Yahudilik Kültürü Aktarıcısı Ka‘bu’l-Ahbâr ve İsrâiliyât

Kaʻbu’l-Ahbâr’ın şahsiyeti ve rivâyetleri, isrâiliyât konusu nedeniyle ötedenberi tartışılmak-tadır. İsrâiliyât, yahudi, hıristiyan ve/veya diğer kültürlerden İslâmiyete giren rivâyetler ve bunların etkileri olarak tanımlanmaktadır. Kaʻbu’l-Ahbâr semâvî kitaplardan ve özellikle de Tevrât’tan birçok nakillerde bulunmuş, Kur’ân-ı Kerîm ile Tevrât arasında çok sayıda muka-yese yapmıştır. Kaʻbu’l-Ahbâr, Ehl-i Kitab’tan yaptığı iktibasları, kaynaklarına isnâd ederek veya kendi yorumları olarak etrafındakilere aktarmıştır. Kaʻb onları değişik kılıflara bürün-dürmemiş; hüsnükabul görsün diye de asıl kaynaklarını gizleyerek, Müslümanlar nezdinde iti-barlı kişilere isnâd etme gibi bir çaba içinde olmamıştır. Kaʻbu’l-Ahbâr’ın konumunu en iyi şe-kilde anlatacak ifade ‘kültür aktarıcısı’ olsa gerek. Zira o, önceki ümmetlerin dinî, ahlâkî, sosyal ve ilmî durumları hakkında çok önemli bilgileri kendi devrindeki -ve kitaplara kaydedildiği andan itibaren de sonraki insanlara- aktararak büyük bir kültür mirasının oluşmasına katkıda bulunmuştur. Bu açıdan bakıldığında Kaʻbu’l-Ahbâr’ın bilgi birikimi sadece klasik İslâm ilimle-ri açısından değil, aynı zamanda tarih, dinler tarihi, antropoloji açısından da büyük bir öneme sahiptir.

___

  • HTD