Hadisler Işığında Câhiyye Döneminde Nübüvvet ve Risâlet Algısı

Bu çalışmamızda Câhiliyye döneminde nübüvvet ve risâlet algısını hadis kaynaklarınıesas alarak inceledik. İhtiyaç duyulması durumunda faklı kaynaklardan da yararlanmaya gayretgösterdik. Rivayetlere baktığımızda Câhiliyye döneminde risâlet ve nübüvvet kelimelerininkullanıldığı; ancak bunların putperestlik (pagan) inanç sistemine uygun olarak yorumlandığıanlaşılmaktadır. Daha sonra algı ve yorumların bir kısmı İslâm inancının etkisi ile değişimeuğramıştır. Bazı rivayetlerde Hz. Muhammed’in bizzat bazı kişilerin gerçek nebî olduğunu, bazılarınınise yalancı nebî olduğunu, bazı kişilerin ise sözlerinin nebî sözü olmasına rağmenkalplerinin iman etmediğini belirttiği nakledilmiştir. Bu tür rivayetler Müslümanlar arasındafetret dönemi ile ilgili yaygınlaşan bazı inançları tartışmaya açık hale getirmektedir. Hz. Muhammeddöneminde de nebîlik iddiasında bulunan bazı isimler de zikredilmiştir. Hatta bazıkadınların de nübüvvet iddiasında bulunduğu nakledilmiştir. Tüm bu rivayetler câhiliyye döneminübüvvet ve risâlet algılarının etkilerinin Hz. Muhammed dönemi ve sonrasında da devamettiğine delalet etmektedir. Hz. Muhammed’in vefatından sonra da birçok nebîlik iddiasınınortaya çıkmasında câhiliyye dönemi inançlarının etkili olduğu görülmektedir. Bu çalışmamızdatüm bu rivayetleri inceleyerek câhiliyye dönemi nebîlik ve risâlet algısının İslâm inançlarıüzerindeki etkisini hadisler ışığında tespit etmeye çalıştık.
Anahtar Kelimeler:

Câhiyye, Nübüvvet, Risâlet, Hadis

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD), XVII/1, 2019.