Hanefî Fıkıh Usûlü ve Hadis Usûlüne Göre Manevî İnkıtâ‘ ve İttisâl

Hanefî fıkıh usûlü âlimlerinin geliştirmiş olduğu manevî inkıtâ‘ anlayışı ile hadis usûlüiçinde gelişen inkıtâ‘ anlayışının kavramsal bir ihtilaf mı yoksa metot ihtilafı mı olduğu tartışmakonusu olmuştur.Bu çalışmamızda manevî inkıtâ‘ düşüncesinden doğan ihtilafın kavramsal olduğu; ancak aynıkonu kapsamında Hanefî ulemâsının mürsel hadise yaklaşımlarının kavramsal bir ihtilafınötesinde metot farklılığı içerdiği sonucuna vardık.Mutasavvıfların manevî ittisal ya da inkıtâ‘ anlayışları ise bir hadis ya da fıkıh usûlü konusuolmaktan çok epistemoloji ile alakalı bir sorundur. Bundan dolayı hem hadis hem de Hanefîfıkıh usûlü âlimleri konuyu hadis ya da fıkıh usûlü kapsamında değerlendirmemişlerdir.Aksine manevî ittisal ve inkıtâ‘ düşüncesinin etkisi ile manevî ittisal ile ilgili kavramların üretilmesindenkaçınmışlardır. Bu çalışmamızda bu konular etrafındaki tartışmaları, karşılaştırmayöntemini kullanarak çözmeye çalıştık.

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD), XIV/2, 2016.