196239

İRON SAZLIĞI’NDA (BİTLİS, TÜRKİYE) YETİŞEN KARABURUN BALIĞININ [Chondrostoma regium (Heckel, 1843)] BESİN ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ

İron Sazlığı Bitlis İli’nde yer alan Türkiye’nin önemli sulak alanlarından biridir. Alanda yaşayan karaburun balığı (Chondrostoma regium Heckel, 1843) bölge halkı tarafından yoğun bir şekilde tüketilmektedir. Bu çalışmada, balıkçılar tarafından Kasım (2019) tarihinde yakalanan balıkların besin kompozisyonunun belirlenerek yöre halkı için besinsel değerinin incelenmesini amaçlanmıştır. Bu kapsamda; balıkçıdan temin edilen balıklar soğuk zincir ile laboratuvara getirilmiş ve disekte edilerek analizlere kadar -18 ºC’de saklanmıştır. Analizler sonucunda numunelerde protein %18.62±2.10, yağ %2.61±1.08, kül %1.44±0.35, nem %75.66±0.99 ve kuru madde %24.33±0.99 olarak bulunmuştur. Literatürde Chondrostoma regium (Heckel, 1843)’un besin değerlerinin incelendiği çalışmalar oldukça kısıtlı olup çalışmanın bu anlamda literatüre katkı sağlayabileceği düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

İron SazlığI, Chondrostoma regium, Karaburun Balığı, Besin Değerleri, Bitlis

INVESTIGATION OF PROXIMATE COMPOSITION OF BROND-SNOUT [Chondrostoma regium (Heckel, 1843)] GROWING IN IRON REEDS (BITLIS, TURKEY)

Iron Reeds, located in Bitlis Province is one of the most important wetlands in Turkey. Karaburun fish (Chondrostoma regium Heckel, 1843) living in the area is heavily consumed by the people of the region. This study aimed to determine the nutritional composition of the fishes caught by fishermen in November (2019) and to examine the nutritional value for the local people. The fish obtained from fishermen were brought to the laboratory with a cold chain, dissected and stored at -18ºC until analysis. As a result of the analysis, the average levels of crude protein, lipid, ash, moisture and dry matter were found to be; 18.62 ± 2.10%, 2.61 ± 1.08%, 1.44 ± 0.35%, 75.66 ± 0.99%, 24.33 ± 0.99%, respectively. Studies relating the nutritional values of Chondrostoma regium (Heckel, 1843) are quite limited in the literature, and it is thought that study may contribute to the literature in this area.

Keywords:

Iron Reeds, Chondrostoma regium, Brond-snout, Nutritional values, Bitlis,

PDF

___

Anonymous, (2019). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Su Kalitesi Yönetimi Hizmet İçi Eğitimi. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/Su Kalitesi HİE Haber 2019/Sulak Alanlar ve Onemi.pdf (Erişim Tarihi: 26 Eylül 2019)
AOAC. (1990). Official methods of analysis of the association of official analytical chemists. Association of official analytical chemists. Washington DC, USA.
Avşin, N., Kıvrak, A., Kavak, E., (2019). Budaklı (Bitlis) kaplıcasının jeokimyasal özellikleri ile alanın jeolojik ve coğrafi yapısı arasındaki ilişki. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Ek-1 (Özel Sayı), 105–124.
Baysal, A., Aksoy, M., Besler, T. H., Bozkurt, N., Keçecioğlu, S., Mercanlıgil, S. M., Merdol, T. K., Pekcan, G., Yıldız, E. (2013). Diyet el kitabı. Hatipoğlu Yayınları, Ankara, Türkiye.
Burger, J., Gochfeld, M. (2009). Perceptions of the risks and benefits of fish consumption: Individual choices to reduce risk and increase health benefits. Environmental Research, 109(3), 343-349.
Büyüktuncel, E., (2012). Gelişmiş ekstraksiyon teknikleri 1. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 32 (2), 209–242.
Dağlı, M. (2009). Karakaya Baraj Gölü’nde yaşayan Acanthobrama marmid (Heckel, 1843), Leuciscus cephalus (Nordmann, 1840), Chondrostoma regium (Heckel, 1843)’un total glikojen, total lipid ve total yağ asidi bileşiminin mevsimsel incelenmesi. İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Doktora Tezi, Malatya, Türkiye, 143s.
Domingo, J. L. (2007). Omega-3 fatty acids and the benefits of fish consumption: is all that glitters gold?. Environment International, 33(7), 993-998.
Eken, G., Bozdoğan, M., İsfendiyaroğlu, S., Kılıç, D.T., Lise, Y. (2006). Türkiye’nin önemli doğa alanları. Doğa Derneği, Ankara, Türkiye.
Erdoğrul, O., Covaci, A., Schepens. P. (2005). Levels of organochlorine pesticides, polychlorinated biphenyls and polybrominated diphenyl ethers in fish species from Kahramanmaras, Turkey. Environment International, 31: 703–711.
George, D., Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update. 10a Ed. Pearson, Boston, UK.
Gökalp, H. Y., Kaya, M. (1993). Et ve et ürünlerinde kalite kontrolü ve laboratuvar uygulama kılavuzu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Tesisi, Erzurum, Türkiye.
Güneş, M. (2007). Tercan Baraj Gölü ve Tuzla Çayı’nda yasayan Capoeta Capoea Umbla Heckel, 1843 populasyonlarının bazı biyo-ekolojik özellikleri, total yağ ve yağ asidi kompozisyonlarının karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Anabilim Dalı Doktora Tezi, Erzurum, Türkiye, 115s.
Kaçar, S., Başhan, M., Oymak, S. A. (2018). Chondrostoma regium’un kas ve gonad dokusu total lipit, fosfolipit ve triaçilgiserol yağ asidi kompozisyonu. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi,21(1), 20-25.
Kaya, H. (2017). Munzur Nehri’nde yaşayan Capoeta umbla (Heckel, 1843) ve Chondrostoma regium (Heckel, 1843)’un total lipit ve yağ asitlerinin mevsimsel değişimi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Doktora Tezi, Diyarbakır, Türkiye, 307s.
Köprücü, K., Özdemir, Y. (2003). Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)'nın Keban Baraj Gölü ve Hazar Gölü (Elazığ)'nde yaşayan populasyonlarının et verimi ve bazı büyüme özelliklerinin karşılaştırılması. Su Ürünleri Dergisi, 20(3-4), 337-343.
Olgun, M., Başçiftçi, Z. B., Ayter, N. G., Kutlu, İ., Akın, A., Karaduman, Y., (2013). Ekmeklik buğday (Triticum aestivum l.) çeşitlerinde protein oranının üç farklı analiz yöntemine göre karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8 (2), 80–87.
Türkdoğan, K. (2012). Üst sindirim sistemi kanserlerinde diyet ve çevresel faktörlerin rolü: Doğu anadolu gerçeği. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 21, 56–59.