SOSYAL AĞ SİTELERİNDE YER ALAN HABERLERİN İLETİŞİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİ TARAFINDAN ALGILANMASI VE DEĞERLENDİRMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Günümüze damga vuran ve çağımızın vazgeçilmez mecrası olan sosyal medya beraberinde “post-truth (gerçek ötesi)” kavramını getirmiştir. Sosyal mecralar sayesinde insanın bilgiye kolaylıkla ulaşımı ve bilginin hızlı bir şekilde dağılımı gerçekleşirken öte yandan sosyal ağ sitelerinde gerçek olmayan bilgilerin de bir virüs gibi yayılması söz konusudur. Sosyal ağ sitelerinden hızlıca yayılan gerçek dışı bilgiler kaynağı sorgulanmadan geniş kitlelerce kabul edilebilmektedir. Gerçek haber olarak algılanan bu bilgiler sosyal ağlar sayesinde binlerce beğeni ve yorum alabilmektedir. Bu çalışmanın amacı post-truth (gerçek ötesi) kavramından hareketle, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi’nde eğitim alan öğrencilerin sosyal mecralarda yer alan gerçek haberleri, kişisel duygu ve inanışlardan oluşan ve gerçeklikten uzak olarak hazırlanmış post-truth (gerçek ötesi) haberleri nasıl ayrıştırdığını sosyal medyada haber paylaşıp paylaşmadıkları, eğer paylaşıyorlarsa paylaşımlarında neyi amaçladıklarını, sosyal medya kullanıcı olarak sosyal mecralarda paylaşılan yalan ve uydurma içerikleri nasıl değerlendirdiklerini, sosyal mecralardaki bir haberin doğruluğunu tahlil ederken hangi yöntemleri kullandıklarını ve kendi haber paylaşımlarını nasıl şekillendirdiklerini, en çok hangi mecrayı haber alma/ bilgi edinme konusunda güvenilir buldukları ve daha güvenilir algıladıkları gibi birtakım algı ve düşünceleri ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bu bağlamda çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden yarı-yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanmıştır. Ayrıca araştırma amaçlarına yönelik en uygun olarak örnekleme belirlenen amaçlı örnekleme yönteminlerinden benzeşik örneklemesi kullanılmıştır ve iletişim fakültesinde eğitim gören ve sosyal mecraları aktif olarak kullanan 12 öğrenci örnekleme dahil edilmiştir. Araştırma sonucunda görüşmeciler haber edinme ve gündemi takip etmede Twitter’ı en güvenilir mecra olarak değerlendirmiştir. Çalışma da görüşmeciler kaynak güvenirliliğinin önemi vurgulamış ve sosyal medya platformlarında haber paylaşımından kaçındıklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca görüşmeciler sosyal medyada yer alan haberleri güvenli olarak algılayabilmeleri için haberlerin objektif ve kaynağın bilinir olmasının önemli olduğunu düşünmektedir. Çalışmanın bir bulgusu da iletişim fakültesinde öğrenim gören görüşmecilerin sosyal medya platformlarına güvenmedikleri fakat yine de etkin olarak kullandıklarıdır.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Medya, Gerçek Ötesi, Sahte Haber, İletişim Fakültesi Öğrencileri, Yarı-Yapılandırılmış Görüşme

A STUDY ON THE PERCEPTION AND EVALUATION OF THE NEWS IN THE SOCIAL NETWORK SITES BY THE STUDENTS OF THE FACULTY OF COMMUNICATION

Social media, which is the indispensable medium of our era, has brought with it the post-truth concept. Thanks to social channels, people can easily access information and disseminate information quickly, while on the other hand, unreal information is spread on social networking sites like a virus. The source of unreal information rapidly spreading through social networking sites can be accepted by the masses without question. This information, perceived as real news, can receive thousands of likes and comments through social networks. The aim of this study is to understand how post-truth students differentiate between the real news in the social media, the post-truth news, which are composed of personal feelings and beliefs, and are prepared as far from reality. Whether they share news on social media, what they are aiming at sharing if they share, how they evaluate the lying and fabricated contents shared on social media as a social media user, what methods they use to analyze the accuracy of a news in social media and how to shape their own news shares. It is aimed to put forward some perceptions and thoughts as they find reliable and more reliable in obtaining information. In this context, semi-structured interview technique, one of the qualitative research methods, was applied. In addition, one of the purposeful sampling methods, which is the most appropriate sampling for research purposes, was used and 12 students who were studying at the Faculty of Communication and actively using social media were included in the sample. As a result of the research, the interviewers evaluated Twitter as the most reliable channel for acquiring news and following the agenda. In the study, the interviewees emphasized the importance of resource reliability and stated that they avoided sharing news on social media platforms. In addition, the interviewees think that it is important that the news is objective and the source is known so that they can perceive the news on social media as safe. Another finding of the study is that the interviewees in the faculty of communication do not trust social media platforms but still use them effectively.

