UHT VE PASTÖRİZE SÜTLERDE ORGANİK KLORLU PESTİSİTLERİN TAYİNİ

Bu çalışmada; ısıl işlem görmüş sütlerde organik klorlu pestisit tayin yöntemi geliştirlmesi ve geliştirilen yöntem ile piyasadan satın alınan UHT ve pastörize süt örneklerinde pestisit analizi yapılması amaçlanmıştır. Çalışmada süt örneklerinde 18 organik klorlu pestisit bileşiğinin (aldrin, 4,4̍-DDD, 4,4̍-DDE, 4,4̍-DDT, dieldrin, α– endosulfan, β – endosulfan, endosulfan - sulfat, endrin, endrin aldehit, endrin keton, α-HCH, β-HCH, γ-HCH, θ-HCH, heptaklor, heptaklorepoksit, metoksiklor) tayini için süt ve süt yağına yönelik iki farklı ekstraksiyon yöntemi geliştirilmiştir. Örnek hazırlama aşamasında bileşiklerin süt ve süt yağından ayrılması için sıvı/sıvı ekstraksiyon yöntemi kullanılmıştır. Örnekler GC-MS/MS cihazı ile analiz edilmiştir. Metodun güvenilirliğini göstermek için metot validasyonu yapılmıştır. Kantitatif analiz için iç standart olarak pentakloronitrobenzene bileşiği kullanılmıştır. Algılama sınırı her iki metot için 0.36 -1.11 µg/kg aralığında elde edilmiştir. Bu değerler Türk Gıda Kodeksi tarafından belirlenen en yüksek kabul edilebilir değerlerin altındadır. Elde edilen metotla 60 UHT ve 27 pastörize süt örneği analiz edilmiş fakat pestisit kalıntısına rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

UHT ve Pastörize Süt, Kalıntı, Organik Klorlu Pestisit, GC-MS/MS

DETERMINATION OF ORGANOCHLORINE PESTICIDES IN UHT AND PASTEURIZED MILK

This study was carried out for developing methods for detecting pesticides in heat treated milks and for analysis of organo chlorinated pesticides in UHT and pasteurized milks. Two methods of extraction were performed from milk and from milk fat. Eighteen organochlorinated pesticides (aldrin, 4,4 ̍-DDD, 4,4 ̍-DDE, 4,4'-DDT, dieldrin, α-endosulfane, β-endosulfane, endosulfan-sulphate, endrin, endrin aldehyde, endrin ketone, α-HCH, β-HCH, γ-HCH, θ-HCH, heptachlor, heptachlorepoxide, metoxychlor) were searched in the milk samples. Liquid/liquid extraction was used to separate the compounds from milk and milk fat. The samples were analyzed by GC-MS/MS. Method validation was performed in the study. Internal standard pentachloronitrobenzene was used to quantify the results. The limit of detection (LOD) of the methods was obtained between 0.36-1.11 µg/kg. These values were below the maximum residue levels of Turkish Food Codex. Sixty UHT and twenty seven pasteurized milk samples were analyzed, but no residues of the pesticides were detected.

Keywords:

