Ahmet Tevfik SÜNTER, Sevgi CANBAZ, Şennur DABAK, Hatice ÖZ, Yıldız PEKŞEN

Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri

Amaç: Bu çalışma sağlık ocaklarında çalışan pratisyen hekimlerde tükenme, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeylerinin bazı demografik özellikler ve mesleksel değişkenlerle ilişkisini araştırmak amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Veriler 112 pratisyen hekimin 85 (% 75.9)’inden demografik veri formu, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, İşe Bağlı Gerginlik Ölçeği ve İş Doyumu Ölçeği formları ile toplanmıştır. Bulgular: Çalışmada yaş grupları, medeni durum ve çalışılan sağlık ocağının bulunduğu yerleşim birimi açısından ölçek puanları arasında fark bulunmamıştır. Erkeklerin Maslach Tükenmişlik Ölçeği kişisel başarı puanı kadınlardan, 10 yıl ve daha fazla süredir çalışanların İşe Bağlı Gerginlik Ölçeği puanı da 5 yıldan daha az süredir çalışanlarınkine göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Yaş ile işe bağlı gerginlik; duygusal tükenme ile duyarsızlaşma ve işe bağlı gerginlik puanları arasında pozitif; duyarsızlaşma ile kişisel başarı; işe bağlı gerginlik ile iş doyumu arasında negatif korelasyon bulunmuştur. Sonuç: Medeni durum ve çalışılan yerleşim birimi gibi demografik özelliklerle duygusal tükenme, kişisel başarı, duyarsızlaşma, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu arasında bir ilişki olmadığı, kişisel başarının cinsiyetle, işe bağlı gerginliğin de yaş ve çalışma süresi ile ilişkili olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

İş doyumu, Tükenmişlik, mesleğe bağlı, Kesitsel çalışmalar, Demografi, Hekimler

PDF

___

1. Pettijohn TF. Personal adjustment problems. Pettijohn TF(Ed). Psychology: A Concise Introduction, 2nd Edition, 1989, The Duskhin Publishing Group Inc, 286-9.

2. Sucuoğlu B, Kuloğlu N. Özürlü çocuklarla çalışan öğretmenlerde tükenmişliğin değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Derg 1996;10:44-60.

3. Aslan H, Aslan RO, Kesepara C. Kocaeli'nde bir grup sağlık çalışanında işe bağlı gerginlik, tükenme ve iş doyumu. Toplum ve Hekim 1997;12:24-9.

4. Düzyürek S, Ünlüoğlu G. Hekimde tükenmişlik sendromu. Psikiyatri Bülteni 1992; 1:108-13.

5. Hayran O, Aksayan S. Pratisyen hekimlerde iş doyumu. Toplum ve Hekim 1991;16-7.

6. Musal B, Elçi ÖÇ, Ergin S. Uzman hekimlerde mesleki doyum. Toplum ve Hekim, 1995;10:2-7.

7. Ergin C. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. Bayraktar R, Dağ İ (Eds). VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 1992, Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayını, 143-54.

8. Aslan SH, Alparslan ZN, Aslan RO. İşe bağlı gerginlik ölçeğinin bir hemşire örnekleminde geçerlik ve güvenirliği. 3P Derg 1996; 4: 276-84.

9. Aslan SH, Ünal M, Aslan RO. İşe bağlı gerginlik ölçeğinin sağlık alanında çalışanlarda geçerlik ve güvenirliği. Düşünen Adam 1998;11:4-8.

10. Hackman JR, Oldham GR. Development of the job diagnostic survey. J Appl Psychol 1975; 60:159-70.

11. Güler M. Endüstri işçilerinin iş doyumu ve iş verimine depresyon, kaygı ve bazı değişkenlerin etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, PDR Anabilim Dalı, 1990.

12. Özbek K, Girgin G. Sağlık Bakanlığı İzmir Teşkilatında çalışan hekimlerde tükenmişlik (burnout) sendromunun araştırılması. TC Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ruh Sağlığı Bülteni 1993; 40-3.

13. Karlıdağ R, Ünal S, Yoloğlu S. Hekimlerde iş doyumu ve tükenmişlik düzeyi. Türk Psikiyatri Derg 2000;11:49-57.

14. Salah SD, Otis JL. Age and level of satisfaction in crencberg, MM (ed.): Job satisfaction. The Macmillan Press Ltd., London, 1976:169.

15. Grassi L, Magnani K. Psychiatric morbidity and burnout in the medical profession: An Italian study of general practitioners and hospital physicians. Psychotherapy And Psychosomatics 2000;69:329-34.

16. Prieto AL, Robles AE, Salazar LM, Daniel E. Burnout. In: Primary care doctors of the province of caceres. Atencion Primaria 2002;29:294-302.

17. Aslan SH, Ünal M, Aslan RO. Pratisyen Hekimlerde Tükenme Düzeyleri. Düşünen Adam 1996; 9:48-52.

18. Sobreques J, Cebria J, Segura J. Job satisfaction and burnout. In: general practitioners. Atencion Primaria, 2003;31:227-33.