Sahîhu’l-Buhârî’de Mutâbi‘ Hadisler ve Mutâba‘atın Amaçları

Müslümanlar tarafından, sübûtu açısından en sahîh eser olarak kabul edilen Sahîhu’l-Buhârî’nin, İslâmî ilimlerin bütün alanlarında tetkik edilmesi ve ilmi değerlendirmelerin sağlıklıyapılabilmesi için eserde uygulanan usûllerin açığa çıkarılması önem arz etmektedir.Buhârî’nin işaret etmekle yetindiği bu usûllerden biri, çeşitli nedenlerle eserine zenginlik kattığımutâba‘at kullanımında gösterdiği ustalığıdır. İster kullanım amacı, ister işaret ettiği derinbilgi hazinesi olsun, isterse eserinin kıymetini arttıran birer unsur olarak mutâba‘at, hadisusulü ve rivâyet ilimlerinin kurallarının çoğunu bünyesinde barındırmaktadır. Bu çalışmadaSahîhu’l-Buhârî’de kullanılan mutâba‘atın bütün yönleri ele alınmasa da, bilinmesi gerekligörülen bazı yönleri açığa çıkarılmaya çalışılmış, mutâba‘atın kullanımı şekli, usulü, sayısı veamaçları gibi hususlar incelenmiş ve hem eseri hem de musannifini daha yakından tanımakhedeflenmiştir.

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), XII/1, 2014.