AMASYA BASININDA ERKEN TARİHLİ BİR GAZETE BİRLEŞMESİ ÖRNEĞİ: SABAH GAZETESİ

Devletin medya işletmelerine sağladığı destekler içinde resmi ilan ve reklam gelirleri, yerel basının en önemli gelir kaynaklarından birisidir. Günümüzde Basın İlan Kurumu tarafından yürütülen söz konusu gelirlerin dağıtımının tarihi ise oldukça eskidir. Dönem dönem bazı yerel gazetelerin, sadece bu gelirden faydalanmak için kurulduğu eleştirisi yapılırken, bazen de yerel basının gerek ilandan faydalanma şartlarını taşımanın zorluğu ve gerekse de il düzeyinde dağıtılan resmi ilan gelirlerini paylaşmak adına birleştiği görülmektedir. Basın İlan Kurumunun da desteği ile 2012 yılında yoğun olarak yerel basında gazete birleşme süreci yaşanmıştır. Bu çalışma, Basın İlan Kurumunun kuruluşunu izleyen 1960’larda oldukça erken tarihli sayılabilecek bir gazete birleşmesini konu almaktadır. Bu birleşme, Amasya Sesi, Emel, 12 Haziran ve Yeşilırmak Postası gazetelerinin Kasım 1964’te Sabah adıyla tek bir gazete olarak yayınlanmasıyla gerçekleşmiştir. Ayrıca bu birleşme, Türk basın tarihinin en uzun soluklu gazete birleşmelerinden birisidir. Çalışmanın elde edilen en önemli bulgularından birisi, söz konusu sürecin resmi ilan ve reklam gelirlerinden faydalanmak için yapılmış olduğudur. Bir diğer önemli bulgu ise sürecin devlet tarafından teşvik edilmiş olduğudur.

Anahtar Kelimeler:

Amasya basını, Sabah gazetesi, gazete birleşmesi, Basın İlan Kurumu

A SAMPLE OF EARLY DATED UNION OF LOCAL NEWSPAPERS IN AMASYA PRESS SOCIETY: SABAH NEWSPAPER

Among State aided fund transfers, formal announcement and advertisement revenues are one of the major income sources for local press. History about the distribution process of these resources by Press and Announcement Agency is very old dated. Occasionally, some critics occurred that some local newspapers were established just to receive these revenues, but sometimes it is observed that local press members tended to unite since the conditions are as hard as receiving benefits of advertisements or with an aim to share the aggregated formal advertisement revenues at provincial level. An intense Union process for local newspapers as experienced in 2012 with support of Press and Publishment Agency. This study is about a comparatively early dated union of newspapers in 1960s, just after foundation of Press and Announcement Agency. This merger was realized with the publication of Amasya Sesi, Emel, 12 Haziran and Yeşilırmak Postası as a single newspaper in November 1964 under the name Sabah. Besides this union is one of the longest newspaper unions in Turkish press history. One the most significant findings of the study is that the union was aimed at benefiting from formal announcement and advertisement revenues. Another important finding is that this union was supported by the state.

Keywords:

