Hz. Ömer, gerek karakteristik özellikleri ve ortaya koyduğu Müslüman birey tipolojisiyle gerekse kritik bir dönemde icra ettiği hilâfet görevinde İslâm toplumu ve devleti açısından ilkleriyle, bugüne değin pek çok araştırmanın konusunu teşkil etmiştir. Mevcut araştırmalarda –günümüzde yaygınlık kazanmış haliyle- ortaya konan tablo Hz. Ömer’in genel tutumunun kamu maslahatını gerçekleştirmek ve zamanın değişmesi gibi gerekçelerle dinin genel ilkelerine uymakla birlikte nassın (Kur’ân ve Sünnet’in) zahirine muhalefet eden uygulamalarda bulunduğu yönündedir. Esas vurgulanan nokta ise derin bir fıkhî istinbat yöntemine sahip dirayetli bir kişiliği olan Hz. Ömer’in söz konusu uygulamalarla nassın özüne muvafakat etmiş olmasıdır. Oryantalistlerin ve bazı Müslüman ilim adamlarının benimsediği bu okuma, Hz. Ömer’in nassın tarihselliğine kail olduğu sonucunu da beraberinde getirmiştir.