ARICILIKTA VERİM ARTIŞI ÜZERİNDE ETKİLİ OLAN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA: TRA2 BÖLGESİ ÖRNEĞİ
Arıcılıkta verim üzerine etkili olan faktörlerin belirlenmesi amacıyla TRA2 bölgesindeki illerde (Ağrı, Kars, Ardahan, Iğdır) 141 arıcı ile anket çalışması yapılmıştır. Anket verilerin LİMDEP programında “Cross tabulation” yöntemi ve “Ordered Probit” modeli ile analiz edilmiştir. Ankete katılan arıcıların %51’i Lise veya yüksek okul mezunu, %70.9’unun 35-65 yaş grubu arasında, %73’ünün arıcılar birliğine üye, %87’sinin arıcılık konusunda sertifikaya sahip ve % 40’nın ise tek geçim kaynağının arıcılık olduğu belirlenmiştir. Arılıkların %74.5’inide Kafkas arı ırkı bulunduğu ve %58.8’inde kovan başına veriminin 15 kg altında olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada bal verimi üzerinde, arıcını sertifika almış olması, birliğe üye olması, tek geçim kaynağının arıcılık olması, Kafkas arı ırkına sahip olmasının ve ana arı değiştirme yılının etkili olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak arıcılıkta bal veriminin arttırılabilmesi için, arıcıların bilgi açıklarını kapatmaya yönelik belirli periyotlarla yayım hizmeti yapılması, arıcılar birliğinin daha aktif hale getirilmesi ve üyelik için özendirici çalışmalar yapılması, arıcılık konusunda uzmanlaşmayı amaçlayan işletmeler teşvik edilmesi, bölgeye adaptasyonu kolay ve daha verimli olan arı ırkı ile üretim yapılması ve genç ana arılar ile çalışılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Bal verimi, arıcılık, LİMDEP, Ordered Probit, TRA2 bölgesi
A RESEARCH ON DETERMINATION OF THE FACTORS AFFECTING HONEY YIELD IN BEE KEEPING: TRA2 REGION CASE
This study was conducted to determine the factors having effect on bee keeping in the provinces (Ağrı, Kars, Ardahan and Iğdır) of TRA2 region. Study was resulted in 141 completedquestionnaires through face to face interviews. In analysis of the data “Cross Tabulation” and “Ordered Probit” methods were employed by using LIMDEP package software. It was found that,51% of the respondents had an education level of high school or more as 70,9% of all fell within 35-65 age group. Of all respondents 73% was member of bee keeper union and 87% had a sertificate of profession. 40% stated that bee keeping was the only source of livelihood. On the other hand, 74,5% of respondents had Caucasian bee as the rest had various local bee genotypes. According to the original calculations 58,8% of the bee keepers had honey yields less than 15 kg per colony. Ordered Probit methods estimation revealed that beekeper certificate ownership, membership to union, Caucasian bee genotype, the age of queen bee and that bee keeping was the only source of livelihood had effect on honey yield. It was concluded that in order to increase honey yield per colony regular extension work to enhance the technological knowledge level of beekeepers, measures towards the effective work of honeybee keepers’ union, encouraging the bee keepers for union membership, encouraging the establishment of specialist enterprises, woking with young queen bee and honey bee genotype highly adapted to the regional conditions should be considered.
Keywords:
Honey yield, bee keeping, LİMDEP, Ordered Probit, TRA2 region,
___
- Anonim, 2010. Arıcılığın yeri ve Önemi www.borckaziraatodasi.org.tr/1.ppt Accessed: 05.05.2010.
- Çeliker, S.A. 2002. Arıcılık, TEAE –Bakış. Tarımsal Enstitüsü yayınları, Sayı 1 Nüsha 9, Ankara. Araştırma
- Çelik, H. 1994. Kalecik ilçesinde gezginci arıcıların sorunları ve arıcılıkta yararlanılan bilgi kaynakları üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Doğaroğlu, M. 1992. Arıcılık Ders Notları. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notu No: 36, Yayın No: 42, Tekirdağ.
