Fehleranalyse bei der Übersetzung von idiomatischen Wendungen in dem Werk “72. Zelle” von Orhan Kemal

Kalıplaşmış dil birimlerinin hedef dile aktarılması, edebi eserlerin başka bir dile çevirisi sürecinde çevirmenin karşılaştığı başlıca sorunlardan biridir. Kaynak dil ile hedef dil arasındaki dilsel ve kültürel farklılıklar arttıkça, esas görevi kaynak dildeki eserin okuyucu üzerinde bıraktığı etkiye, hedef dilde de ulaşması beklenen çevirmenin işinin de zorlaştığı bilinmektedir. Atasözü ve deyimlerin çevirisinde eşdeğerliliğin ne kadar sağlanabildiği, çevirmenin bu zorlukları aşmak için hangi yöntemleri tercih ettiği ve ne tür hataların yapıldığı, hatalara neden olan faktörlerin neler olduğu, bu çalışmada incelenecek konulardır. Kalıplaşmış dil birimlerinin özellikleri ve hedef dilde bire bir karşılıklarının bulunmadığı durumlarda izlenecek yöntemler irdelenecek, çevirmenin aktarımlarında izlediği hatalı tutumlar ve hataların önlenebilirliği üzerinde durulacaktır. Konu ile ilişkili olarak bir çevirmenin yeterliliklerinin neler olması gerektiği ve kendisinden nelerin beklendiği araştırılarak çevirmen profilinin incelenmesine de yer verilecektir. “72. Koğuş” adlı eserin Almancaya çevirisini yapan Achim Martin Wensien’ in (“Die 72. Zelle”) mesleki kariyeri üzerinde durulması da gerekli görülmüştür. Türk Edebiyatının usta kalemlerinden olan Orhan Kemal’in “72. Koğuş” adlı eserinde geçen atasözü ve deyimlerin oldukça yüksek bir frekansa sahip olması araştırma için önemli bir kaynak sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Orhan Kemal, Deyimler, Atasözleri, Çevrilebilirlik Sorunu, Çeviri Hataları

An Analysis of the Translation Errors of Idioms and Proverbs in the work “Ward 72” by Orhan Kemal

Translation of the idioms into the target language is one of the fundamental problems faced by translators in the process of translation of literary works into another language. It is known that as the linguistic and cultural differences between the source and target languages increase, the translator, whose main task is to reflect the effect of the work in its original language to the target language, faces more challenges. This study will analyze the equivalence of the translation of proverbs and idioms; techniques preferred by the translators to overcome the challenges and the types of errors made and the factors leading to the mistakes. The method to be followed in the case of language clichés and when no equivalents are found in the target language, the faulty strategies of the translator and preventing these mistakes, will be emphasized. In this context, the study will also cover the competence a translator should demonstrate and what is expected of him/her, along with the analysis of a translator’s profile. The professional career of Achim Martin Wensien, the translator of “Ward 72/ “Die 72. Zelle” by Orhan Kemal will also be studied. The fact that “Ward 72” by the renowned Turkish writer Orhan Kemal has a high frequency of proverbs and idioms provides a valuable source for this research.

Keywords:

Orhan Kemal Idioms, Proverbs, Translationability of phrases, Translation errors, Translator Profile,

