Hadiste Nesih

Nesh konusu, Kuran ve Sünnetin doğru anlaşılması ve yorumlanmasındaki önemisebebiyle hadis dâhil tüm diğer İslamî ilim dallarıyla uğraşanlar tarafından yoğun ilgi görmüştür.Ancak neshle ilgili bazı yaklaşımlar, kaynakların doğru anlaşılmasını sağlamadığıgibi, Müslümanlar arasındaki ilişkilerin de sağlıklı yürütülmesine engel olmuştur. Hâlbukisürekli geçerli olan iptal anlamında nesh sadece tabiatı gereği kötü olan şeyler için geçerlidirve bunların da istisnaları bulunmaktadır. Tabiatı gereği kötü olmayan şeylerin neshi isesadece toplumsal maslahatın korunması ve iyileştirilmesi olarak değerlendirilmiş olsaydı,sürekli geçersizlikleri anlamına gelebilecek bir iptalden bahsedilemeyecekti. Çünkü neshiniptal anlamında kullanılması, ilâhî mesajın başka bir ilâhî mesaj ile kaldırılması, yani hakolan şeyin geçersiz hale dönüştürülmesi sorununu gündeme getirdi. Ayrıca birçok ayet vehadisi geçersiz kılarak dinin genişliğinden istifade edilebilme yollarını kapatmış ve Müslümanlararasındaki ilişkilerin de sağlıklı yürütülmesine engel olmuştur. Bu anlayış doğrultusunda,çalışmamızda nesh konusunu farklı yönleri ile tanıtmanın yanısıra insanlığın ortakahlâkî değerleri ile temel hak ve hürriyetlerini geçersiz kılabilecek yorumlara açık olan tarihinbilinmesine dayalı olan nesh anlayışı yerine delillerin illetini ve dinin maksatlarını esasalan nesh anlayışını destekleyici bir yol izledik.
Anahtar Kelimeler:

Nesih, nâsih, mensûh, hadis

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), X/1, 2012.