Yahudi Kültürünün Hadislere Etkisi Tartışmaları

Yahudi kültürünün hadislere etkisi veya Kitâb-ı Mukaddes metinleri ile hadislerinilgisi olduğuna dair tespit edebildiğimiz ilk iddia, Fransız Barthelmy d’Herbelot’un (ö.1695) Kütüb-i Sitte başta olmak üzere hadis eserlerindeki pek çok bölümün Talmud’danalındığı yönündeki iddiasıdır. Sonraları A. Sprenger, I. Goldziher, G. Vajda ve S. Rosenblatt’ınortaya atıp geliştirdiği fikir ve iddialar, bu konuda bir çığır açmış ve sonraki yıllardapek çok şarkiyatçı tarafından geliştirilerek savunulmuştur. İslâm dünyası ve Türkiye’dede son yıllarda etkisi görülen bu iddialar, önemli bir hadis problemi olarak karşımızaçıkmaktadır. İslâm’ın ilk yıllarındaki ihtida hareketi ile ilk mühtedi yahudi bilginlerininrolünün yanında özellikle Emevîler döneminde “Arap olmayan unsurlar” olarakgörülen mevâlî ile başta Ümeyye b. Ebü’s-Salt olmak üzere, geçmiş kutsal kitapları okuduklarıbelirtilen Câhiliye şairleri ve kıssacılar ise bu etkide rol oynadığı ileri sürülenfaktörlerdir. Bu çalışmada sözü edilen iddialar ve bu iddialarda öne çıkan/çıkarılan faktörler,İslâm âlimlerinin İsrâilî rivayetlere bakışı çerçevesinde incelenecektir.

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), III/1, 2005.