Keywords:

Social Media, Post-Truth, Fake News, Communication Faculty Students, Semi-Structured Interview,

PDF

___

ALFRED, Hermida; FRED,Fletcher; DARRYL,Korell; DONNA; Logan (2012). “Share, Like, Recommend”. Journalism Studies, 13:5-6, p. 815-824.
ARIKAN, Rauf (2013). Araştırma Yöntem ve Teknikleri (2.Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
BERGSTRÖM, Annika; JERVELYCKE, Belfrage, Maria. (2018). “News in social media: incidental consumption and the role of opinion leaders”. Digital Journalism, 6 (5), p.1-16.
BİÇER, Serkan (2014). “Facebook Sosyal Ağ Sitesinde Öğrencilerin Akademisyenlerin Profillerine Yönelik İzlenimleri”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), s.181-194.
CHA, Meeyoung; HADDADI, Hamed; BENEVENUTO, Fabricio; GUMMADI, Krishna, P. (2010), “Measuring user in uence in Twitter: the million follower fallacy, Proceedings of the Fourth International AAAI Conference on Weblogs and Social Media”, AAAI, Washington, DC, p. 10-17.
EKİZ, Durmuş (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
FLOOD, Alison (2016). “‘Post-Truth’ Named Word Of The Year By Oxford Dictionaries.” (https://www.theguardian.com/books/2016/nov/15/post-truth-named-word-of-the-year-by-oxford-dictionaries) (Erişim Tarihi: 30. 04. 2019).
GOTTFRIED, Jeffrey; SHEARER, Elisa (2016). “News Use Across Social Media Platforms 2016. Pew Research Center, (https://www.journalism.org/2016/05/26/news-use-across-social-media-platforms-2016/) ( Erişim Tarihi: 30.04.2019).
HARRISON, Teresa M.; BARTHEL, Brea (2009) ‘‘Wielding New Media In Web 2.0: Exploring The History Of Engagement With The Collaborative Construction Of Media Products’’, New Media & Society 11(1/2), p. 155-78.
HERMIDA, Alfred (2010). “Twittering the news: The emergence of ambient journalism”. Journalism practice, 4(3), p.297–308.
JANG, S. Mo; KIM, Joon K. (2018). “Third Person Effects Of Fake News: Fake News Regulation And Media Literacy Interventions”. Computers in Human Behavior, 80, p.295-302.
KAPLAN, Andreas, M.; HAENLEIN, Michael (2010) ‘‘Users of the World, Unite! The challenges and opportunities of social media’’. Business Horizons 53(1), p. 59-68.
KARASAR, Niyazi (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi (8.Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
KILIÇ, Deniz; İspir, Nevzat Bilge (2017). “Sosyal Medyada Kullanıcının Haber Güvenilirliği Algısı”. 1. Uluslararası İletişimde Yeni Yönelimler Konferansı, İstanbul, s.402-409.
KOÇER, Suncem (2019). “Türkiye’de Sosyal Medya ve Yalan Haber: Sahadan Notlar”. (https://www.newslabturkey.org/turkiyede-sosyal-medya-ve-yalan-haber-sahadan-notlar/) (Erişim Tarihi: 30.04.2019)
KRISTEN, Purcell; LEE, Rainie; MITCHELL, Amy; ROSENSTIEL, Tom (2010). “Understanding the Participatory News Consumer: Pew Research Center, Washington.” (https://www.pewinternet.org/2010/03/01/understanding-the-participatory-news-consumer/) (Erişim Tarihi: 30.04.2019).
LEWANDOWSKY, Stephan; ECKER, Ullrich KH; COOK, John. (2017). “Beyond misinformation: Understanding and coping with the “post-truth” era”. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 6(4), p.353-369.
ONWUEGBUZIE, Anthony J.; KATHLEEN, Collins (2007). "A typology of mixed methods sampling designs in social science research." The qualitative report, 12.2: p. 281-316.
SÖNMEZ, Veysel; GÜLDEREN, ALACAPINAR, Füsun (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
https://dijilopedi.com/kusaklarin-sosyal-medya-tercihleri/ (Erişim Tarihi: 15.05.2019).