriciliği, Tarım Teknolojileri Ders Notları, Ankara, 2013.
Arabacı, O., 1995. İzmir kekiği (Origanum onites L.)’nin Yetiştirme Tekniği ve Kalite Özellikleri Üzerinde Araştırma, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir, 101.
Baydar, H., Arabacı, O., 2013. Türkiye’nin kekik üretim merkezi olan Denizli’de kültür kekiğinin (Origanum onites L.) tarımsal ve teknolojik özellikleri.10. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül 2013, Konya.
Baydar, H. ve Erdal, İ., 2004. Bitki Büyüme Düzenleyicilerinin İzmir Kekiğinin (Origanum onites L.) Yaprak Kalitesine Etkisi, Tarım Bilimleri Dergisi 2004, 10 (1): 9-13.
Bayram, E., Geren, H., Ceylan, A., ve Özay, N., 1999. İzmir Kekiği (Origanum onites L.)’nde Farklı Biçim Şekli ve Biçim Yüksekliğinin Verim ve Kaliteye Etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, (Sunulu Bildiri), 15 – 18 Kasım 1999, Adana.
Bayram, E., 2003. Ege Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi, Kekik Yetiştiriciliği, Teknik Bülten: 42.
Baytop, T., 1999. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi, Nobel Tıp Kitap Evleri, İstanbul, s.480.
Benli, M. ve N., Yiğit, 2005. Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi Yıl: 2005 Cilt: 03 Sayı: 08 Sayfa: 1-8 www.mikrobiyoloji.org/pdf/702050801.pdf
Bernãth J., 1996. Some scientific and practical aspects of production and utilization of oregano in central Europe, Proceedings of the IPGRI International Workshop on Oregano, International Plant Genetic Resources Institute, Ciheam-Valenzano, 8–12 May 1996, Bari, Italy, p76–93.
Ceylan, A., 1995. Tıbbi Bitkiler I, E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, (312), Bornova, İzmir, 140s.
Ceylan, A., 1996. Tıbbi Bitkiler II, E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, (481), Bornova, İzmir, 306s.
Ceylan, A., Bayram, E., ve Geren, H., 1998. İzmir Kekiği (Origanum Onites L.) Islahında Geliştirilen Klonların Agronomik ve Kalite Özellikleri Üzerinde Araştırma, Tr. J. of Agriculture and Forestry, 23 Ek (5), 1163-1168s.
Cheng, Q., Yaobin Y., Xuelion, W. 2012. Analysis of trace elements in hulless by ICPOES. Journal of Agricultural Science and Tech. (Beijing), 14(3): 94-100.
Dağcı, E.K.,İzmirli, M., Dığrak, M., 2002. Kahramanmaraş İlinde Yetişen Bazı Ağaç Türlerinin Antimikrobiyal Aktivitelerinin Araştırılması. KSU Fen ve Mühendislik Dergisi 5(1): 38-46, Kahramanmaraş.
Gül, M., Aslan, O. ve Sırıkçı, B. S., 2014. Determining the Costs, Production Inputs and Profit of Thyme Production Enterprises in Denizli province of Turkey, Journal of Essential Oil Bearing Plants. 17:4, 562-569.
İlisulu, K., 1992. İlaç ve Baharat Bitkileri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 1256, Ders Kitabı 360s.
Kacar, B., İnal, A., 2008. Bitki Analizleri. Nobel Yayın Dağıtım, ISBN 978-605-395-036-3, Ankara.
Kacar, B., 2009. Toprak Analizleri. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Kan, Y., Altun, L., Arslan, S., Kartal, M. ve Endes Z., 2005. Farklı Dozlarda Uygulanan Organik Gübrenin İzmir Kekiği (Origanum Onites L.)’nin Verim ve Kalitesi Üzerine Etkisi Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Antalya (Araştırma Sunusu) Cilt I, 497-500s.
Kırbağ, S.,1999. Hypericum perforatum L. ’un Değişik Ekstraktlarının Antimikrobiyal Etkileri., Journal of Qafqaz University , 2(1) 102-108.
Loue, A. 1968. Diagnostic Petiolaire de Prospection. Etudes sur la Nutrition et la Fertilisation Potassiques de la Vigne. Société Commerciale des Potasses d’Alsace Services Agronomiques. p. 64.
Özdemir, Y., Doğan Arslan, D., Özkan, M. 2014. Türkiye’de Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sektörünün Tüketici Güvenliği ve Gıda Güvenilirliği Açısından Risk Değerlendirilmesi. 11.Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu, 23–25 eylül 2014 Yalova, B i l d i r i l e r K i t a b ı, s:157.
Putievsky E, Dudai N and Ravid U., 1996, Cultivation, selection and conservation species in Israel, Proceedings of the IPGRI International Workshop on Oregano, (ed: S. Padulosi), International Plant Genetic Resources Institute, CiheamValenzano, Bari, Italy, 8–12 May 1996.
Raduðienë, J., Judþintienë, A., Peèiulytë1, D. and Janulis V., 2005. Chemical composition of essential oil and antimicrobial activity of Origanum vulgare Biologija. No: 4. 53–58p.
Sancaktaroğlu, S., Bayram, E., 2011. Farklı Kökenli İstanbul Kekiği (Origanum vulgare subsp. hirtum L.) Populasyonlarında Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2011, 48 (3): 265-276 ISSN 1018 – 8851.
Tan, A., 1992. Türkiye’de Bitkisel Çeşitlilik ve Bitki Genetik kaynakları, Anadolu J. Of AARI 2:50- 64 MARA, İzmir.
Tanker, M. ve Tanker, N., 1976. Farmakognozi, Ankara Üniversitesi. Eczacılık Fakültesi, İstanbul, Cilt 2, s. 96-97.
TÜİK, 2015. TUİK,www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi 22.08.2015).
Zengin, M., 2012. Toprak ve Bitki Analiz Sonuçlarının Yorumlanmasında Temel İlkeler In: Bitki Besleme (Ed. Karaman, M. R.), Gübretaş Rehber Kitaplar Dizisi: 2, s. 837-961.