UHT and pasteurized milk, residue, organochlorine pesticides, GC-MS/MS,

PDF

___

KAYNAKLARAcara, A. (2006). Türkiye’nin kalıcı organik kirletici maddelere (POP’ler) ilişkin Stockholm sözleşmesi için taslak ulusal uygulama planı. Unido-POP’ler Projesi. Proje No. GF/TUR/03/008, 1-237.
Akyüz N., Bakırcı İ., (1991). "Pestisitlerin gıda zincirine girişi", I. Uluslararası Çevre Koruma Sempozyumu, İZMİR, TÜRKIYE, 8-8 Haziran 1991, vol.2, pp.254-265.
Anonim, (1997). Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği. Pestisit Kalıntı Limitleri. T.C. Resmi Gazete 16 Kasım 1997 tarih ve 23172 sayı.
Anonim, (1999). US EPA, (United States Enviromental Protection Agency), Summary of OPP reduced- risk pesticides initavite., 2 pp.
Anonim, (2002b). Süt ve ürünlerinde pestisitler. Gıda Mühendisliği dergisi. Erişim:[http://www.gidamo.org.tr/resimler/ekler/ad7c2ebb96fcba7_ek.pdf?dergi=12] Erişim: 10.03.2012.
Anonim, (2004). Tarım. T. C. Çevre ve Orman Bakanlıgı Türkiye Çevre Atlası. Erişim: http://www2.cedgm.gov.tr/dosya/cevreatlasi.htm. Erişim Tarihi: 15.09.2012.
Anonim, (2007a) Gıda Bulaşanları,Erişim:[http://www.turktox.org.tr/gida/fr.1-link.htm.] Erişim tarihi: 07.04.2012.
Anonim, (2007b). Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği. Hayvansal Kökenli Gıdalarda Veteriner İlaçları Maksimum Kalıntı Limitleri Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ, Tebliğ No: 2007/17. T.C. Resmi Gazete 9 Mart 2007 tarih ve 26457 sayı.
Anonim, (2009). Tübitak UME, Kimyasal Ölçümlerde Metot Validasyonu ve Belirsizlik Hesaplamaları, Kocaeli.
Anonim, (2012b). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü. Ulusal Kalıntı Kontrol Planı.
Ciscato, C.H.P., Gebara, A.B., Spinosa, H.S. (2002). Pesticide residues in cow milk consumed in Sao Paulo city, Brazil. Journal of Environmental Science and Health, B37 (4), 323-330.
Çok, I., Bilgili, A., Özdemir, M., Özbek, H., Bilgili, N., Burgaz, S. (1997). Organochlorine pesticide residues in human breast milk from agricultural regions of Turkey, 1995-1996. Bulletin of Environmental Contaminationand Toxicology, 59, 577-582.
Erdoğrul, Ö., Covaci, A., Kurtul, N., Schepens, P. (2004). Levels of organohalogenated persistent pollutants in human milk from Kahramanmaraş region, Turkey. Environment International, 30, 659-666.
Ghidini, S., Zanardi, E., Battaglia, A., Varisco, G., Ferretti, E., Campanini, G., Chizzolini, R. (2005). Comparasion of contaminant and residue levels in organic and conventional milk and meat products from northern Italy. Food Additives and Contaminants, 22 (1), 9-14.
Güvenç, D. (2008). Samsun yöresinden toplanan çiğ süt örneklerinde bazı pestisid kalıntılarının araştırılması üzerine bir çalışma, Ondokuz Mayıs Üniv. Sağlık Bilimleri Ens. Doktora Tezi, 1-64.
Jonh, P.J., Bakore, N., Bhatnagar, P. (2001). Assesment of organochlorine pesticide residue levels in dairy milk and buffalo milk from Jaipur City, Rajasthan, İndia. Environmental International, 26, 231-236.
Kampire, E., Kiremine, B.T., Nyanzi,S.A., Kishimba, M. (2011). Organochlorine pesticide in fresh and pasteurised cow’s milk from Kampala markets, Uganda. Chemosphere, 84,923-927.
Karakaya, M. ve Boyraz, N. (1992). Gıda kirlenmesinde pestisitler ve korunma yolları, Çevre Dergisi, 1(4) 11-15.
Keskin, F.İ. (2008). Türkiyede çiğ sütlerde bazı organik fosforlu insektisit kalıntılarının incelenmesi. Ankara Üniv. Sağlık Bilimleri Ens., Doktora Tezi, 1-62.
Lehotay, S.J. (2006). Quick, easy, cheap, effective, rugged and safe approach for determining pesticide residues. In: Pesticide Protocols. Ed., Vidal J.L.M. Humana Press Totowa, New Jersey, 239-263.
Maitre, M.I., Sierra, P., Lenardon, A., Enrique, S., Marino, F. (1994). Pesticide residue levels in Argentinian pasteurised milk. The Science of the Total enviroment, 155, 105-108
Mallatou, H, Pappas, C.P., Kondyl, E., Albanis, T.A. (1997). Pesticide residue in milk an cheese from Greece. The Science of the Total enviroment, 196, 111-117.
Martinez, M.P., Angulo, R., Pozo, R., Jodral, M. (1997). Organochlorine pesticides in pasteurised milk and associated health risks. Food and Chemical Toxicology, 35, 621-624.
Öztürk, S. (1990). Tarım İlaçları, Hasad Yayıncılık, İstanbul, 65-71.
Pala, M. (2018). Tarım ilaçları sorunu. Gıda Teknolojisi dergisi 22(2): 6.
Paya, P. Anastassiades, M., Mack, D., Sigolova, I., Tasdelen, B., Oliva, J., Barba, A. (2007). Analysis of pesticide residues using the Quick Easy Cheap Effective Rugged and Safe (QuEChERS) pesticide multiresidue method in combination with gas and liquid chromatography and tandem mass spectrometric detection. Analytical Bioanalytical Chemistry, 389, 1697-1714.
Ridgway, K., Lalljie, S.P.D., Smith, R.M. (2007). Sample preparation techniques fort the determination of trace residues and contaminants in foods. Journal of Chromatography A, 1153, 36-53.
Stefanelli, P., Muccio, A. D., Ferrara, F., Barbini, D. A., Generali, T., Pelosi, P., Amendola, G., Vanni, F., Muccio, S. D., Ausili, A. (2004). Estimation of intake of organochlorine pesticides and chlorobiphenyls through edible fishes from the Italian Adriatic Sea during 1997. Food Control, 15: 27–38.
Weber, C.I., Mureşan, Gh., Georgescu, B. (2008). Organochlorine pesticide residue analysis from cow milk. Bulletin UASVM Animal Science and Biotechnologies, 65(1-2).
Who (1979). Environmental Health Criteria 9: DDT and Its Derivatives. World Health Organization, Geneva.