΄Abdürrazzâk b. Hammâm (126–211/744–827) Şi‘i mi?

Bazı biyografi/tabakât kaynaklarında büyük hadis bilgini ΄Abdurrazzâk b. Hemmâm’ınşiî olduğu hakkında bilgiler bulunmaktadır. Bu bilgilere dayanılarak onun rivayet ettiği hadisleringüvenilirliğinden şüphelenilmiştir. Râvi eleştirmenleri bu konuda dikkatli davranmamışlar,sünnî olanlar konuyla gerektiği gibi ilgilenmezken, şiî olanlar ΄Abdurrazzak’ı şiî göstermeyeçalışmışlardır. Ayrıca ilk dönem bilginlerinin kullandıkları ‘teşeyyu΄’ teriminin, ‘şiîmezhebine mensup bilginler’ anlamında kullanıldığı sanılmıştır. Hâlbuki teşeyyu’ kavramı ilkdönemlerde yalnızca, halifeliğe liyakatte Hz. Ali’yi Hz. Osman’a tercih etmek anlamına gelmekteydi.Sünnî bilginlerin çoğu da halifeliğe Hz. Ali’nin Hz. Osman’dan daha layık olduğukanaatindeydi.Bu çalışmada ΄Abdurrazzâk hakkında doğru ve güvenilir bilgiye ulaşma hedeflenmiş oluponun bugün bilinen anlamda şiî olup olmadığı tartışılmıştır. Biyografi bilginlerinin verdikleribilgiler ve ΄Abdurrazzâk’ın rivayet ettiği hadisler incelenmiş, elde edilen bilgiler ışığında onunşiî olmadığı anlaşılmıştır. Bu arada onun rivayet ettiği hadislerin güvenilirliği problemine deışık tutulmuş, böylece araştırıcıların, ΄Abdurrazzâk’ın rivayetleri hakkında daha güvenilir biryol izleyebilmelerine katkıda bulunmak amaçlanmıştır.

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), IV/1, 2006.