ÖMER SEYFEDDİN’İN “BEŞERİYET VE KÖPEK” HİKÂYESİNDE MEDENİYETİN TEMSİLİ OLARAK “KÖPEK”

Ömer Seyfettin, fikirleriyle, makaleleriyle ve hikâyeleriyle Türk edebiyatının önemli bir ismi olarak adını edebiyat tarihine yazdırmıştır. Eserlerinde milli tarih ve kültüre ait unsurları ağırlıklı olarak kullanmasının yanı sıra Batılılaşmanın sembolik düzeyde tartışmasına da sıkça yer vermiş bir yazardır. Türk toplumunun değişim ve yenileşme sürecinde yaşadığı sıkıntılar ve çözüm önerileriyle adından sıkça söz ettirmiştir. Bu çalışmada Ömer Seyfettin’in “Beşeriyet ve Köpekler” hikâyesinde üç temel düşüncenin vurgusu üzerinde durulacaktır. Doğulu toplumların geri kalmışlığının batılı bir nazarla eleştirisi, medeniyetin doğuşunda köpeğin rolü üzerine düşünceler ve akıl ile kalbin mukayesesi. Ayrıca Doğu-Batı mukayesesinde karşımıza çıkan ‘köpek’ hem Ömer Seyfettin hem de Peyami Safa’nın “Fatih-Harbiye” romanı üzerinden mukayese edilerek izaha çalışılacaktır. İki metin, metinlerarasılık düzleminde ele alınırken aynı zamanda Batı’yı temsil etme noktasında ‘köpek’ üzerinden vurgulanan değerler edebiyat sosyolojisi açısından değerlendirilmeye tabi tutulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Ömer Seyfettin, Peyami Safa, Medeniyet, Metinlerarasılık, Köpek, Doğu, Batı

PDF

___

Arı, K. (2008), Türk Ticaret-i Bahriyesi ve Mübadele Gemileri, Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Yayınları No:2, İzmir
Gürdamur, E. (2019), “Ömer Seyfettin Öykülerinde Darwinizm ve Batılılaşma”, Hece Dergisi (Hikâyenin Türkçe Sesi Ömer Seyfettin), S.265, s.141-152
Namlı, T. (2019), “Tanzimat Romanında Alafranga Züppe Eleştirisi”, Adıyaman Ünv. Sos. Bil. Enst. Dergisi, S.31, s.188-239
Okay, Y. (2019) Ömer Seyfeddin’in Eserlerinin Sosyolojik Temalar Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Malatya, İnönü Ünv. Sos. Bil. Enst.
Oylubaş Katfar, D.-Kaplan, Z. (2019), “Ömer Seyfettin Kaynakçası”, Hece Dergisi (Hikâyenin Türkçe Sesi Ömer Seyfettin), S.265, s.733-784
Önertoy, O. (1992), “Ömer Seyfettin’de Milliyetçilik Düşüncesi”, Doğumunun Yüzüncü Yılında Ömer Seyfettin, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını No:1, Ankara, s.73-85
Özcan, N. (2002), “Fatih-Harbiye Romanında Bir Kültür Sorunu Olarak Batılılaşma”, TÜBAR, S. XI Bahar, s.169-178
Safa, P. (2000), Fatih-Harbiye, Ötüken Yayınları, İstanbul
Seyfettin, Ö. (2016), Ömer Seyfettin Tarih Ezelî Bir Tekerrürdür, (Haz. Nazım Hikmet Polat), Ötüken Yayınları, İstanbul