Sivas Yöresinde Buğday Tarımında Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Toprak Fiziksel Özellikleri, Bitki Gelişimi ve Ürün Verimi Üzerine Etkisi

Bu çalışmada, Sivas koşullarında buğday tarımında farklı toprak işleme yöntemlerinin (GT: kulaklı pulluk+diskli tırmık+ekim; KT1: çizel+diskli tırmık+ekim, KT2: rotovatör+ekim; ve AE: anıza doğrudan ekim) toprak fiziksel özellikleri, bitki çıkış özellikleri [ortalama çıkış süresi (OÇS), çıkış oranı indeksi (ÇOİ) ve tarla filiz çıkış derecesi (TFÇD)] ile buğday bitkisinin verim parametreleri üzerine etkileri değerlendirilmiştir. Toprağın 0-15 cm ve 15-30 cm derinliklerinde ölçülen toprağın nem içeriği değeri AE anıza doğrudan ekim yönteminde, diğer korumalı işleme yöntemlerine göre daha yüksek bulunmuştur. Toprağın hacim ağırlığı ve penetrasyon direnci değerleri AE yönteminde en yüksek değeri vermiştir. Buğday bitkisinin çıkış özellikleri açısından, AE, KT1, KT2 ve GT yöntemlerinde TFÇD değerleri sırasıyla; %85.00 %71.10, %83.90 ve %87.20 olarak bulunurken en yüksek TFÇD değeri, GT toprak işleme yönteminde bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, birim alan tane verimi en yüksek 330 kg da-1 ile GT yönteminde, en düşük değer ise 293 kg da-1 ile AE yönteminde bulunmuştur. Farklı toprak işleme yöntemlerinde; bitki boyu, metrekaredeki başak sayısı ve başaktaki tane ağırlığı değerleri KT2 yönteminde AE ve KT1 yöntemlerinden daha yüksek bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Buğday, toprak işleme yöntemleri, toprak özellikleri, verim

The Effects of the Different Soil Tillage Systems on Soil Properties, Emergence and Wheat Yield in Sivas Province

In this study, the effects of four different tillage systems (GT: mouldboard plough+disc harrow+planting; KT1: chisel+disc harrow+planting; KT2: rotovator+planting; AE: no till planting] on soil physical properties, plant emergence characteristics (mean emergence dates, emerged rate index, percentage of emerged seedling) and wheat yield components were investigated at wheat production in Sivas province. The highest moisture content value was found in AE system for 0-15 cm and 15-30 cm soil depths than the other conventional tillage systems. The highest soil bulk density and penetration resistance were found in AE system. According to wheat emergence characteristics; the percentage of emerged seedling for AE, KT1, KT2 and GT tillage systems varied as 85.00%, 71.11%, 83.89% and 87.20%, respectively. The highest percentage of emerged seedling (PE) was found in GT system. As a result of this study, the highest wheat yield was found as 330 kg da-1 in GT system, whereas, the lowest wheat yield was found as 293 kg da-1 in AE system. For among the soil tillage systems, the plant length, spike numbers per square meter and the kernel weight per spike were higher in KT2 conservational system than AE and KT1 systems.

Keywords:

