BASILI KİTABIN DİJİTALLEŞMESİ BAĞLAMINDA KİTAP OKUMA SÜRECİNDE BEYİN DALGALARININ ANALİZİ

Küreselleşmenin yansımaları sonucu hayatımızın vazgeçilmez bir parçası konumunda olan dijitalleşme birçok alanda olduğu gibi kitap yayıncılığı alanında da yenilikler getirmiştir. Artık günümüzde basılı kitapların yanında dijital kitapların da yer aldığı görülmektedir. Bilgiyi üretme, kaydetme ve depolama biçimleri dijital aygıtlar üzerinden yapılabilmektedir. Bunun bir sonucu olarak okuyucuların okuma alışkanlıklarında değişim yaşanmıştır. Bu da okuyuculara kitap kavramı olmadan tablet, bilgisayar ve telefon gibi cihazlar üzerinden okuma olanağı sunmuştur. Ancak okuma alışkanlığının etkileri, devamlılığının sağlanabilirliği ve kodaçımları araştırmaya değer konular olarak göz önündedir. Özellikle yeni medya teknolojilerinin ortaya çıkmasıyla birlikte araştırma bağlamında yeni tekniklerin kullanılması daha önce elde edilmemiş verilerin açığa çıkmasını sağlamıştır. Bu tekniklerin en önemli, verimli ve doğru sonuçlara ulaştıran araçlarından biri beyin sinyallerinin ölçülmesidir. EEG (Elektroensefalografi) tabanlı beyin sinyallerinin ölçümleri birçok alanda araştırmaların yapılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu araştırmalar bireylerin ruh halleri, psikolojik ve fiziksel durumları hakkında yorumlar geliştirilmesinde etkili olmuştur. Çalışmada dijitalleşme ürünü olan elektronik kitabın özellikleri ve George Orwell’in Hayvan Çiftliği eserinin basılı ve e-kitap formatını okuyan okuyucuların anlık beyin sinyallerinin frekansları incelenmiştir. Okuyucular kitabın basılı formatında birinci bölümü, dijital formatında ise ikinci bölümü okumuşlardır. Bu bağlamda 15 kişilik grupla üç aşamadan (ön test, beyin sinyali ölçüm uygulaması ve son test) oluşan odak grup çalışması gerçekleştirilmiştir. Belirlenen kişiler 18-39 yaş aralığında rastlantısal seçilerek araştırmaya davet edilmiş 9 kadın ve 6 erkekten oluşmuştur. Beyin sinyali ölçüm uygulaması NeuroSky adlı beyin sinyali ölçüm cihazıyla yapılmıştır. Ayrıca yapılan analizler android tabanlı Brainwave Visualizer adlı program aracılığıyla kaydedilmiş ve elde edilen veriler analiz edilerek çözümlenmiştir.

ANALYSIS OF BRAIN WAVES IN THE PROCESS OF READING THE BOOK WITHIN THE CONTEXT OF DIGITALIZATION OF THE PRINTED BOOK

Digitalization, being positioned as the essential element of our lives in consequence of globalization, has brought innovation to publishing as it did with numerous fields. Nowadays, digital books appear in addition to printed books. The means of producing, recording, and storing information are available on digital devices in which caused a change in the reading habits of the readers. Thus, providing opportunities for readers to further their reading by means of a tablet, computer, or mobile phone without utilizing the concept of books. However, the effects of reading habits, the sustaining the continuity of these habits and their encodings presents itself as a matter of significance that has to be researched. The emergence of the new media technologies, in particular, with utilizing the newest research methods it provided, ensured the acquiring of data that was undiscovered until that point. One of the devices of these methods that leads to the most significant, effective, and accurate results is the monitoring of the brain waves. The detection of the brain waves by utilizing EEG (Electroencephalography) plays a crucial role in various fields of research. The research of such has helped the advancement of the interpretations about individuals’ moods, psychological and physical conditions. The features of electronic books and the frequencies of the reader’s immediate brain waves who read George Orwell’s Animal Farm in print and e-book form were studied in this research. The readers have read the first chapter in print and the second chapter through the e-book. A focus group study with three phases (pretest, monitoring the brain waves, and posttest) was conducted with 15 participants. The participants were between the ages of 18-36, consisting of 9 women and 6 men participants, and were arbitrarily chosen. The brain waves were monitored by using NeuroSky, a brain signal detection device. Analyses that were made were recorded by the Brainwave 

___

  • Balle, F. ve Eymery, G. (1991). Yeni Medyalar. transl. Mehmet Selami Şakiroğlu, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Bauman, Z. (2018). Küreselleşme. transl. Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bostanci, M. (2019). Sosyal Medya Dün Bugün ve Yarın. Konya: Palet Yayınları.
  • Chayko, M. (2018). Süper Bağlantılı. transl. Deniz Yengin, Berkan Bayındır, Tamer Bayrak, İstanbul: Derin Yayınları.
  • Farrokhı, N. (2015). Eğitim Amaçlı E-Kitaplarda Tasarım Sorunları: Türkçe Öğrenimi İçin Bir E-Kitap Uygulaması (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
  • Güngör, N. (2016). İletişim Kuramlar Yaklaşımlar. İstanbul: Siyasal Kitabevi.
  • Işıklar, G. (2017). Yeni Medya Analizleri. Edit. Suat Gezgin ve Ali Efe İralı, Konya: Eğitim Yayınevi.
  • Jenkins, H. (2019). Cesur Yeni Medya Teknolojiler ve Hayran Kültürü. transl. Nihan Yeğengil, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Kara, T. (2013). Sosyal Medya Endüstrisi. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Kelley, A. C. (2011). Designing An E-Book For A Fifth Grade Classroom, USA: California State University.
  • Kozan, B. (2019). Küreselleşme Bağlamında Türkiye’ deki Yeni Medya Uygulamaları (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Leonhard, G. (2020). Teknolojiye Karşı İnsanlık. transl. Cihan Akkartal, İstanbul: Siyah Kitap.
  • Malmivuo, P., Malmivuo, J., Plonsey, R. (1995). Bioelectromagnetism: Principles and Applications of Bioelectric and Biomagnetic Fields, USA: Oxford University Press.
  • Mcluhan, M. ve Povers, B. (2001). Gobal Köy. transl. B. Özcal Düzgören, İstanbul: Scala Yayıncılık.
  • Neuman, W. R. (2018). Dijital Fark Gündelik Hayatta Dijitalleşme ve Medya Etkileri Kuramı. Ed. Gökçe Metin, İstanbul: The Kitap Yayınları.
  • Newpart, C. (2019). Dijital Minimalizm. transl. Cansen Mavituna, İstanbul: Metropolis Yayıncılık.
  • Niedermeyer, E., Da Silva, F.H.L. (2004). Electroencephalography: Basic Principles, Clinical Applications and Related Fields, USA: Lippincott Williams and Wilkins.
  • Yarımoğlu, Ş. I. (2020). Stroop Etkisinde Seçici Dikkat ve Dikkat Eksikliği - Eeg Frekans Bantları (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü.
  • Yengin, D. (2014). Yeni Medya ve Dokunmatik Toplum. İstanbul: Derin Yayınları.
Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi-Cover
  • ISSN: 2146-3301
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2011
  • Yayıncı: Mustafa Cankut