Çocuk acil servisine başvuran zehirlenme vakalarının demografik özelliklerinin incelenmesi

Amaç: Bu çalışmada çocukluk çağı zehirlenme vakaları incelenerek epidemiyolojik ve demografik özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlandı. Yöntem: Ekim 2006-Ekim 2007 tarihleri arasında acil servise başvuran zehirlenme vakalarının dosyası retrospektif olarak değerlendirildi. Olgular yaş, cinsiyet, zehirlenme zamanı, zehirlenme etkenleri, ilaç alış nedenleri, geliş süreleri, alınma yolları, uygulanan tedavi yöntemleri, semptomlar, klinik bulgular, zehir danışma merkezinin aranma sıklığı ve tedaviye etkisi açısından incelendi. Bulgular: 1 yıllık süre içerisinde acil servise başvuran 434 zehirlenme olgusu, tüm başvuruların % 0,4’nü oluşturmaktaydı. Hastaların 224’ü (% 51,6) kız, 210’u (% 48,4) erkek olup ortalama yaşları 5,5±4,3 yıl idi. Zehirlenmelerin en sık (% 55,8) 1–5 yaş arası oluşmakta ve bu yaş grubunda erkek hastalar çoğunluktaydı. Hastaneye başvuruda geçen süre ortalama 1,5 saat, hastanede kalış süresi ortalama 8 saatti. Zehirlenmeler en fazla (% 75,8) gastrointestinal sistem yoluylaydı. İlaçlar en sık (% 43,3) zehirlenme nedeniydi. Bunlar içinde analjezikler (parasetamol) ve santral sinir sistemi (antipsikotikler-amitriptilin) ilaçları görülmekteydi. İlaçları sırası ile ilaçlar karbon monoksit (% 19,4), besinler (% 12,9), hidrokarbonlar (% 8,1) ve kostik maddeler (% 6,7) izlemekteydi. Zehirlenmelerin çoğu açıkta bırakılan maddeler (% 45,4) ve ev kazası (% 21,2) nedeniyle oluşmaktaydı. Vakaların % 84’üne destek tedavisi, % 36,4’üne mide lavajı ve aktif kömür ve % 4,4’üne antidot tedavisi uygulandı. Sonuç: Çocukluk çağı zehirlenmelerinde ilaçlar önemli yer tutmaktadır. Ailelerin bilgilendirilmesi ve koruyucu önlemlerin alınmasının etkili olacağını düşünüyoruz.

