Tataristan-Kazan Kütüphanelerindeki Hadise Dair Elyazmaları Üzerine

Kazan, asırlardır müslümanların en önemli yerleşim ve ilim merkezi olma özelliğinesahip bir şehirdir. Medreseleriyle, âlimleriyle, üniversiteleriyle, matbuatıyla, binlerce elyazmasınaev sahipliği yapan kütüphaneleriyle meşhur olmuştur. Yaşadığı savaşlar ve ihtilâller sebebiylegeçmişten bu yana sahip olduğu ilmî miras yeterince korunamamış olmasına rağmenKazan kütüphanelerinde yine de binlerce elyazması eser bulunmaktadır. Bu makale, Kazan’dakibirkaç kütüphanede bulunan hadis ilmi ile ilgili elyazmalarını tanıtmayı ve oradanhareketle tarihten bu yana Kazan bölgesindeki hadis kültürünü hangi kitapların oluşturduğunutesbit etmeyi amaçlamaktadır. Sınırlı imkânlarımız sebebiyle konu ile ilgili bütün elyazmalarınıgörme ve inceleme mümkün olmamışsa da, makalede tanıttığımız eserler bu konudabize yeterli fikir vermektedir. Buna göre, bölgede en çok kullanılan kaynak Tebrîzî’ninMişkâtü’l-Mesâbîh’i, halkın elinde hadislerden oluşan en yaygın eser, el-Ûşî’nin Nisâbü’lahbâr’ıve en fazla rağbet gören derlemeler Erbaîn türü eserlerdir.

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), IV/2, 2006.