Wheat, tillage systems, soil properties, yield,

___

Adak S ve Birsin E (2000). Farklı Toprak işleme Yöntemleri ve Ekim Nöbeti Sistemleri ile yetiştirilen Gerek-79 Buğday Çeşidinin Bazı Kalite Öğeleri ve Veriminin Saptanması. Tarım Bilimleri Dergisi, 6 (4), 29-34, Ankara.
Anonim (2014 a). Türkiye un sanayicileri federasyonu 2013 yılı un sanayi sektör raporu, Ankara.
Anonim (2014 b). İstatistikî Bilgiler Raporu. İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürlüğü, Sivas.
Anonim (2014 c). Sivas İl Master planı, Sivas.
Anonim (2014d). Türkiye İstatistik Kurumu İstatistiki Tablolar ve Dinamik Sorgulama http://www.tuik.gov.tr. (03.09.2014).
Aykanat S (2009). Buğday Tarımında Farklı Toprak İşleme ve Ekim Yöntemlerinin Teknik ve Ekonomik Yönden Karşılaştırılması, (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD, Ankara.
Busscher WJ and Sojka RE (1987). Enhancement of Subsoiling Effect On Soil Strength Conservation Tillage. Transactions of ASAE 30(4): 888-892.
Barut BZ, Çelik İ ve Turgut MM (2010). Buğday tarımında farklı toprak işleme sistemlerinin toprağın bazı fiziksel özelliklerine etkisi, Tarım Makineleri Bilimi Dergisi,6(4), 237-246. Adana
Baran MF, Durgut MR, Kayhan İE, Kurşun İ, Aydın B ve Kayışoğlu B (2014). II.Ürün Silajlık Mısır Üretiminde Uygulanabilecek Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Teknik ve Ekonomik Olarak Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11 (1), 18-26.
Boydaş MG ve Turgut N (2009). Farklı Toprak İşleme Aletlerinin Kışlık Buğday Verimi Üzerine Etkisi. Ataturk University Journal of the Faculty of Agriculture, 40(1), 25-35.
Çiftçi C, Mert B ve Atak M (2002). Ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Farklı Azot Dozlarının Verim Üzerine Etkisi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 12 (1-2), 72-85.
Çarman K (2009). Hububat ve Baklagil Tarımında Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim Uygulamaları, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48-50.
Delibacak S, Okur B ve Yalçın H (2006). Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekimin İkinci ürün Mısır verimine etkileri, Tarım Makineleri Bilimi Dergisi, 2 (2) 139-146.
Doğan H ve Çarman K (1997). Konya Bölgesinde Hububat Tarımında Tohum Yatağı Hazırlama Uygulamalarının Toprağın Bazı Fiziksel Özellikleri ve Yakıt Tüketimine Etkileri. Tarımsal Mekanizasyon 17. Ulusal Kongresi, Cilt 1, 337-347, Tokat.
Erbach DC (1982). Tillage for Continous Corn and Soybean Rotation. Transactions of the ASAE, 25 (4): 906-911.
Eijelkamp (1990).Equipment for Soil Research Eijkelkamp Co., The Netherlands, s. 240.
Genç İ (1974).Yerli ve Yabancı Ekmeklik ve Makarnalık Buğday Çeşitlerinde Verim ve Verime Etkili Başlıca Karakterler Üzerinde Araştırmalar. Çukurova Ü. Z. F. Yayınları. 82. Bilimsel Araştırma ve İnceleme Tezleri: 10. Adana.
Grossman RB and Berdenair CR (1982). Erosion Tolerance For Cropland: Application Of The Soil Survey Data Base.ASA sp. Publ. No. 45, Madison, WI:ASA, CSSA,SSSA.
Hoogmoed WB (2002). No-Tillage. Lecture Notes, 196p. Wageningen University, Agrotechonology and Food Sciences.
Kınacı G ve Demir İ (1994). Ekmeklik ve Makarnalık Buğdaylarda Verim Komponentlerinin Genel Uyum Yeteneği Üzerinde Araştırmalar. Tarla Bitkileri Kongresi. Bitki Islahı Bildirileri 25-29 Nisan,11-12, Bornova, İzmir.
Konak M ve Çarman K (1996). Hububat Ekimi İçin Baskılı Ekim Makinasının Tasarımı. 6.Uluslararası Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi. Ankara.
Keçecioğlu G ve Gülsoylu E (2002). Toprak İşleme Makinaları. E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 545, s.265, İzmir.
