İBN TEYMİYYE’NİN TEVHİD ANLAYIŞI VE PRATİK TEVHİD VURGUSU

Tevhid, insanlık tarihi boyunca bütün peygamberlerin tebliğinin ortak noktası olmuştur. İslam dininin en temel ilkesi olarak İslam düşüncesinin temelini oluşturan tevhid, farklı ekol ve düşünce sistemleri tarafından çeşitli şekillerde yorumlanmıştır. İslam düşüncesi şeklinde ifade edilen, kelam, tasavvuf ve felsefe gibi ilim dallarının yer aldığı geniş yelpazede birçok âlim tevhid ilkesi üzerinde görüş beyan etmişlerdir. Eserlerinde tevhid kavramı üzerinde duran ve birçok görüşünü bu kavram temelinde oluşturan âlimlerden biri de İbn Teymiyye’dir. Çalışmamızda tevhid ilkesini inanç boyutundan amel boyutuna taşıyarak bu ilkeye farklı bir bakış açısı kazandıran İbn Teymiyye’nin görüşlerine yer vereceğiz.

THE UNDERSTANDING OF TAWHID IN IBN TAYMIYYAH HIS EMPHASIZE OF PRACTICAL TAWHID

Tawhid (Monotheism) was the common point of the notification of all prophets throughout human history. Forms the basis of Islamic thought as the most basic principles of monotheism of Islam has been interpreted in various ways by different schools of thoughts and systems. Expressed as Islamic thought, in theology (kalam), mysticism and philosophy many scholars in a wide range of scientific expressed views on the principle of tawhid. Standing on the monotheistic concept in the works and many opinion forming the basis of this concept is one of the scholars Ibn Taymiyyah. In our study gives a different perspective to this principle of Tawhid policy in the action size by moving the belief size will give place to the opinion of Ibn Taymiyyah.

___

  • Aliyyü‟l-Kâri, Fıkh-ı-Ekber Şerhi, (trc.: Yunus Vehbi Yavuz), Çağrı Yayınları, İstanbul 1979.
  • Alper, Hülya, İmanın Psikolojik Yapısı, Rağbet Yayınları, İstanbul 2002.
  • Âsım Efendi, Kâmus Tercümesi, Bahriye Matbaası, İstanbul 1305.
  • İbn Teymiyye, Mecmû‟, IX, 141-145.
  • Aydın, Hüseyin, “İbn Teymiyye‟de Allah Tasavvuru”, Kelam Araştırmaları, 4:2, (2006), ss. 39-86.
  • Buhârî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail, Sahîh-i Buhârî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.
  • Düzgün, Şaban Ali, “Kur‟an‟ın Tevhid Felsefesi”, Kelam Araştırmaları, 3:1, (2005), ss. 3-21.
  • Ebu Zehra, Muhammed, İmam İbn Teymiyye, (çev.: Nusreddin Bolelli - Vecdi Akyüz vd.), İslâmoğlu Yayıncılık, İstanbul 1988.
  • el-İsfahânî, Hüseyin b. Muhammed b. Râgıb, el-Müfredât fî garîbi‟l-Kur‟an, (nşr.: Muhammed Seyyid Kilâni), Kahire 1961.
  • es-Süheymî, Salih b. Abdullah - Ebu Abat İbrahim b. Muhammed - Ali b. Nasır Fakihi - Muhammed b. Abdurrahman el-Humeyyis, Pratik Akaid Dersleri, (çev.: M. Beşir Eryarsoy), Ümmülkura Yayınevi, İstanbul 2007.
  • Izutsu, Toshihiko, Kur‟an‟da Allah ve İnsan, (çev.: Süleyman Ateş), Kevser yayınları, Ankara, tsz.
  • İbn Hanbel, Ahmed b. Muhammed, Müsned, Âlimü‟l-Kütüb, Beyrut 1998.
  • İbn Manzûr, Celâlüddîn Muhammed b. Mukrim, Lisânu‟l Arab, Dâr‟u Sadır, Beyrut, 1968.
  • İbn Teymiyye, Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalim b. Teymiyye, el-Ubûdiyyet, Pınar Yayınları, İstanbul 2006.
  • __________, Der‟u‟t-Teârudi‟l-Akl ve‟n-Nakl, (nşr.: Muhammed Reşad Sâlim), Riyad, 1979.
  • __________, Dua ve Tevhid, (çev.: Abdi Keskinsoy), Pınar Yayınları, İstanbul 2006.
  • __________, Mecmû‟u Fetavâ, Dâru Âlimi‟l Kütüb, Riyad 1991.
  • __________, İktizâu‟s-Sırati‟l Müstakîm (Sırât-ı Müstakîm), (çev.: Salih Uçan), Pınar Yayınları, İstanbul 1991.
  • __________, Risâletü‟l-İstivâ (İstivâ Risâlesi), (çev.: Komisyon), İstanbul 1996.
  • __________, Tevhid-i Esmâ ve‟s-Sıfat (İsim ve Sıfat Tevhidi), (trc.: Heyet), Tevhid Yayınları, İstanbul 1996.
  • __________, er-Risâletü‟t-Tedmüriyye, Kahire 1954. Mustafa,
  • İbrahim - Ahmet Hasan ez-Ziyat - Hamid Abdülkadir
  • Muhammed Ali en-Neccar, Mu‟cemu‟l-Vasît, Çağrı yayınları, İstanbul 1996.
  • Müslim, Ebu‟l-Huseyn Müslim b. El-Haccâc, es-Sahîh, (V), (thk.: Muhammed Fuâd Abdulbâki), Dâru İhyâit-Turâsi‟l-Arabî, Beyrut, tsz.
  • Nesefî, Ebu‟l-Muîn Meymûn b. Muhammed, Bahru‟l-Kelâm, (thk.: Muhammed Salih Farfûr, Mektebetu Dâri‟l-Farfûr, Dımaşk 2000.
  • Özler, Mevlüt, İslâm Düşüncesinde Tevhid, Nun Yayınları, İstanbul 1995.
  • Öztürk, Resul, “Allah‟ın Birliği ve Tekliği (Vahdaniyeti ve Ehadiyeti) Bağlamında 'Samed' İsmi ve Anlam Alanı”, Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 11, Sayı: 32, (Yaz 2007), ss. 47-70.
  • Paçacı, Mehmet, “İhlâs Sûresi‟nin Sami Geleneği Perspektifinden Bir Tefsiri”, İslâmiyat, 1:3, (1998), ss. 49-71.
  • Tirmizî, Ebu İsa Muhammed b. İsa, es-Sünen, (VI), (thk.: Beşşar Avvâd Ma‟ruf), Dâru‟l-Garbi‟l-İslâmî, Beyrut 1998.
  • Topaloğlu, Bekir, “Allah”, DİA, İstanbul 1989, II, 471-498.
  • Uludağ, Süleyman, İslam Düşüncesinin Yapısı (Selef, Kelam, Tasavvuf, Felsefe), Dergah Yayınları, İstanbul 2012.
  • __________, “Tasavvuf Karşıtı Akımlar ve İbn Teymiyye‟ nin Tasavvuf Felsefesi”, İslâmiyat, 2:3, (1999), ss. 39-66.
  • Yazıcı, Muhammet, İbn Teymiyye‟nin Mecmu‟u Fetavâ İsimli Eserinde Ehl-i Bid‟at Fırkalarına Bakışı, (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum 1998.