Hadis, tarihî olup muhtevasının tarihi vakaya uygunluğu da önemlidir. Hadisleritenkit ve tahlilde; rivâyetin vurud sebebi ve tarihi önemli bir kıstastır. Kronolojik tasnif,hadisin sıhhatini tespit ve değerlendirmede bir ölçüttür. Hadis şârihleri gibi el-Aynî de,hadisleri okuma ve anlamada kronolojiyi bir yöntem olarak kullanmıştır. Rivâyetikronolojik açıdan dikey olarak tasnif etikten sonra yatay tarihi verilerle değerlendirmektedir.O, rivâyeti vurud sebebi, yaşandığı coğrafya, ilgili şahıs ve olaylar, sosyal hayat açısındanderinlemesine incelemektedir. Hz. Peygamber’in Ezanı İsrâ gecesinde işitmesi gibi tarihyanılgısı içeren rivâyeti tenkit etmektedir. Her şeyin düştüğü ve atıldığı Buda‘a kuyusununsuyu hakkındaki Hz. Peygamber’in “Suyu hiçbir şey kirletmez” sözünü; sosyolojinin veİslam’ın temel ilkelerine aykırı bulan el-Aynî, bu rivâyeti geçtiği coğrafi mekânla ilgilivurud tarihindeki detay verilerle değerlendirmektedir. Savaştan önce İslam’a davet, selb vemut‘a nikâhı gibi konularda gelen rivâyetlerin nâsih ve mensûh olanını belirlemede,kronolojik tasniften istifade etmektedir.