Uluslararası Medya Sermayesinin Yayılmacılığı ve Türk Medyası

Küreselleşme düzeni ile birlikte dünyada yabancı sermaye hareketleri hız kazanmıştır. Özellikle medya sektörü yeni iletişim teknolojilerinden de faydalanarak birleşmelerle ve sınır ötesi yatırımlarla büyümüştür. Böylece hem erişilebilirliğini hem de etkinliğini arttırmıştır. Günümüzde kültür enformasyonu ve eğlence sektörüne hâkim şirketlerin sayısı 10’un altındadır. Bu şirketler bir yandan çapraz tekelleşme teknoloji tabanlı işlere yatırım yapmakta diğer yandan farklı coğrafyalarda konuşlanarak etkinliklerini arttırmaktadırlar. Türkiye’de de 1990’lı yıllar ve sonrasında yabancı sermayenin medyaya ilgisi artmıştır. Bunun arkasında reklam açısından henüz doymamış bir pazar olmasının ve Türkçe konuşulan geniş bir coğrafyaya erişim sağlanabilmesinin etkisi büyüktür. Ayrıca yabancı sermayenin girişini kolaylaştıracak hukuki düzenlemeler de etkili olmuştur. Medyanın toplumsal etkileri ve kamuoyu oluşturma gücünün ulusal çıkarlarla örtüşmeyen yabancı yatırımcıların eline geçmesi fikri bazı kesimlerce eleştirilmiştir. Medya sektöründe yabancı sermaye hareketlerinin hız kazanmasından çok daha önce uluslararası haber ajansları ve format yayıncılıkları aracılığıyla yabancı medya içerikleri ulusal medya içeriklerinde önemli yer tutmaya başlamışlardır. Bu çalışmada küreselleşme ile yükselme trendine giren yabancı sermayenin medya endüstrilerindeki karşılıkları ve Türk medyasındaki yabancı sermaye yatırımları incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Küresel Medya, Yabancı Sermaye, Türk Medyası

EXPANSION OF INTERNATIONAL MEDIA CAPITAL AND TURKISH MEDIA

Foreign capital movements gained momentum in the world with globalization. Particularly cross-border investments has grown in the media sector with mergers and also taking advantage of new communication technologies. Thus, increased accessibility and effectiveness. In Turkey after 1990 increased interest of foreign capital in the media Behind it, in terms of advertising not yet unsaturated markets and Turkish-speaking able provide access to a wide geography has a great effect. In addition, legal arrangements to facilitate the entry of foreign capital has also been effective. Creating social impact of the media and the public are not aligned with the national interests of power into the hands of foreign investors, the idea was criticized by some sections of society. Foreign formats and international news agencies are affected before affects of foreign investment movements in the context of national media. In this study, with the globalization trend of foreign investmen in the media industry, the provisions in the Turkish media and foreign capital investments will be examined.

Keywords:

Global Media, Foreign Investments, Turkish Media,

PDF

___

AKLAN, Nejla Adanur (1997). “Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları, Dış Ticaret Dergisi”, Ankara,s.4, (http://www.commerce.turkeur.be/ead/DTDERGİ) Erişim tarihi: 21.11.2013. AKMAN, Ayhan (1988). “Yabancı Sermaye Yatırım Neden ve Etkileri”, Yased Dünyada ve Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları ve beklentiler konulu yarışma 2.si, Yased yayın no:33, İstanbul.
BOYD-BARRET, Oliver (1980). The İnternational News Agencies,Barnes & Nobble Beverly Hills.
DURAN, Ragıp (1999). “Global Medya ve Türkiye: Militarizm ve Milliyetçilik Sizde Kaç Dolar”, Birikim, sayı: 117.
GÜNEġ, Mustafa (2013). Türk Medyasına yapılan küresel medya yatırımları, (http://mistafagunes.wordpress.com/2013/01/21/102) Erişim Tarihi: 6.12.2013.
KADIOĞLU, Zeynep (2001). Küresel Medya Sermayesinin Hareketliliği ve Türk Medyasında Yabancı Sermaye Hareketleri, Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul.
KARAKOYUNLU, Erdoğan (1981). “Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları ve Uygulaması”, II. Türkiye İktisat Kongresi’nde sunulan tebliğ, İzmir.
KARLUK, Rıdvan (1983). Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları, İstanbul: Taştan Matbaası.
KAYA, Raşit (2001). “Türkiye’de 1980 Sonrası Medyanın Gelişimi ve İdeoloji Gereksinimi” http://www.dorduncukuvvetmedya.com/arsiv/akaya.htm, Erişim tarihi: 22.11.2013.
KILIÇ, Cem (2012). “2012 Dünya Yatırım Raporu’nun istihdam ve çalışma yaşamı açısından söyledikleri”, (http://www.dunya.com/prof.-dr.-cem-kilic-167yphtm). Erişim tarihi:12.12.2013.
OSKAY, Suna (1998). “Çokuluslu ġirketler Teorileri Çerçevesinde, Yabancı Sermaye Yatırımlarının İncelenerek Değerlendirilmesi”, Dış Ticaret Dergisi, Ankara, (http://www.commerce.turkeur.be/ead/DTDERGİ) Erişim tarihi: 2013.
ÖCAL, Fatih Mehmet, POLAT Melike Atay (2012). “Küresel Düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği”, http://iibf.erciyes.edu.tr/dergi/sayi40/ERUJFEAS_Jun2012_67to94.pdf Erişim tarihi: 10.01.2014.
TÜRK Sezai, “Dünyada güçlü Türkiye için küresel ajans şart”, http://www.caginpolisi.com.tr/eski_sitemiz/122/23-24-25-26.htm Erişim Tarihi 12.01.2014 .
T. C. Ekonomi Bakanlığı (2012), “Uluslar arası doğrudan yatırımlar 2012 raporu” http://www.ekonomi.gov.tr Erişim Tarihi 12.01.2014
UNCTAD (2013). “World Investment Report (WIR) 2013”, http://www.yased.org.tr.
URAS, Güngör (1990). Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları, İstanbul: Formül matbaası. http://www.businesspundit.com/the-worlds-10-biggest-media-companies Erişim tarihi:05.12.2013 http//www.rtük.org, Erişim Tarihi 12.01.2014 http//www.timewarner.com, Erişim Tarihi 12.01.2014 http//www.businessinsider.com, Erişim Tarihi 12.01.2014