İsnadın İçtimâî ve Edebî Yapısı: Tarihi Bir Yaklaşım

Bu makale hadis rivayetinin, sosyal yapı ile ilişkisini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır.Çalışmada, sözel ve sosyal süreçlerin birbirini etkiledikleri, dolayısıyla birinin diğerine indirgenemeyeceğifikri savunulmaktadır. Değişen sözel yapının isnâdın sosyal yapısına belirginbir etkisinin olduğuna işaret edildiği gibi, isnâdın sosyal yapısının sözel yapıya etkisinin bulunduğuda gösterilmeye çalışılmaktadır. Tahlilde, dilbilim, edebî analiz, rivâyetbilim ve sosyalnetwork analizi gibi nispeten yeni yöntemler, İslâm medeniyetinin ayırt edici özelliklerindenolan hadis rivâyet ağı sisteminin daha iyi anlaşılmasını sağlamak için kullanılmıştır. Ayrıca,hadis rivâyet ağının dinamik ve değişken yapısı hadisin sosyal ve sözel boyutlarının birbiriile etkileşiminin incelenmesi suretiyle gösterilmeye çalışılmıştır.

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), II/1, 2004.