- Dogaroglu, M. 1981. Türkiye’de Yetiştirilen Önemli Arı Irk ve Tiplerinin Çukurova Bölgesi Performanslarının Karsılaştırılması. Çukurova Fakültesi (Doktora Tezi), Adana. Ziraat
- Erkan, C., Aşkın, Y., 2001. Van İli Bahçesaray İlçesinde Arıcılığın Yapısı ve Arıcılık Faaliyetleri Yüzüncü Yıl Üniv Zir Fak Tarım Bil Derg (J. Agric. Sci.), 2001, 11(1):19-28, Van, 2001.
- Erkan, C., 1998. Van ili Bahçesaray ilçesi arıcılık Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Van. Yüzüncüyıl
- Fıratlı, Ç., Gençer, H.V. 1994. Dünya arıcılığı ve Türkiye'nin yeri, Türkiye II. Tek Arıcılık Kong (8-9 Şubat 1994), Ankara.
- Fıratlı, Ç., Karacaoğlu, M., Gençer, H.V., Koç, A. 2005. Türkiye Arıcılığına İlişkin Değerlendirmeler ve Öneriler. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi 03-07 ocak, s.743- 752, Ankara.
- Güler, A., Gürel, A.C., Durmus, İ. 1999. Bal Arısı Fizyolojik ve Davranıs Karakterlerini L.)’nda Belirleme
- Yöntemleri. Türkiye’de
- Arıcılık Sorunları ve 1. Ulusal Arıcılık
- Sempozyumu (28-30 Eylül 1999).
- Kemaliye/Erzincan. 180-188.
- Güler, A. 2000. Arıcılıkta Yer Daraltma ve İlave Yemlemenin Kolonilerin Bazı Fizyolojik Turkish Journal Veterinary Animal Sciences TÜBİTAK no 24 sayfa 1–6, Ankara. Etkileri,
- Kandemir, I., Kence, M., Sheppard, W.S., Kence, A. 2006. Mitochonrial DNA variation in honey bee (Apis mellifera L.) population from Turkey. Journal of Apiculteral research and bee world 45(1):33-38.
- Kekeçoğlu, M., Gürcan, E.K., Soysal, M.İ. 2007. Türkiye Arı Yetiştiriciliğinin Bal Üretimi Tekirdağ Univ Zir Fak Derg 4(2). Durumu,
- Ojo, S.O., Imoudu, P.B., Fadare, S.O. 2009. Analysıs of Efficiency of Honey Production İn Nigeria. APİACTA 44 Pages 20-32.
- Palmer, M.N., Smith, D.R., Kaftanoğlu, O. 2000. Turkish Honeybees: Genetic variation and Evidence for a Fourth Lineage of Apis mellifera mtDNA. The Journal of Heredity 91(1).
- Parlakay, O., Yılmaz, H., Yaşar, B., Seçer, A., Bahadır, B. 2008. Türkiye’de Arıcılık Faaliyetinin Mevcut Durumu ve Trend Analizi Yöntemiyle Geleceğe yönelik Üniviversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Cilt 22 Sayı 2, ,17-24 Bursa.
- Ruttner, F. 1988. Biogeography and Taxonomy of Honey Bees. Springer Verlag. Berlin. 193 pp.
- Savaş, T., Sıralı., R. 2002. Muratlı ve Köylerinde Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Teknik Arıcılık Dergisi 76, 15–21. Ankara. Yapısının
- Sıralı, R., Çakmak, İ. 2003. Marmara Bölgesi Arılarının Koloni Performansı Üzerine bir değerlendirme, Accessed: 28.05.2010. http://www.uludagaricilik.org.tr/dergi/ 2003/2003-2/dergi%202003.2.2.pdf
- Smith, D. 2003. Türkiye’nin bal arısı (Apis mellifera) Arıcılık Dergisi. Uludağ for İndian Knowledge Volume 7(2) pp. 221-225 Indian. Sustainable Journal of Traditional http://www.apimondia.org/apiacta/arti cles/2009/analysis_honey_nigeria.pdf Accessed: 25.05.2010.
- Yaşar, N., Güler, A., Yeşiltaş, H.B., Bulut, G., Gökçe, M. 2000. Overall Structure of Beekeeping in the Black Sea Region of Ankara. 2-3, 47-56,
- Başlangıç: 1997
- Yayıncı: Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi