Ekstrem Soğuk Hava Dalgası: Ocak 2017

Siklonun soğuk hava kütlesini özellikle Balkanlar ve Batı Anadolu’ya taşımasına sebep olan hareketi, 06 Ocak-11 Ocak tarihleri arasında gelişmiş ve gözlemlenmiştir. Marmara ve Ege Bölgelerinde artan kuzeybatılı akışlar üşüme sıcaklık değerlerinin düşmesine neden olmuştur. Kuvvetli soğuk adveksiyon ile Marmara ve Ege Bölgelerin’ndeki istasyonlarda hava sıcaklıkları ve üşüme sıcaklıkları ekstrem düşük değerlere düşmüştür. Ayrıca, kar yağışının etkisi ve yaşanan soğuk havanın insanlar üzerindeki yansımaları istasyon verilerinden ve haber arşivlerinden faydalanılarak incelenmiştir. Yüzeyde, havanın akışı batıdan doğuya doğrudur. Bu dolaşımın üst atmosferdeki akışı kuzeybatıdan güneydoğuya doğru olarak değişir. Ayrıca, Sibirya yüksek basıncının antisiklonik hareketleriyle Avrupa’nın içlerine doğru sokulan kutupsal soğuk (polar) hava kütlesi Balkanlar ve çevresinde sıcaklıklarının düşmesine neden olmuştur. Balkanlar üzerinde gelişen üst atmosfer alçağı olan oluk, derinleşerek etki alanını genişletmiştir. Oluğun güneye doğru hareketiyle soğuk hava Akdeniz’e doğru sokulmuştur. Yayvan şeklinde gelişen oluk Balkanlar, Yunanistan, Bulgaristan ve Türkiye’nin batı yarısında sıcaklıkların önemli derecede azalmasına neden olmuştur. Bu çalışma ile 2017 yılı ocak ayının ilk haftasında Orta ve Doğu Avrupa’yı etkisi altına alan ekstrem soğuk hava dalgasının oluşumu ve etkileri incelenmiştir. Bu amaçla MGM'den temin edilen üst atmosfer haritaları ile Türkiye’nin Trakya yöresindeki istasyonların ortalama sıcaklık, minimum sıcaklık, toplam yağış, basınç ve rüzgar verilerinden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ekstrem soğuk hava dalgası, yağış anlomalileri, siklon

Extreme Cold Aır Wave: January 2017

This study examines the formation and effects of extreme cold weather waves affecting Central and Eastern Europe during the first week of January, 2017. For this purpose, the upper atmosphere is obtained from the MGM maps and mean temperatures, minimum temperatures, total precipitation, pressure and wind data are used the stations in Turkey's Thrace region. The upper level lows, it is called a trough which has developed on the Balkans, has been deepened and has expanded its domain. The trough is caused colder air transport into the Mediterranean by the southward moving. U-shaped trough was caused a significant decreasing in air temperature in Balkans, Greece, Bulgaria and western part of Turkey. Air flow is from west to east in surface. This circulation changes direction from northwest to southeast in upper atmospheric layers. In addition, anticyclonic movements of the Siberian high pressure was caused the air temperatures in Balkans and around. The movement of cyclone to carry the cold air to Balkans and West Anatolia is started and observed in 6-11 January. Increasing northwestern flows in the Marmara and Aegean regions caused lower windchill values. With strong cold advection, the air temperatures and winchill values decreased the extreme low values at the stations in Marmara and Aegean Regions. In addition, the effects of snowfall and the reflections of the living cold air on people have been examined using station data and news archives.

Keywords:

Extreme cold air wave, precipitation anomalies, cyclone,

PDF

___

Anagnostopoulou, C., Tolika, K., Lazoglou, G., Maheras, P. (2017). The Exceptionally Cold January of 2017 over the Balkan Peninsula: A Climatological and Synoptic Analysis, Atmosphere, 8(12), 252, doi:10.3390/atmos8120252.
Beniston, M; Diaz, H.F. (2004). The 2003 heat wave as an example of summers in a greenhouse climate? Observations and climate model simulations for Basel Switzerland. Global and Planetary Change 44, 73-81.
Black, E; Blackburn, M; Harrison, G; Hoskins, B; Methven, J. (2004). Factors contributing to the summer 2003 European heatwave, Weather, 59, 217-223.
DMI, (2007). Hava Analiz ve Tahmin Tekniği, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Yayın No: 2006-1, Ankara.
Domonkos, P.; Kysely, J.; Riotrowicz, K.; Petrovic, P.; Likso, T. (2003). Variability of extreme temperature events in south-central Europe during the 20th century and its relationship with large scale circulation”, International Journal of Climatology, 23, 987-1010.
Feudale, L.; Shukla, J. (2010). Influence of the sea surface temperature on the European heat wave of 2003 summer. Part I: an observational study, Climate Dynamics, DOI:10.1007/s00382-010-0788-0.
Gönençgil, B., Acar Deniz, Z. (2016). Atmosfer Kökenli Afetler ve Ekstrem Hava Olayları, Çantay Kitapevi, İstanbul.
Haylock, M.; Goodess, C. (2004). Interannual variability of European extreme winter rainfall and links with mean large-scale circulation. International Journal of Climatology, 24, 759-776.
Keimig, F.T., Bradley, R. (2002). Recent changes in wind chill temperatures at high latitudes in North America, Geophysical Research Letters, 29, NO. 8, 1163, 10.1029/2001GL013228.
Kostopoulou, E.; Jones, P.D. (2005). Assessment of climate extremes in the Eastern Mediterranean, Meteorology and Atmospheric Physics, 89, 69-85.
Kuglitsch, F.G.; Toreti, A.; Xoplaki, E.; Della‐Marta, P.M.; Zerefos, C.S.; Türkeş, M.; Luterbacher, J. (2010). Heat wave changes in the eastern Mediterranean since 1960, Geophysical Research Letters, 37, L04802, doi:10.1029/2009GL041841.
Sanchez-Lorenzo, A.; Pereire, P.; Lopez-Bustins, J.A.; Lolis, C.J. (2011). Summer night-time temperature trends on the Iberian Peninsula and their connection with large-scale atmospheric circulation patterns, International Journal of Climatology, 2011, DOI:10.1002/ joc.2354.
Shitzer, A., De Dear, R., 2006. Inconsistencies in the “New” Windchill Chart at Low Wind Speeds, journal of Applied Meteorology and Climatology, 45: 787-790.
Tolika, K.; Pytharoulis, I.; Maheras, P. (2011). The anomalous high temperatures of November 2010 over Greece: meteorological and climatological aspects, Natural hazards and Earth System Sciences, 11, 2705-2714.
Vautard, R.; Yiou, P.; D’Andrea, F.; De Noblet, N.; Viovy, N.; Cassou, C.; Polcher, J.; Ciais, P.; Kageyama, M.; Fan, Y. (2007). Summertime European heat and drought waves induced by wintertime Mediterranean rainfall deficit. Geophysical Research Letters, 34, L07711, doi:10.1029/2006GL028001.
WMO (2013). The global climate 2001-2010, a decade of climate extremes summary report. WMO-No:1119, ISBN 978-92-63-11119-7.
Xoplaki, E.; Gonzalez-Rouco, J.F.; Luterbacher, J.; Wanner, H. (2003). Mediterranean summer air temperature variability and its connection to the large-scale atmospheric circulation and SSTs, Climate Dynamics, 20, 723-739.