Muharrem GÖLÜKCÜ, Haluk TOKGÖZ, Mustafa KIRALAN

Ülkemizde Yetiştirilen Önemli Nar (Punica granatum) Çeşitlerine Ait Çekirdeklerin Bazı Özellikleri

Bu çalışma kapsamında, Türkiye'de ticari boyutta yetiştirilen 15 nar çeşidine ait meyvelerin çekirdek oranları, çekirdeklerin bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri ile bazı mineral madde içerikleri belirlenmiştir. Araştırma kapsamında incelenen nar çeşitlerinin çekirdek oranları %8.11 ile %15.11 ve çekirdeklerin bin dane ağırlıkları 19.36 g ile 36.81 g arasında değişim göstermiştir. Örneklerin çeşitlere göre yağ, protein, kül ve toplam fenolik madde içerikleri sırasıyla kurumadde üzerinden %13.95-24.13, %12.35-21.28, %1.50‑3.96, 1535-3701 mg/kg değerleri arasında dağılım göstermiştir. Örnekler kurumadde bazında çeşitlere göre; %0.308‑1.399 potasyum, %0.252-0.650 fosfor, %0.143-0.281 kalsiyum, %0.107-0.276 magnezyum, 602-1390 mg/kg sodyum, 26.69-81.12 mg/kg demir, 15.23-40.26 mg/kg çinko, 24.03-38.53 mg/kg bakır ve 6.18-13.12 mg/kg değerleri arasında değişen oranlarda da mangan içermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Punica granatum, nar çekirdeği, kimyasal bileşim, mineral madde

Some Properties of Important Pomegranate (Punica Granatum) Cultıvar’s Seeds Grown in Turkey (Turkish with English Abstract)

In the present study, 15 pomegranate cultivars, commercially growing in Turkey, was subjected to some physical and chemical analysis for characterization of the seeds. Seed ratio of the samples and one thousand seed weight were changed between 8.11-15.11% and 19.36‑36.81 g, respectively. Oil, protein, ash, and total phenolic content of pomegranate seed ranged between 13.95-24.13%, 12.35-21.28%, 1.50‑3.96%, 1535-3701 mg/kg, respectively on dry matter base. The mineral content of the pomegranate seeds was 0.308-1.399% for potassium, 0.252-0.650% for phosphorus, 0.143-0.281% for calcium, 0.107-0.276% for magnesium, 602‑1390 mg/kg for sodium, 26.69-81.12 mg/kg for iron, 15.23-40.26 mg/kg for zinc, 24.03‑38.53 mg/kg for copper, and 6.18-13.12 mg/kg for manganese.

Keywords:

Punicagranatum, pomegranate seed, chemical composition, mineral matter ,

PDF

___

Sharma SD, Sharma VK. 1990. Variation for chemical characters in some promising strains of wild pomegranate (Pu- nica granatumL.). Euphytica, 49: 131-133.
Gil MI, Martinez JA, Artes F. 1996. Minimally processed pomegranate seeds. Lebensm.-Wiss. U.-Technol., 29: 708-713.
Biliflli A, Çevik İ. 1997. Bazı Nar Çeflitlerinin Dondurularak Değerlendirilmesi Üzerine Arafltırmalar. T.C. Tarım ve Köyifl- leri Bakanlığı Tarımsal Arafltırmalar Genel Müdürlüğü. TAGEM-GY-04-M-3, Genel Yayın No:52, Çanakkale.
Onur C. 1988. Nar. Derim (Özel sayı), 5 (4) : 176-178.
Vardin H. 2000. Harran Ovasında Yetiflen Değiflik Nar Çeflitlerinin Gıda Sanayiinde Kullanım Olanakları Üzerine Bir Ça- lıflma. Çukurova Üni., Fen Bil. Enst., (Doktora Tezi), Adana.
Al-Maiman SA, Ahmad D. 2002. Changes in physical and chemical properties during pomegranate (Punica granatum) fruit maturation. Food Chem., 76: 437-441.
Poyrazoğlu E, Gökmen V, Artık N. 2002. Organic acid and phenolic compounds in pomegranates (Punica granatum L.) grown in Turkey. J. Food Comp. Anal., 15 (5): 567-575.
Saxena AK, Manan JK, Berry SK. 1987. Pomegranates: Post-harvest technology, chemistry & processing. Ind. Food Packer, 4: 43-60.
Vardin H, Abbasoğlu M. 2004. Nar Ekflisi ve Narın Diğer Değerlendirilme Olanakları. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, s: 165-169. Van.
Hernandez F, Melgarejo P, Olias JM, Artes F. 1998. Fatty Acid Composition and Total Lipid Content of Seed Oil from Three Commercial Pomegranate Cultivars. Symposium on Production, Processing and Marketing of Pomegranate in The Mediterranean Region: Advances in Research and Technology. CIHEAM-IAMZ Zaragoza, Spain. 15-17 October. p 205-209.
Fadavi A, Barzegar M, Azizi MH, Bayat M. 2005. Note. Physicochemical Composition of Ten Pomegranate Cultivars (Punica granatum L.) grown in Iran. Int. J. Food Sci. Tech., 11 (2) : 113-119.
Kayahan M. 2004. Yağlı Tohumlardan Ham Yağ Üretim Teknolojisi. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Kitaplar Serisi:7, Ankara, 234 s.
Anonim 1983. Gıda Maddeleri Muayene ve Analiz Yöntemleri. T.C. Orman ve Köyiflleri Bakanlığı, Gıda İflleri Genel Mü- dürlüğü, Genel Yayın No: 65, Ankara.
Kacar B. 1972. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri II. Bitki Analizleri. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 453, Ankara.
Anonymous 1989. Analytical Methods Varian Australia Pty. Ltd. Mutgrave Victoria, Publication No: 85, Australia.
Spanos GA, Wrolstad RE. 1990. Influence of processing and storage on the phenolic composition of thompson seed- less grape juice. J. Agric. Food Chem., 38 (3): 817-824.
Düzgünefl O, Kesici T, Kavuncu O, Gürbüz F. 1987. Arafltırma ve Deneme Metotları. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakül- tesi Yayınları No: 1021, Ankara.
Fadavi A, Barzegar M, Azizi MH. 2006. Determination of Fatty Acids and Total Lipid Content in Oilseed of 25 Pomeg- ranates Varieties Grown in Iran. J. Food Comp. Anal., 19 (6-7): 676-680.
Gökalp HY, Nas S, Certel M. 1996. Biyokimya 1 “Temel Yapılar ve Kavramlar”. Pamukkale Üniversitesi Müh. Fak. Ders Kitapları Yayın No:001, Denizli, 380 s.
Potter N. 1986. Food science: fourth edition. Van Nostrand Reinhold Company, Inc. New York, NY. p. 36-38.
Robinson CH, Lawler MR, Chenoweth WL, Garwick AE. 1986. Normal and Therapeutic Nutrition, 17th Edition, Macmil- lan Publishing Company, New York.