TURK-BULGAR iLiŞKiLERiNiN TARiHSEL ARKA PLANI VE BiR iSTiSNA OLARAK BULGAR ALGISINDAKi ATATÜRK TURKiYESi
Bulgarlar Tilrk kc1kcnli bir halkt1r. Bulgar tarihi de Tuna Bulgar Devleti'nin Boris Han doneminde 865 y1hnda H1ristiyanhg1 resmi din olarak kabul etmesine kadar Tilrk tarihinin bir par9as1yd1. Slavla~masmm bir gostergesi olarak H1ristiyan!Jgm resmi devlct dini ilan edilmesi vc Boris Han'm oglu Simeon'un bir Turk hilkilmdarhk unvam olan "han"1 Slav dilindeki muadili "i;ar" ile degi~tirmesi lizerine art1k Bulgar tarihi Turk tarihinden kopmu~ oluyordu. Bulgarlarm tekrar Turk tarihinin bir konusu haline gelmesi 14. ylizyllm sonlannda Bulgaristan'm Osmanhlar tarafmdan fethcdilmesiyle geri;ekle~mi~tir. Bulgar tarih yaz1c1hgmm / ''i;crno robstvo", yani "kara esarct" donemi olarak and1g1 5 asirhk Osmanh hakimiyetindcn sonra Bulgarlar, 1877-1878 TUrk-Rus Sava~1'm izleyen geli~meler sonucunda nihayet 1908 yllmda Osmanh Devleti 'nden tamamen koparak baguns1zhklanm elde ettilcr. Balkan Sava~lannda dil~man, I. Dlinya Sava~1'nda isc milttcfik olarak sava~an iki Ulkenin yollan AtatUrk onderliginde kurulan yeni Tlirkiye doncminde de aynlmam1~t1. Bulgar bak1~ ai;1sma gore i;ok olumsuz bir yerdc bulunan Turk imajmm tek istisnas1 Atatilrk donemi Tilrkiye'sidir. Bulgaristan'mki kcndisinin yapamad1g1111 yapan Tilrkiyc'ye kar~t, yani I. Dilnya Sava~mm sonunda galip devletlerce magluplara dikte ettirilen ban~ antla~malanndan olan Sevr'i yJrt1p atan Tilrkiye'ye kar~1 yalmz bir romantik hayranhk degildi. Atali.lrk Tilrkiycsi ile iyi gei;inmek milli 91karlan ai;1smdan da Bulgaristan ii;in vazgci;ilmez bir gereklilikti.
Anahtar Kelimeler:
Bulgaristan, Osmanh Devleti, Balkanlar, Tilrkiye, Atali.irk
THE HISTORICAL BACKGROUND OF THE TURKISH-BULGARIAN RELATIONS AND AS AN EXCEPTION ATATURK'S TURKEY iN THE BULGARIAN PERCEP110N
The Bulgarians are people who have a Turkish origin. Like this, Bulgarian history was a part of Turkish history until Danube Bulgarian State's accepting Christianity as the oflicial religion in 865 during the Boris Khan period. Bulgarian history separated from Turkish history when as a Slavic indicator Boris Khan's accepted Christianity as the official religion and his son Simeon's changed Turkish reign title "khan" with Slavic "tsar''. When the Ottoman Turks conquered Bulgaria in the late 14'" century, Bulgarians once again became the object of the Turkish history. After 5 centuries' Turkish rule which Bulgarian historiography mentions as '\:erno robstvo", dark bondage, Bulgarians at last gained their independence from the Ottoman State in 1908 as a result of the developments following the 1877-1878 Russo-Turkish War. The ways of the countries which fought in Balkan Wars as enemies and in The First World War as allies did notseparate when the new Turkey was founded by the leadership of Ataturk. The only exception of the Bulgarian point of view towards the Turkish image which is not surprisingly negative is the Ataturk period of Turkey. Turkey managed to do / something that Bulgaria couldn't, that Turkey tore the treaty of Serves which was one of the treaties victorious stales dictated the defeated ones. Undoubtedly Bulgaria's admiration was not only a romantic one. Getting along with Ataturk's Turkey was an indispensable necessity for Bulgaria's national interests as well.
Keywords:
Bulgaria, Ottoman State, Balkans, Turkey, Ataturk,
___
- Acaroglu, M. TUrker, Bulgaristan Turkleri Uzerine Ara~hrmalar, KtiltUr Bakanltg1 yay., Ankara, 1999.
- Ay1kkaya, Sava~, Tiirkiye'de Sol Ak1mlarm Turk Devrimi Algdamalari. ~antay yay., istanbul. 2010.
- Armaoglu, Fahir, 19. Yuzyd Siyasi Tarihi, II. bsk., Turk Tarih Kurumu yay., Ankara, 1999.
