el-Müsned (el-Fethu’r-Rabbânî Tertibi), İmam Ahmed b. Hanbel

Hadis edebiyâtında Müsned, en çok kullanılan anlamıyla, konularına bakılmaksızın hadisin ilk râvisi olan sahâbe ismine göre tertip edilen hadis mecmûalarını ifade etmek üzere kullanılan bir terimdir. Böyle bir tertip ile arzulanan hedeflerden birisi de, hüküm çıkarabilmek gayesiyle bir sahâbîden rivâyet edilen hadislerin tamamını bir bütün hâlinde ezberlemektir. Ahmed b.Hanbel’in Müsned’i bu tür eserlerin en hacimli ve en meşhurlarından biri olarak kabul görmektedir. Bu özelliği dolayısıyla, ‘müsned’ kelimesi mutlak anlamda kullanıldığında Ahmed b. Hanbel’in Müsned’i kastedilir. Klâsik dönemden bize intikâl eden en hacimli hadis çalışması söz konusu eserdir. Ahmed b. Hanbel’in 904 sahâbîden, 280 kadar hocası vasıtasıyla naklettiği Müsned, mükerrerleri ve zevâidi ile birlikte (Ahmed Muhammed Şâkir’in başlattığı Hamza ez-Zeyn’in devam ettirdiği tahricli ve şerhli baskısına göre) 27.519 hadis ihtiva etmektedir. Bu sayıya 700 bin civârında rivayetten seçilerek ulaşılmıştır. Eserde, mükerrerleri çıkartıldığında, on bir bin kadar hadis olduğu görülür. Ayrıca Müsned’te Hz. Peygamber’e ulaşan 337 sülâsî rivâyet vardır. 

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), III/2, 2005.