İnsan Kaynakları Muhasebesi Aktivitelerinin İncelenmesi: BİST Mali Kuruluşlar Sektöründe Bir Uygulama

Bu çalışmanın amacı, Borsa İstanbul’da işlem gören mali kuruluşların faaliyet raporlarında yer alan insan kaynakları muhasebesi aktivitelerinin incelenmesini içermektedir. Bu kapsamda, 2014-2018 yılları arasında Borsa İstanbul’da işlem gören 127 adet mali kuruluşun yılsonu faaliyet raporları incelenmiştir. Çalışmada söz konusu mali kuruluşların insan kaynakları muhasebesi aktivitelerinin incelenmesinde Al Mamun (2009) tarafından geliştirilen insan kaynakları muhasebesi aktiviteleri listesi esas alınmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, mali kuruluşlardan bankacılık sektöründe yer alan şirketlerin faaliyet raporlarında yer alan insan kaynakları aktivitelerinin büyük çoğunluğuna yer verdiği ve bu aktivitelerin de insan kaynakları politikaları, insan kaynakları muhasebesine ilişkin bilgiler, personel sayısı, eğitim ve geliştirme, emeklilik ve sosyal haklar, çalışanların kariyer planlamaları, çalışanlara sağlanan faydalar ve performans değerleme sistemine ilişkin noktalardan oluştuğu görülmektedir. İnsan kaynaklarına yapılan toplam ödemelere, istihdam raporlarına, çalışan fon bilgilerine, çalışan maliyetlerine yönelik bilgilere ve emeklilik aylığı fonlarına ilişkin hususlara ise faaliyet raporlarında genellikle yer verilmediği tespit edilmiş olup bu şirketlerin de büyük çoğunlukla yatırım sektöründe faaliyet gösterdiği söylenebilir.

Investigation of Human Resources Accounting Activities: An Aplication in BIST Financial Institutions Sector

The aim of the study, is to examine the human resources accounting activities included in the activitt reports of financial institutions traded on Borsa Istanbul. In this context, the information regarding the corporate governance practices and the year-end activity reports of 127 financial institutions that were traded on the Borsa Istanbul between 2014-2018 were examined. In the study, the list of human resources accounting activities that developed by Al Mamun (2009) was taken as a basis in the examination of the human resources accounting activities of the financial institutions in question. According to the findings that obtained from the study, the banking sectors of the companies of the annual report has included the vast majority of human resources policies, of these activities, informantion on human resources, accounting staff the number of training and devolopment, retirement and social rights, career planning of employees, employee benefits and performance appraisal system. It has been determined that issues regarding total payments made to human resources, employment reports, employee fund information, employee costs and pension funds are generally not included in the annual reports and these companies are mostly in the investment sector

Keywords:

Human Resources Accounting Activities List Borsa Istanbul Financial Institutions, Annual Reports,

PDF

___

American Acounting Association Committee on Human Resource Accounting (AAA). (1973).

Alagöz, A. ve Özpeynirci, R. (2007). Bilgi toplumunda entelektüel varlıklar ve raporlanması. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 9(2), 67-184.

Al Mamun, S. A. (2009), Human resource accounting (HRA) disclosure of Bangladeshi companies and ıts association with corporate characteristics. BRAC University Journal, VI (1), 35-43.

Arkan, T. (2016). Human resources accounting: a suggested model for measurement and valuation. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia Czasopismo, 1(79), 173-193.

Avazzadehfath, F. ve Raiashekar, H. (2011). Decision making based on human resource accounting information and its evaluation method. Asian Journal of Finance and Accounting, 3 (1), E14.

Bayram, M. (2018). İnsan kaynakları muhasebesi çerçevesinde Türkiye muhasebe standartlarının incelenmesi ve insan kaynakları muhasebesi uygulama alanı. (Doktora tezi).Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.

