Deniz Taktik İşaretlerinin Yazılı İlk Kaynağı
Bir savaşta veya çatışmada etkin, hızlı ve
güvenilir iletişimin katkısı büyüktür. Deniz savaşlarında uygulanacak
iletişimin temelini, kullanılacak taktikler belirler. Deniz savaş biçimlerinde
ve araçlarında yaşanan tarihsel süreç dikkate alındığında, amiraller ve kaptanlar
arasındaki iletişimin önemi
her zaman yüksek olduğundan, etkin çözüm için sürekli yeni arayışlar içinde
olunmuştur. Bugüne değin araştırılmış/bilinen arşiv
bilgileri ışığında, Kaptan James Dolfin tarafından 9 Eylül 1365 tarihinde
Venedik filosu için yayınlanmış olan savaş talimatı, bu konuda bir ilktir ve
günümüzdeki uygulamaların da atası olmuştur. Latince dilinde ve Venedik
lehçesinde hazırlanmış olan bu talimat, zaman içinde önce İtalyancaya, daha
sonra da İngilizceye çevrilmiştir. Söz konusu direktifin içeriğinde kullanılan
gemici dili dikkate alındığında, çevirilerinin deniz subayları tarafından
yapılmış olması önemlidir; böylece bilginin güvenilirliği de artmıştır. Bu
çalışma, Türk Deniz Kuvvetleri’nde görevli taktisyen ve planlayıcılara konuyla
ilgili tarihsel bilgi sunmak amacıyla yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Taktik, İletişim, Kadırga, Gemici Dili, Deniz Tarihi
The First Written Resource of Naval Tactical Signals
Effective, fast, and
reliable communication provides a great contribution in a battle or
conflict. The tactics used in naval wars determine the basis of communication.
Considering the historical process in forms and vehicles of the naval wars, the
importance of the communication between the admirals and the captains has
always been high, so there has always been a new search for effective solution.
From the researched/known archive information point of view, the war
instruction issued by Captain James Dolfin for the Venetian fleet on September
9, 1365 was a first in this regard and was the ancestor of today's practices.
This instruction, which was prepared in Latin and in the Venetian dialect, was
first translated into Italian and later into English. Considering the maritime
language used in the content of this directive, it is important that the
translations were made by naval officers, thus increasing the reliability of
the information. This study was carried out in order to present historical
information on the related subject to the tacticians and planners in Turkish
Naval Forces.
Keywords:
Tactics, Communications, Galley, Maritime Language, Naval History,
___
- ATMACA, Gökhan ve TANRIVERDİ Doğan, Türklerin Tarihinde 30 Büyük Deniz Savaşı, İstanbul, 2016.
- AYDÜZ, Salim, Tophâne-i Âmire ve Top Döküm Teknolojisi, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara, 2006.
- BLACKMORE, David S.T., Warfare on the Mediterranean in the Age of Sail: A History 1571-1866, McFarland, North Carolina, 2011.
- BRETTEN, Michael, Osmanlıda Bir Köle, İstanbul, 2016.
- CIPOLLA, M.Carlo, Yelken ve Top, İstanbul, 2003.
- De KERCHOVE, René, International Maritime Dictionary, Second Edition, Van Nostrand Reinhold, New York, 1948.
- GÜRKAN, Emrah Sefa, Sultanın Korsanları: Osmanlı Akdenizi’nde Gazâ, Yağma ve Esaret 1500-1700, 2. Baskı, Kronik Kitap, İstanbul, 2018.
- KAHANE, Henry & Renée ve TIETZE Andreas, The Lingua Franca in The Levant, ABC Kitabevi, İstanbul, 1988.
- KATİP ÇELEBİ, Tuhfetü'l-kibar fi Esfari’l bihar, İstanbul, 1970.
- NUTKÎ, Süleyman, Kamûs-i Bahrî (Deniz Sözlüğü), Haz.: Mustafa Pultar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayını, İstanbul, 2011.
- PALA, İskender ve BAL, Nurcan (Hazırlayanlar), Osmanlı Bahriyesi Görünür Muhabere Kod Kitabı, Sey.Hid.Oşi.D.Bşk.lığı, İstanbul, 1994.
- PERRIN, William Gordon, British Flags, Their Early History and Their Development at Sea; With an Account of the Origin of the Flag as a National Device, Cambridge University Press Archive, Cambridge, İngiltere, 1922.
- STAFILIDIS, Dimitris A., ΛΕΞΙΚΟ ναυτικών & ναυτιλιακών όρων, Εκδόσεις Σταφυλίδη, Atina, Yunanistan, 2008.
- UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti’nin Merkez ve Bahriye Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1988.
- BOSTAN, İdris, “Mezemorta Hüseyin Paşa ve 1701 Tarihli Bahriye Kanunnamesi”, Türk Denizcilik Tarihi, Deniz Basımevi Müdürlüğü, İstanbul, 2009.
- GÜRKAN, Emrah Sefa, “50 Günde Devr-i Bahr-ı Sefid: Königsbergli Lubenau’nun Kadırgayla İmtihanı”, Osmanlı Araştırmaları Dergisi (The Journal of Ottoman Studies), Sayı: XLIII, İstanbul, 2014.
- POSEY, Craig F., “Signal Close Action”, The General (Magazine), Vol. 25, N. 4, Avalon Hill, Baltimore, 1989.
- TABAKOĞLU, Hüseyin Serdar, “Commanding the Sea: The Spanish Naval High Command in the Early Mediterranean”, Cihannüma: Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: II/1, 2016.
- ISSN: 1305-4740
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2005
- Yayıncı: Millî Savunma Üniversitesi Atatürk Stratejik Araştırmalar ve Lisansüstü Eğitim Enstitüsü