___

  • 1. Arısoy N, Aji OY. Zehirlenmeler. İçinde: Onat T (ed). Çocuk sağlığı ve hastalıkları Cilt 2. İstanbul: Eksen Yayınları, 1996. p. 1037-55.
  • 2. Erkal S, Şafak Ş. An evaluation of the poisoning accidents encountered in children aged 0-6 years in Kırıkkale. Turk J Pediatr 2006;48:294-300.
  • 3. Oto GN, İkincioğulları D, Harmancı N. Ulusal Zehir Merkezine yapılan çocukluk çağı vaka başvurularının 5 yıllık retrospektif değerlendirilmesi. J Pediatr 2006;2:1-4.
  • 4. Litovitz TL, Klein-Schwartz W, Caravati EM, Youniss J, Crounch B, Lee S. Annual report of the American Association of Poison Control Centers Toxic Surveillance System. Am J Emerg Med 1999;17:435-87.
  • 5. Riordan M, Rylance G, Berry K. Poisoning in children and general management. Arch Dis Child 2002;87:392- 6.
  • 6. Osterhoudt KC, Shannon M, Henretig FM. Toxicologic emergencies. Textbook of pediatric emergency medicine. Fourth Ed edited by GR. Fleisher and S. Ludwing. Philadelphia: Lippincott Williams-Wilkins. 2000. p.887-942.
  • 7. Dart RC, Rumack BH Hay WW, Levin MJ, Sondheimer JM, Deterding RR (eds). Current pediatric diagnosis and treatment. Poisoning. 18th ed. NY: Mc Graw-Hill. 2007. p.335-60.
  • 8. Uzel N. Neyzi O, Ertuğrul T (eds). Zehirlenmeler. Pediatri; 3. Baskı. Cilt 2, İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. 2002; 1529-53.
  • 9. Andıran N, Sarıkayalar F. Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesinde son 6 yılda izlenen akut zehirlenme vakaları. Katkı Pediatri Dergisi 2001;22:396-408.
  • 10. Biçer S, Sezer S, Çetindağ F, Kesikminare M, Tombulca N, Aydoğan G ve ark. Acil çocuk kliniğine 2005 yılı akut zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Marmara Medical J 2007;20:12-20.
  • 11. Çam H, Kıray E, Taştan Y, Çerçi Özkan H. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Acil servisinde izlenen zehirlenme olguları. Türk Pediatri Arşivi 2003;38:233-9.
  • 12. Anarat A, Altıntaş G, Galı E, Aksaray N. Çukurova bölgesindeki çocukluk zehirlenmelerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 1988;13:30-6.
  • 13. Kösecik M, Arslan SO, Çelik İL, Soran M, Tatlı MM, Koç A. Şanlıurfa’da çocukluk çağı zehirlenmeleri. Çocuk Sağ Hast Derg 2001;44:235-9.
  • 14. Akçay A, Gürses D, Özdemir A, Kılıç İ, Ergin H. Denizli ilindeki çocukluk çağı zehirlenmeleri. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg 2005;6:15-9.
  • 15. Akbay ÖY, Uçar B. Eskişehir bölgesinde çocukluk çağı zehirlenmelerinin retrospektif değerlendirilmesi. Çocuk Sağ Hast Derg 2003;46:103-13.
  • 16. Biçer S, Şengül A. Pediatrik yaş grubu zehirlenmelerinin tanı, tedavi ve takibinde çocuk acil servisinin etkinliği–2003 yılı vakalarının değerlendirilmesi. Toksikoloji Derg 2005;3:11-7.
  • 17. Hallaç İK, Poyrazoğlu MK, Aydın K, Kurtoğlu S, Üstünbaş HB. Çocukluk çağı zehirlenmeleri: Son 10 yılın değerlendirilmesi. İstanbul Çocuk Klin Derg 1996;31:337-9.
  • 18. Ağın H, Çalkavur Ş, Olukman Ö, Ural R, Bak M. Çocukluk çağında zehirlenmelerin son 2 yıldaki olguların değerlendirilmesi. J Pediatr 2002;11:186-93.
  • 19. Genç G, Saraç A, Ertan Ü. Çocuk hastanesine başvuran zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Nobel Med 2007;3:18-22.
  • 20. Aji DY, İlter Ö. Türkiye'de çocuk zehirlenmeleri. Türk Pediatri Arşivi 1998;33:154-8.
  • 21. Gürsel T, Bircan Z, Ezer Ü. Çocukluk çağı zehirlenmeleri. Gazi Üniversitesi Tıp Fak Derg 1989;5:117-24.
  • 22. Yavuz H, Koç H, Çalışkan B, Erkul İ, Bozkır A. Konya’da görülen çocukluk zehirlenmelerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Tıp Fak Derg 1988;13:30-6.
  • 23. Kahveci M, Çeltik C, Karasalihoğlu S, Acunaş B. Bir üniversite acil servisine başvuran çocukluk çağı zehirlenmelerinin değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Derg 2004;13:19-21.
  • 24. Arslan M, Akçan R, Hilal A, Batuk H, Cekin N. Suicide among children and adolescents. Child Psychiatry Hum Dev. 2007;38:271-7.
  • 25. Ozanne-Smith J, Day L, Parsons B, Tibballs J, Dobbin M. Childhood poisoning: access and prevention. J Paediatr Child Health. 2001;37:262-5.