Yaşlılarda depresif belirtiler ve risk etmenleri
Amaç: Sosyoekonomik düzeyi düşük bir bölgede yaşlılardaki depresif belirtiler ve risk etmenlerinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel, analitik araştırmadır. Evren İzmir İli İnönü Sağlık Ocağı Bölgesi’ndeki 65 yaş ve üzeri 359 yaşlıdır. Küme örneklemeyle seçilen 204 yaşlı örneği oluşturmuş, 201’ine ulaşılmıştır. Bağımlı değişken Depresif Belirtiler Ölçeği (DBÖ) ile belirlenen depresif belirtilerdir; bağımsız değişkenler ise yaşlıların demografik, ekonomik ve sağlıkla ilgili özellikleridir. Veri yüz-yüze görüşülerek anketle toplanmıştır. Veri çözümlemesinde T-testi, Mann Whitney-U testi ve Çoklu Lineer Regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Yaşlıların yaş ortalaması 70.8 (SD=6.5)’dir. % 61.2’si kadın, % 91.0’ı hiç okula gitmemiştir. % 11.4’ü yalnız yaşamakta, % 25.9’unun sosyal güvencesi bulunmamaktadır. Yaşlıların depresyon puan ortalaması 3.8 (SH=0.31)’dir. Çoklu Lineer Regresyon analizi sonucunda depresif belirtiler için risk faktörünün yalnızca yakınlarıyla görüşme sıklığı olduğu belirlendi. Sonuç: Sosyoekonomik düzeyi düşük bir bölgede depresif belirtileri etkileyen en önemli etmen yakınları-dostları ile görüşme sıklığıdır.
___
- 1. United Nations The Ageing of the World's Population, 2003 (http://www.un.org/esa/socdev/ageing/agewpop.htm), (erişim tarihi:22.05.2004).
- 2. Bongaarts J, Zimmer Z. Living Arrangements of Older Adults in the Developing World. An Analyses of Demographic and Health Survey Household Surveys, J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci, 2002; 57:145–57.
- 3. Alexopoulos GS. Mood disorders. Comprehensive Textbook of Psychiatry, 7. Baskı, BJ Saddoock, VA Saddock (Ed), Philadelphia, Lippincott Williams and Wilkins, 2000 s:3060–3067.
- 4. Dewey ME, Saz P. Dementia, cognitive impairment and mortality in person aged 65 and over living in the community: a systematic review of the literature. Int J Geriatr Psychiatry. 2001;16(8):751–61.
- 5. Tamam L, Öner S. Yaşlılık Çağı Depresyonları. Demans Dergisi, 2001;1:50–60.
- 6. Blazer D. Depression in elderly. N Eng J Med 1989; 320:154–6.
- 7. Kaya B.Yaşlılık ve depresyon–1 Tanı ve değerlendirme. Geriatri,1999; 2:76–82.
- 8. Uçku R, Küey L. Yaşlılarda depresyon epidemiyolojisi-yarı kentsel bir bölgede 65 yaş üstü yaşlılarda kesitsel bir alan çalışması. Nöropsikiyatri arşivi, 1992;29:15–20.
- 9. Bekaroğlu M, Uluutku N, Tanrıöver S, Kırpınar I. Depression in an elderly population in Turkey. Acta Psychiatr Scand 1991;84:174–8.
- 10. Maral I, Aslan S, İlhan M N, Yıldırım A, Candansayar S, Bumin A. Depresyon yaygınlığı ve risk etkenleri: Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi 2001;12:251–9.
- 11. Gülseren L. Yaşlılık döneminde görülen major psikiyatrik bozukluklar. 3P Dergisi 1995; 3:185–92.
- 12. West C G, Reed D M, Gildengorin G L. Can money buy happiness? Depressive symptoms in a affluent older population. J Am Geriatric Soc 1998;46:49-57.
- 13. Katona CLE, Aldridge CR. Depressive signs scale [DSS]. In: Burns A; Lawlor B & Craig S. Assessment scales in old age psychiatry. London : Martin Dunitz; 1999. Pg. 16.
- 14. NIH Consensus Conference. Diagnosis and treatment of depression in later life. JAMA 1992; 268:1018–24.
- 15. Karalar F, Öztürk İ, Şahin A, Çayköylü A, Kırpınar İ. Erzurum il merkezinde 65 yaş ve üzeri populasyonda depresyon yaygınlığı ve ilişkili faktörler. 5. Ulusal Geropsikiyatri sempozyumu:10–12 Haziran 2004, İstanbul.
- 16. Topbaş M, Yaris F, Can G, Kapuca M, Sayar K. The effect of sociodemographic factors and medical status on depressive symptoms of the inhabitants of nursing home and community-dwelling elders in Trabzon-Turkey. Bull Clin Psychopharmacol 2004;14:57-60.
- 17. Gülseren Ş, Koçyiğit H, Erol A, Bay H, Kültür S, Memiş A ve ark. Huzurevinde yaşamakta olan bir grup yaşlıda bilişsel işlevler, ruhsal bozukluklar, depresif belirti düzeyi ve yaşam kalitesi. Geriatri 2000;3:133–40.
- 18. Demet M M, Taşkın E O, Deniz F, Karaca N, İçelli İ. Manisa Huzurevlerinde kalan yaşlılarda depresyon belirtilerinin yaygınlığı ve ilişkili risk etkenleri. Türk Psikiyatri Dergisi 2002;13:290-9.
- 19. Sütoluk Z, Demirhindi H, Savaş N, Akbaba M. Adana Huzurevinde Kalan Yaşlılarda Depresyon Sıklığı ve Nedenleri. Türk Geriatri Dergisi 2004;7:148-151.
- 20. Dennihan A, Kirby M, Bruce I, Cunningham C, Coakley D, Lawlor BA. Three-year prognosis of depression in the community-dwelling eldery. British Journal Of Psychiartry 2000;176:453-7.
- 21. Henderson AS, Korten AE, Jakomb PA ve ark. (1997) V. The course of depression in the elderly: a longitudinal community based study in Australia Psychol Med 27:119-29.