Kaya M, Atak M, Çift CY ve Ünver S (2005). Çinko ve Humik Asit Uygulamalarının Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.)’ da Verim ve Bazı Verim Öğeleri Üzerine Etkileri Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9-3. http://sablon.sdu.edu.tr/enstituler/fenbilim/dergi/ files/2005/m.kaya_ve_arkadaslari.pdf
Keçeli A (2006). Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinde Vernalizasyonun Gelişme Dönemleri Ve Verime Etkileri,(Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Ankara.
Karaağaç HA (2007). İkinci Ürün Silajlık Mısır Tarımında Farklı Toprak İşleme ve Ekim Sistemlerinin Teknik ve Ekonomik Yönden Karşılaştırılması (Yüksek lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Anabilim Dalı, Adana.
Kirişçi, V., Say, S., Işık, A., ve Akıncı, İ., 1995. Tarım Makinaları ile Çalışmada Etkili Toprak Özellikleri, Tarımsal Mekanizasyon 16. ulusal Kongresi, s. 490-501, Bursa.
Kolay B ve Öztürkmen AR (2007). Diyarbakır Koşullarında ll. Ürün Soya Tarımında Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Bazı Toprak Özelliklerine Etkisi, 13 Haziran 2007, 2. Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim Çalıştayı, s. 55-67, İzmir.
Korucu T ve Yurdagül FC (2013). Farklı Toprak İşleme Aletlerinin Toprak Yüzeyindeki Anız Miktarına Etkisinin Doğru Hat Yöntemi İle Belirlenmesi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 16 (2), 6-17.
Lampurlanes J, Angas P and Martinez C (2003). Root Growth, Soil Water Content And Yield Of Barley Under Different Tillage Systems On Two Soils İn Semiarid Conditions. Field Crops Research 69: 27-40.
Lopez-Galvez G, Saltveit M and Cantwell M (1996). Woundinduced Phenylalanine Ammonia Lyase Activity: Factors Affecting İts İnduction And Correlation With The Quality Of Minimally Processed Lettuces. Postharvest Biol. Technol. 9, 223–233.
Marakoğlu T ve Çarman K (2008). Buğday Üretiminde Azaltılmış Toprak İşleme Ve Direk Ekim Uygulamaları. Fen Bil. Ens. Tarım Makineleri Ana Bilim Dalı, Konya. Önen H, Özgöz E ve Özer Z (2012). Toprak İşleme Yöntemlerinin Buğdayda Yabancı Otlanmaya ve Verime Etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 29(1), 99-104.
Pabin J, Lipiec J, Wlodek S and Biskupski A (2003). Effect Of Different Tillage Systems And Straw Management On Some Physical Properties Of Soil And On The Yield Of Winter Rye İn Monoculture. International Agrophysics, 17; 175–181.
Sakin MA, Yıldırım A ve Gökmen S (2004). Tokat Kazova Koşullarında Bazı Makarnalık Buğday Genotiplerinin Verim Unsurları ile Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi 10 (4) 481-489.
Sürek D (2004). Kuru Tarımda Farklı Ekim Nöbeti Uygulama Etkinliklerinin Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
Yürür N, Turan M ve Çakmakçı S (1987). Bazı Ekmeklik ve Makarnalık Buğday Çeşitlerinin Bursa Koşullarında Verim ve Adaptasyon Yeteneği Üzerine Araştırmalar. Türkiye Tahıl Sempozyumu (Tübitak) 59-69, Bursa.
Yalçın H, Demir V, Yürdem H ve Sungur N (1997). Buğday Tarımında Azaltılmış Toprak İşleme Yöntemlerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma. Tarımsal Mekanizasyon 17.Ulusal kongresi,17-19 Eylül 1997, 415-423, Tokat.
Yalçın H, Çakır E, Akdemir H, Öcel T ve Soya H (2003). Hafif Topraklarda Azaltılmış Toprak İşleme Yöntemlerinin İş Başarıları Ve Buğday Verimine Etkileri. Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim Çalıştayı, 23-24 Ekim 2003, 97-107, İzmir.

Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi-Cover

ISSN: 1300-2910
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 1985
Yayıncı: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Yayın Ofisi