Amasya press, Sabah newspaper, newspaper union, Press and Announcement Agency,

PDF

___

ACU, Melek (2013). Resmi İlan Yayınlama Hakkının Basın İlan Kurumunca Belirlenmesinin Basın Özgürlüğü Açısından Değerlendirilmesi, TAAD, Yıl:4, Sayı:12, (359-390)ALEMDAR, Korkmaz (2001). İletişim ve Tarih, Ankara: Ümit YayınlarıCRESWLL, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri, Çev Edt.: M. Bütün ve SB Demir, Ankara: Siyasal ÇAKIR Hamza, YAVALAR Deniz Elif (2017). Demokrat Parti İktidarı ve Basın, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:6 Sayı:3 ss.257-270COŞAR, Ömer Sami (1964). Millî Mücadele Basını, No: 5, As MatbaasıGİRGİN, Atilla (2009). Türkiye’de Yerel Basın. İstanbul: Der Yayınları.İNUĞUR, Nuri (1992). Türk Basın Tarihi, İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti.İSKİT Server (1939). Türkiye’de Matbuat Rejimleri, İstanbul: Matbuat Umum Müdürlüğü KURAL, Sevda Alankuş (1998). “Yerel Medyanın İmkânları”, Birikim, 111-112, s. 195-209.ŞEKER, Mustafa (2017). Yerel Basın ve Resmi İlan Açmazı, Basın Hayatı, Basın İlan Kurumu, 40, s.60-64 http://www.bik.gov.tr/basin-hayati-40/ (erişim, 14.02.2017). TOPUZ, Hıfzı (2003). Türk Basın Tarihi, İstanbul: Remzi KitabeviYALMAN, Ahmet Emin (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim 1922-1971, İstanbul: PeraYAŞİN, Cem (2009). Türkiye’de Yerel Basının Yapısal Özellikleri ve Üretim Koşulları, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Bahar 2009, (28), 115-153.YİN, Robert. Case Study Research: Design and Methods, Beverly Hills: Sage PublicationYILDIZ, Nuran (1996). Demokrat Parti İktidarı (1950.1960) ve Basın. SBF Dergisi, 51(1), s. 481-505.YILDIRIM, Ali; ŞİMŞEK, Hasan (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin.Süreli Yayınlar: Gazeteciler Sendikasının Basın Meselelerine Dair Görüşleri, (1960, 16 Haziran), Milliyet: 3Türk Basını Hakkında Rapor, Günlük Gazetelerin Seviyesi Yüksek Değil, (1 Temmuz 1963), Milliyet:.5Türk Basını Hakkında Rapor, Resmi İlan Tehlikeli Bir Müessesedir, (2 Temmuz 1963), Milliyet: 5Türk Basını Hakkında Rapor, Basının Gelişmesi İçin Ne yapmalı, (3 Temmuz 1963), Milliyet: 5.Türk Basını Hakkında Rapor, Türkiye’de Çok Gazete Var, (30 Haziran 1963), Milliyet:5Milli Birlik Komitesi ve Hükümetin Dikkatine, (14 Haziran 1960), Milliyet: 1-5Cemal Gürsel Gazete Sahipleriyle Görüştü, (24 Haziran 1960), Milliyet: 1-5Bülent Ecevit, Türk Basınının Hastalık Yuvaları, (12 Temmuz 1960), Ulus: 1-5Basın davamız, (16 Aralık 1955), Yeşilırmak Postası: 1.Listeyi ve Yazıyı Oku da Kulağına 2. Küpeyi Tak, (17 Temmuz 1961), Amasya Sesi: 1.Anadolu Gazeteleri İyi Evsafta Çıkarılacak, (3 Şubat 1961), Amasya Sesi: 1.Mahalli Basın, (5 Mayıs 1961), Yeşilırmak Postası :1Basın Denetleme Kurulu Teşekkül Etti, (15 Haziran 1961), Yeşilırmak Postası: 1Amasya Sesi, 12 Haziran Gazetelerinin İlanı Kesildi, (12 Haziran 1964), Yeşilırmak Postası:1. Yeşilırmak Postası ve Emel Gazeteleri Kadrolarında Noksan Fikir İşçisi Çalıştırılıyor, (30 Haziran 1964), Amasya Sesi:1 Valimiz Gazezoğlu’nun Gazetecilerle Yaptığı Toplantı, (24 Temmuz 1964), Yeşilırmak Postası: 1.Gazeteler Birleşecek, Bolu Gündem, 2012, http://www.bolugundem.com/yerel-gazeteler-birlesecek-60375h.htm (Erişim: 11.02.2018)Basın İlan Kurumu Suçüstü Yakalandı, 2013, http://www.malatyaguncel.com/basin-ilan-kurumu-sucustu-yakalandi-113707h.htm (Erişim: 11.02.2018).Resmî Gazete:Basın Kanunu, Resmî Gazete, Sayı 7564, 1950: 24. http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7564.pdf (Erişim 01.03.2018).Bakanlar Kurulu Kararı, Resmi Gazete, Sayı: 7613, 1950: 1. http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7613.pdf (Erişim: 01.03.2018).Bakanlar Kurulu Kararı, Resmi Gazete, Sayı: 7539, 1950:1 http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7539.pdf (Erişim: 02.03.2018). Bakanlar Kurulu Kararı, Resmi Gazete, Sayı: 7876, 1951: 1 http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7873.pdf (Erişim: 02.03.2018). Kararname, Resmi Gazete, Sayı: 8555, 1953:1 http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/8555.pdf (Erişim: 04.03.2018). Cumhuriyet Halk Partisinin Haksız İktisaplarının İadesi Hakkında Kanun, Resmi Gazete, Sayı: 8584, 1953:1 http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/8584.pdf (Erişim: 04.03.2018).Kararname, Resmi Gazete, Sayı: 1870, 1931:1, http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/1870.pdf, (Erişim: 10.02.2018)Kararname, Resmi Gazete, Sayı: 9767, 1957: 1, http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/9767.pdf (Erişim: 05.03.2018).Kararname, Resmi Gazete, Sayı: 10269, 1959:1, http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10269.pdf, (Erişim: 05.03.2018).Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun, Resmi Gazete, Sayı: 10702, 1961: 1. http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10702.pdf (Erişim: 10.05.2018).Zabıt Cerideleri:T. B. M. M. Zabıt Ceridesi, Devre: 11, İçtima: 3, 3 Şubat 1960, Çarşamba, s.41-42. https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d11/c011/tbmm11011032.pdf (Erişim: 15.03.2018).