Ceran, Y. (2007). Muhasebede eskisinin yenisi bir kavram: insan kaynakları muhasebesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 187- 206.

Edom, G. O., Inah, E. U. ve Eyisi, A. S. (2015). The impact of human resource accounting on the profitability of a firm: empirical evidence from access bank of Nigeria PLC. European Journal of Accounting, Auditing and Finance Research, (3)7, 72-90.

Flamholtz, E., Bullen, M.L. ve Hua, W. (2002). Human Resource Accounting: A Historical Perspective and Future Implications. Management Decisions (ABI/INFORM Global). 40(10), 947-954.

Fontana, F. B. ve Macagnan, C. B. (2013). Factors explaining the level of voluntary human capital disclosure in the Brazilian capital market, Intangible Capital, 9(1), 305-321.

Guthrie, J., Petty, R. ve Ricceri, F. (2006), The voluntary reporting of intellectual capital: comparing evidence from Hong Kong and Australia. Journal of Intellectual Capital, 7, 254-271.

Hsieh, H. ve Sarah, E. S. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualıtatıve Health Research, 15 (9), 1277-1288. Ibarra, V. C. ve Cosico, C. A. (2016). Awareness of human resource accounting practices and costing: evidence from the Philippines. Global Journal of Business Research, 10(4), 27-42.

Ijeoma, N. ve Aronu, C.O. (2013). Effect of human resource accounting (HRA) on financial statement of Nigerian banks. International Journal of Advancements in Research & Technology, 2, 342-347.

Karacan, S. (2004). Muhasebeye farklı bir bakış açısı, insan kaynakları muhasebesi genel tanıtım. Mali Çözüm Dergisi, 66, 131-140.

Kaur, S., Raman, V. A. ve Singhania, M. (2016). Impact of corporate characteristics on human resource disclosures. Asian Review of Accounting, 24(4), 390-425.

Kaya, U. (2013).İnsan Kaynakları Muhasebesi. İstanbul: Beta Yayıncılık.

Kaya, U. ve Sürol, S. (2019). İnsan kaynakları – muhasebe etkileşiminin finansal performans ile ilişkisi: Borsa İstanbul 100 endeksine dâhil işletmeler üzerine bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (18), 231-249.

Kirfi, M. M. ve Adbullahi, A. (2012). Human capital accounting: assessing possibilities for domestication of practice in Nigeria. Research Journal of Finance and Accounting, 3, 57-63.

Lee, M.H. (2010). Evaluation of annual reports on human resource disclosure using content analysis. Unitar E-Journal, 6, 38-52.

Ojo, O. (2011).Impact of strategic human resource practice on corporate performance in selected Nigerian banks. Ege Academıc Revıew, 11(3), 339-347.

Omodero, C.O., Alpheaus, O.E. ve Ihendinihu, J.U. (2016). Human resource costs and financial performance: evidence from selected listed firms in Nigeria. International Journal of Interdisciplinary Research Methods, 3,14-27.

Sürmen, Y. (2013). Muhasebe-1. Trabzon: Celepler Matbaacılık.

Sürol, S. (2019). İnsan kaynakları- muhasebe etkileşiminin finansal performans ile ilişkisi: Borsa İstanbul 100 Endeksi’ne dâhil işletmeler üzerine bir araştırma. (Yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.

Tosunoğlu, B. ve Dönmez, G. (2020). İnsan kaynakları muhasebesinin doğası ve önemi: bankacılık sektörü üzerine bir araştırma. A. Ağ ve Ü. Gülhan (Der.), Muhasebe alanında spesifik konular içinde (ss.51-65). Ankara, Gazi Kitapevi.

Ulucenk, E. (2018). Futbol kulüplerinde insan kaynakları muhasebesi uygulamaları. (Yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.

Yurdasever, K. A. (2019). Yenilenebilir enerji işletmelerinde insan kaynakları muhasebesi üzerine bir araştırma. (Yüksek lisans tezi). Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.