PDF

___

Başarmış, Y. (2016) Masterarbeit. Das Problem der Übersetzbarkeit der Idiomatischen Ausdrücke in den Werken "72.Zelle" und "Murtaza" von Orhan Kemal. Ankara: Hacettepe Universität Alman Dili ve Edebiyatı, Institut für Sozialwissenschaften.Bergen, I. S. (2006) Zum `Zweck` im Recht und in der Übersetzungswissenschaft. Hrgs: Carmen Heine, Klaus Schubert und Heidrun Gerzymisch-Arbogast. Jahrbuch Übersetzen und Dolmetschen. Text and Translation: Theory and Methodology of Translation. Gunter Narr VerlagBurger, H. U.a. (Hrsg.) .(1982) Handbuch der Phraseologie. Berlin-New York: De Gruyter.Engberg, J. Hermes, Journal of Linguistics no. 10 –1993 http://download2.hermes.asb.dk/archive/download/H10_09.pdf (Zugang: 16.05.2017)Floros G. (2003) „Kulturelle Konstellationen in Texten: zur Beschreibung und Übersetzung von Kultur in Texten“ Gunter Narr VerlagHennecke, A. (2009) “Zum Transfer kulturspezifischer Textbedeutungen. Theoretische und methodische Überlegungen aus einer semiotischen Perspektive“. Linguistik online 37http://www.dolmetscher-wensien.de/page/veroeffentlichungen.php (Zugang: 16.05.2017) http://www.linguistik-online.de/37_09/hennecke.html (Zugang: 15.05.2017)Koller, W. (2004) Einführung in die Übersetzungswissenschaft. 7. Auflage. Quelle&Meyer Verlag. WiebelsheimKoller, W. (2011) Übersetzung unter den Aspekten des Kultur- und des Sprachkontaks. 8. Auflage. A. Francke Verlag Tübingen und Basel.Kopetzki, A. (2015) Praxis und Theorie des literarischen Übersetzens: Neue Perspektiven. (Hrsg.) Albrecht Buschmann. Gutes Übersetzen: Neue Perspektiven für Theorie und Praxis des Literaturübersetzens.Kuβmaul, P. (2010). “Verstehen und Übersetzen”. Ein Lehr- und Arbeitsbuch. 2. Auflage. Narr Francke Attempto Verlag GmbH + Co. KGLevý, L. (1969). (Hrsg.) u.a. Die literarische Übersetzung - Theorie einer Kunstgattung. Scientia Traductionis, Frankfurt am Main: Athenäum Verlag, n.11, 2012Nord, C. (2002). Fertigkeit Übersetzen. Ein Selbstlernkurs zum Übersetzenlernen und Übersetzenlehren. Editorial Club Universitario AlicanteÖzbay, R. (2011). Übersetzungsproblematik bei türkischen und deutschen somatischen Phraseologismen. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Fırat University Journal of Social Science. Cilt: 21, Sayı: 2, Sayfa: 70-86, ELAZIĞÖzbay, R. (2010). Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi folklor/edebiyat dergisi.Cilt: 16, sayı:64, 2010/4Pfeiffer, H. (1993) Übersetzen, verstehen, Brücken bauen. Göttinger Beitrӓge zur Internationalen Übersetzungsforschung. Band 8, Teil 1. (Hrsg.) u.a. Armin Paul Frank. Geisteswissenschaftlichen und literarisches Übersetzen in internationalen Kulturaustausch. Erich Schmidt Verlag. Berlin Rothfuss, Uli (2005) : http://www.orhankemal.org/links/175.htm (Zugang: 16.05.2017) Sağlam, M. Y. (2014). Dünya Edebiyatına Uzanan Yolda Bir Türk Romancı: Orhan Kemal. Erdem-İnsan ve Toplumbilim Dergisi, 87-103.Sandrini P. (1993). Die Rolle des Übersetzers im mehrsprachigen Umfeld .Zum Berufsprofil des Übersetzers im multikulturellen Umfeld am Beispiel Südtirols 38, 54-56Wills, W. (1992) Übersetzungsfertigkeit: Annäherungen an einen komplexen übersetzungspraktischen Begriff (Tübinger Beiträge zur Linguistik). Gunter Narr VerlagWills, W. (2004). Übersetzung als wissensbasierte Tӓtigkeit. ÜBERSETZUNG - TRANSLATION - TRADUCTION. 1. TEILBAND (Hrsg.) Armin Paul Frank,Harald Kittel,Norbert Greiner,Theo Hermans,Werner Koller,Jose Lambert,Fritz Paul. Berlin-New York: De Gruyter.Wordpress: https://phraseologismen.wordpress.com/2011/12/29/was-sind-phraseologismen/ (Zugang: 15.05.2017)Zybatow, L. (2006). Translationswissenschaft: Gegenstand-Methodologie-Theoriebildung. Hrgs: Carmen Heine, Klaus Schubert und Heidrun Gerzymisch-Arbogast. Jahrbuch Übersetzen und Dolmetschen. Text and Translation: Theory and Methodology of Translation. Gunter Narr VerlagAltan, N. (2003). Bilgisayar terimleri ansiklopedik sözlüğü (3. bs.). Ankara: Sistem Yayıncılık. Kurbanoğlu, S. S. (2004). Kaynak gösterme el kitabı. Ankara: Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği. O'Neil, J. M., ve Egan, J. (1992). Men's and women's gender role journeys: Metaphor for healing, transition, and transformation. B. R. Wainrib (Ed.), Gender issues across the life cycle içinde (ss. 107-123). New York, NY: Springer.Redhouse çağdaş Türkçe-İngilizce sözlüğü. (1985). İstanbul: Redhouse.Uçak, N. (1999). Sosyal ve insan bilimleri alanlarında bilgi gereksinimi ve kullanımı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 16, 1: 115-128.