- Arrnaoglu, Fahir, 20. Yuzyd Siyasi Tarihi, Cilt I, i~ Bankasi KtiltUr yay., X. bsk., Ankara, 1994. Belgelerle Mustafa Kemal Atatiirk ve Turk-Bulgar ili~kileri 1913-1938, Ba~hakanhk Dcvlet Ar~ivler Genet MtidtirlUgU Yaym nu : 16, Ankara, 2002.
- Dittrich, Zdenek R. , "The European Great Powers and The Eastern Question", Aspects of The Eastern Question, Sofia University, Sofia, 1986, p. 5-12.
- Erendil, Muzaffer, Tarihte Turk-Bulgar ili~kileri , Genelkurmay Bas11nevi, Ankara, 1976.
- Ergeny, Leman, Bulgar Yaymlarmda Turkler, Turk Tarih Kurumu yay., Ankara, 1989.
- Feher, Geza, Bulgar Tiirkleri Tarihi, irev. Heyet, Turk Tarih Kurumu yay., Ankara, 1984.
- Kafesoglu, ibrahim, Bulgarlarm Kokeni, Turk KtiltUrtinU Ara~t1rma EnstitUsU, Ankara, 1985. Kahraman, Nurcivan, Bulgar Tarih Eserlerinde Turk Tarihine Bak1~ . Marmara Oniversitcsi TUrkiyat Ara~tirmalan EnstitUsU Ytiksek Lisans Tezi, istanbul, 1996.
- Kurat, Akdes Nimet, "Panislavizm", Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Dergisi, Cilt XI, sayt: 2-4, Haziran-Arahk 1953, s. 241-278.
- Kurat, Akdes Nimet, Rusya Tarihi, III. bsk., Turk Tarih Kurumu yay., Ankara, 1993, s. 356.
- Ltitem, Omer E., Turk-Bulgar ili~kileri 1983-1989, Cilt. I, ASAM yay., Ankara, 2000. Petrov, LUdmil, "XX. YUzytltn Otuzlu Ytllarmda Bulgaristan ve TUrkiye", XX. Yuzydm ilk Yarismda Turk-Bulgar Askeri-Siyasi ili~kileri, Gcnelkurmay ATESE vc Genclkurmay Denetleme Ba~kanhg1 yay., Ankara, 2005, s. 161-168.
- Russel, Lord John, The Establishment of The Turks in Europe, London, 1828. Sankoyuncu, Ali, "Mustafa Kemal AtatUrk Dtlncmindc TUrk-Bulgar Siyasi ili~kileri", XX. Yuzydm ilk Yartsmda Turk-Bulgar Askeri-Siyasi ili~kileri, Genelkurmay ATESE ve I Genelkurmay Denetleme Ba~kanhg1 yay., Ankara, 2005, s. 143-160.
- Stanley, Francis, St. Petersburg'dan Plevne'ye Gazi Osman Pa~a. i;ev. Salih Cmgllhoglu, Profil yay .. istanhul, 2007.
- Tarihte Tiirk-Bulgar ili~kileri, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Ellit Ba~kanhg1 yay., Ankara, 2004.
- Todorov, Nikolay, Bulgaristan Tarihi, i;ev. Veysel Atayman, Oneil Kitapevi, istanbul, 1979.
- Tuglac1. Pars, Bulgaristan ve Tiirk-Bulgar ili~kileri , Cem yay., istanbul, 1984.
- Tiirk Ansiklopedisi, Cilt 8, Milli Egitim Bas1mevi, istanbul, 1976.
- Ui;arol, Rifat, Siyasi Tarih 1789-1999, Filiz Kitabevi, istanbul, 2000.
- Velikov, Stefan, Kemalist ihtilal ve Bulgaristan, i;cv. Naime Yllmazer, Kita~ yay., istanbul, 1969.
- Yahanc1 Gtiziiyle Cumhuriyet Tiirkiyesi, Dahiliye Vekaleti Matbuat Umum Mildilrlilgil Nc~riyatJ , Ankara, 1938.
- ISSN: 0378-3863
- Başlangıç: 1974
- Yayıncı: İstanbul Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI VE MUTAREKE DÖNEMİNDE ŞİLE-YENİKÖY RUMLARI
MEŞHED-i HUDAVENDiGAR'IN 1906 YILI TAMiRATI
MUNŞİ VE MUHLİS BİR MİDHAT PAŞA YETİŞTİRMESİ: KÖSE MEHMET RAİF PAŞA (1836-1911)
OSMANLl'NIN RUMELi TOPRAKLARINDA 1892 - 1895 KOLERA SALGINI
TARİHİ BOYUTUYLA AVRUPA PARLAMENTOSU EKSENİNDE ERMENİ SORUNU