Güvenilir Râvilerin İlk Sınıfı İçin Kullanılan Lafızların Dereceleri

Cerh ve ta‘dîl imamlarından râvilerle ilgili hükümler noktasında bazen müşterek bazende farklı lafızlar nakledilmiştir. Bu, söz konusu râvilerle ilgili içtihadlarının ve lafızların ortayaçıktığı asrın farklılığından kaynaklanmaktadır. Bu çalışmada, güvenilir muhaddislerin ilksınıfı için kullanılan lafız kategorisini incelemek üzere derin bir tetkik yapılacaktır.Araştırmamız büyük oranda bu lafızların hicrî I. asırdan X. asra kadarki dönemdekilengüistik ve geleneksel arka plânına dayanmaktadır. Araştırma her bir lafzın derecesinin,lengüistik arka plânına ve hadis nakli sahasında bu lafızla temayüz eden güvenilir râvilerinkonumuna bağlı olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu nedenle, somut bulgularımıza göre bulafızların dereceleri şu şekilde sıralanabilir: hadis mesleğindeki eşsizlik ile karakterize edilenrâviler, lafzın farklı veya mutabık ifadeyle tekrarı ve diğer kabul lafızlarından birisiyledesteklenen herhangi bir güven lafzı içeren ifadeler. Son olarak, bir lafzı diğerlerinden dahamuhtemel kabul etmenin, konuyla ilgili diğer parametreler dikkate alınmaksızın haklılıktanmahrum kalacağının altını çiziyoruz.

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), V/2, 2007.