GIDA SEÇİM TARZLARINA GÖRE TÜKETİCİLERİN SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SATIN ALMA DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ: İZMİR İLİ ÖRNEĞİ

Satın alma davranışı sosyal, kültürel, psikolojik ve kişisel faktörlerden etkilendiğinden dolayı, kişiler homojen özellik göstermemektedirler. Bu çalışmada gıda seçim tarzlarına göre gruplara ayrılan tüketicilerin süt ve süt ürünleri satın alma davranışları incelenmiştir. İzmir ili merkez ilçelerde yapılan anketler ile 300 tüketiciden elde edilen veriler kullanılmıştır. Tüketicilerin gıda seçim tarzlarının belirlenmesi için Gıda Seçimi Soru Formu (Food Choice Questionnaire) kullanılmıştır. Tüketicileri gruplandırmak amacı ile kümeleme analizi uygulanmış ve tüketiciler üç gruba ayrılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, sağlıklı ve ekonomik tüketicilerin süt ve süt ürünleri harcamalarının daha fazla olduğu görülmüştür. Tüketiciler süt ve süt ürünlerinin ambalajlı olmasına dikkat etmekte ve ambalajda son kullanma tarihinin yazmasını önemsemektedirler. Genel olarak süpermarketlerden alışveriş yapan tüketiciler süt ve süt ürünleri satın alırken plansız satın alma eğilimindedirler.

Anahtar Kelimeler:

Süt tüketimi, tüketici tercihi, ambalaj, plansız satın alma

EXAMINATION OF CONSUMERS’ PURCHASING BEHAVIOUR OF DAIRY PRODUCTS BY FOOD CHOICE STYLES: A RESEARCH ON MILK AND DAIRY PRODUCTS

The behavior of purchasing is affected by the factors of social, cultural, psychological so that people have not shown homogenous specifications. As a result of that different purchasing activities have been realized vary from person to person. In this study, dairy products purchasing behaviours of consumers divided into groups according to food choice styles were investigated. Data were collected from 300 consumers using a Food Choice Questionnaire in the central districts of İzmir. Cluster analysis was applied. So, consumers divided into three groups to food choice styles. According to research conclusions; healthy and economic consumers spend more on dairy products. Consumers are care about packaging of dairy products and care about best before date. Generally, consumers tend to impulse buying when purchasing dairy products.

Keywords:

Milk consumption, Consumer preference, Packaging, Impulse buying,

PDF

___

Açıkgözoğlu, S. (2006). Ürünlerde son kullanma tarihinin tüketicilerce algılanmasına yönelik bir araştırma. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Afyon, Türkiye, 63s.
Akagün Ergin, E., Özdemir Akbay, H. (2011). Giyim ve gıda ürünleri kategorilerinde tüketicilerin plansız satın alma davranışları üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi 13(2): 275-292.
Akbay, C., Tiryaki, Y. G. (2008). Unpacked and packed fluid milk consumption patterns and preferences in Turkey. Agricultural Economics, 38(1): 9-20.
Andiç, S., Şahin, K., Koç, Ş. (2002). Süt tüketim yapısı: Van ili kentsel alan örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi,12(2): 33-38.
Aybek, E. (2011). Kahramanmaraş ili kentsel alanda tüketicilerin süt ve süt ürünleri tüketim ve tercihleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, Türkiye, 60 s.
Çelik, M. (2002). Batı Akdeniz Bölgesinde süt ve süt ürünleri sektörünün stratejik durum analizi ve gelişme olanakları. Akdeniz İİBF Dergisi, 2(4): 43-83.
Çetinkaya, A. (2010). Kafkas üniversitesi öğrencilerinin içme sütü ve süt ürünlerini tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Vet. Bil. Derg. 5 (2): 73-84.
Demircan, V., Örmeci M. Ç., Kızılyar, G. (2011). Isparta ilinde ailelerin ambalajlı ve açık süt tüketim alışkanlıklarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 6 (2): 39-47.
Dikmen, D., İnan Eroğlu, E., Göktaş, Z., Barut Uyar, B., Karabulut, E. (2016). Validation of Turkish version of the food choice questionnaire. Food Quality and Preference 52: 81-86, doi: 10.1016/j.foodqual.2016.03.016.
Gök, B., Salkın, M., Kenanoğlu Bektaş, Z., Kınıklı, F. (2017). Tüketicilerin süt ve süt ürünler satın alma tercihinde ambalajın etkisi: İzmir ili örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi 23 (2): 241-253.
Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E. (2010). Multivariate Data Analysis. 7th ed. New Jersey: Prentice Hall, the USA.
Karakaya, E., Akbay, C. (2013). İstanbul ilinde tüketicilerin süt ve süt ürünleri tüketim alışkanlıkları. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(1): 65-77.
Malhotra, N.K. (2010). Marketing Research. An Applied Orientation, 6th ed. New Jersey: Pearson.
Newbold, P. (1995). Statistics for Business and Economics. 4th ed. Prentice Hall, New Jersey, 867 s.
Onurlubaş, E., Çakırlar, H. (2016). Tüketicilerin süt ve süt ürünleri tüketimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7(1): 217-242.
Örmeci Kart, M. Ç., Demircan V. (2014). Dünyada ve Türkiye’de süt ve süt ürünleri üretimi, tüketimi ve ticaretindeki gelişmeler. Akademik Gıda 12 (1):78-96.
Özdamar, K. (2013). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi. Nisan Kitabevi,Eskişehir, Türkiye.
Özel, G. (2008). Tüketicilerin süt tercihinde etkili olan faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3): 227-240.
Özügüven Tayfun, N. (2015). Market alışverişlerinde plansız satın alma davranışında demografik farklılığı belirlemeye yönelik bir araştırma. Selçuk Ün. Sos. Bil. Ens. Der. 34(1): 87-94.
Steptoe, A., Pollard, T.M., Wardle, J. (1995). Development of a measure of the motives underlying the selection of food: the food choice questionnaire. Appetite 25(3):267–284.
Sütütemiz, N., Çiftyıldız S.S., Konuk F.A. (2009). Paketlenmiş süt için ambalaj özelliklerinin algılanan önemi ve satın alma davranışına etkisi: İstanbul ili örneği. Akademik Gıda 7 (6): 18-28.
Tiryaki, Y. G., Akbay, C. (2009). Consumers' fluid milk consumption behaviors in Turkey: An application of multinomial logit model. Quality and Quantity 44(1): 87-98.
USK (2018). Ulusal süt konseyi süt raporu. https://ulusalsutkonseyi.org.tr/wp-content/uploads/Sut_Raporu_2018_Web_Kapakli.pdf (Erişim tarihi: 22.12.2019).
Yatağan, F., Yalçın, G., Örmeci Kart, M. Ç., Demircan, V. (2015). Isparta ilinde dondurulmuş gıda ürünlerine yönelik tüketici tercihleri. GIDA 40 (2): 77-84.
Yüzbaşı, N., Erkuş, A., Sezgin, E. (1999). Keçiören şefkat mahallesinde çeşitli gelir gruplarındaki ailelerde süt ve süt ürünleri tüketimi. GIDA 24(1): 59-67.
Zuckerman, M. (2000), Are you risk taker? Do you drink and drive, gamble, or sleep with strangers? it’s not just a behaviour it’s personality. Psychology Today 33(6):52-58.