Barış FİLİKÇİ, Ebru Sultan ÇIRAKCI, Ayşenur ŞENGÜL, Emrah AKTI, Batuhan YEŞİL, Ramazan Oğuzhan ÜNLÜ, Ayşe Hazan KOÇAK, Taha Onur ÖZÇELİK, Hüseyin KUMTEPE, ESMA MENEVŞE

Biyokimya laboratuvarı çalışanlarının iş güvenliği profilleri ve kişisel koruyucu tedbirlerin uygulanmasındaki mesleki tutumlarının değerlendirilmesi

Amaç: Sağlık kurum ve kuruluşlarda yer alan, hastaların teşhis, tedavi ve takiplerinin yapılmasında önemli rolleri olan laboratuvarlarda görev alan sağlık personellerinin koruyucu önlemlerini uygulamamaları zincirleme aksaklıklara sebep olabilmektedir. Söz konusu durum, gerek görevli sağlık personelinin ve gerekse toplum sağlığını tehdit edebilmektedir. Hastadan materyal alınırken dikkat edilmesi gereken hususlar ve toplanan biyolojik materyallerin ilgili birimlere gönderilmesi hususları, klinik birimlerden başlayan ve laboratuvara kadar devam eden bir süreçtir. Bu süreçte; laboratuvarlar, yüksek düzeyde sterilizasyonun uygulanması ve hastadan materyal alınma öncesi, sırası ve sonrasında hastane personelinin kendisini ve çevresini koruması gereken ünitelerdir. Ülkemizde laboratuarlarda görev yapan sağlık personelinin kişisel güvenlik tedbirleri uygulamaması sonucunda gelişen kazalarda artış görülmektedir.Bu düşüncelerden yola çıkarak, Türkiye'de son zamanlarda artan iş kazalarına kurumların dikkatini çekmek ve laboratuarda görev yapan personelin iş sağlığı güvenliği konusunda bilgisini, kişisel korunma tedbirlerini uygulama oranlarını ve mesleki yaşamı boyunca geçirdiği kazaları değerlendirmek çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Gereç ve Yöntem: Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Laboratuvarı'nda görev yapan 32 sağlık çalışanına (uzman doktor, hemşire, laborant, araştırma görevlisi) gönüllülük esası ile 43 sorudan oluşan anket uygulanmıştır. Sunulan çalışma Çalışmamız, Şubat 2014 tarihinde personel mesai saati dışında gerçekleştirilmiştir. Anketin birinci bölümünde katılımcıların sosyo-demografik özelliklerini belirten, ikinci bölümünde mesleki tutumlarını değerlendiren soruları cevaplandırmaları istenmiştir.Bulgular ve Sonuç: Çalışma bulgularımız sağlık personellerinin, mesleki kazalara sıklıkla maruz kaldığını ve bu durumun yeterli kişisel güvenlik tedbirlerinin uygulamamasının bir sonucu olduğunu göstermektedir. Personelin el yıkama alışkanlığı, aşılanma, yaralanmalarda uygulaması gerekenler hususunda verilen hizmet içi eğitimlerin artırılması ve bu eğitimlere katılımların sağlanması bir diğer önemli bulgudur.

Aim: Laboratories have important roles in diagnosis, treatment and monitoring of patients. Laboratory workers, whom do not care their preventive occupational safety, may lead to chain fault. Therefore, it can threaten health's of both healthcare workers and communities. Process of collecting materials from the patients and transmitting biological materials to the relevant department begins at clinical units and continues till to laboratories. In this process, laboratories are important units that must have high level of implementation of sterilization and healthcare staffs have to protect themselves and their environments. The numbers of the accidents are increasing in our country due to not caring the personal safety precautions. The present study is aimed to get notice in occupational accidents in health society in Turkey, and also to evaluate the occupational accidents in their professional life, the rate of application of personal precautions safety, the knowledge about occupational safety. Methods: The study is carried out in 32 professionals; work in Selcuk University Faculty of Medicine, Medical Biochemistry Laboratory. Questionnaire consisting of 43 questions was applied on a voluntary basis. In the first part of the survey indicate the socio-demographic characteristics of respondents and in the second part it was asked to evaluate their professional attitude.Results: Findings show that, healthcare workers are often exposed to occupational accidents and these are results of insufficiency of personal safety precautions. To improve the service-training in about hygienic hand washing, vaccinations and care of injury and to arrange the attendance of the staff to these service-training are important findings.

PDF

___

1. Tiftik AM, Menevşe E. Sağlık Meslek Lisesi Biyokimya Ders Kitabı. Songür Yayıncılık, Ankara 2012.

2. Akbay A, Öztaş Y, Bozdayı G. Klinik Laboratuvarda Temel Kavramlar, Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Yayınları, Yayın no:1,Ankara, s 1-176.2000.

3. WHO. Guidelines on HandHygiene in HealthCare First Global PatientSafety Challenge CleanCare is Safer Care. WHO Press, World HealthOrganization. Switzerland, p 1-18.2009.

4. Makay Ö, İçöz G, Yılmaz A, Kolcu F. Yoğun bakım çalışanlarının el yıkama alışkanlıkları. Ulusal Travma Acil Cerrahi Dergisi 2008; 14:149-53.

5. Demirdal T, Uyar S, Demirtürk N. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışanlarda El Yıkama Uygulamalarının ve Bilgi Düzeylerinin Değerlendirmesi, Kocatepe Tıp Dergisi 2007; 8: 39-43.

6. Altıok M, Kuyurtar F, Karaçorlu S, Ersöz G, Erdoğan S. Sağ- lık çalışanlarının delici kesici aletlerle yaralanma deneyimleri ve yaralanmaya yönelik alınan önlemler, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009; 2: 70-9.

7. Aksoy Ü, Özdemir MH, Usluca ve ark. İzmir'deki Üç Eğitim Hastanesinde Laboratuvar Çalışanlarının Biyogüvenlik Profili. Mikrobiyol Bul 2008; 42: 469-76.

8. Sünbül M. Hepatit B ve C. O.M.Ü.Tıp Dergisi 1997;14:309- 18.

9. Atkinson W, Wolfe S, Hamborsky J. Hepatitis B In: EpidemiologyandPrevention of Vaccine-PreventableDiseases. Chapter 9. 12th ed. 2nd printing. CentersforDisease Control andPrevention. Washington DC: PublicHealth Foundation.p 115-138. 2012.

10. Alter MJ. Epidemiology of hepatitis C virusinfection. World J Gastroenterol 2007; 13:2436-41.

11. WHO. Prevention Control of ViralHepatitisInfection. Frameworkfor Global Action, WHO press, World HealthOrganization: 2012: 1-28.

12. Enginyurt Ö, Aksöz MK. Hepatit B taşıyıcılarının ailelerinde HBsAg taraması, Güncel Gastraenteroloji 2012; 16: 50-2.

13. Köşgeroğlu N, Kaya D, Fıçıcı E. Hemşirelerin viral hepatit etkenlerine ilişkin bilgi ve uygulamalarının araştırılması. Viral Hepatit Dergisi 2000; 6: 1-5.

14. Özen M, Mısırlıoğlu Özen N, Kayabaş Ü, Köroğlu M, Topaloğlu B. Biyokimya laboratuvarı personelinin iş kazaları hakkındaki bilgi ve tutumları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2006;13:87-90.