Covid-19 Salgını, Ekonomik Etkileri ve Küresel Ekonominin Geleceği

Çin’in Wuhan kentinde başlayıp kısa sürede dünyaya yayılan Covid-19 salgınının neden olduğu vaka sayısını düşürmek, ölüm sayılarını azaltmak ve pandeminin yayılma hızını kontrol altına almak için devletlerin iktisadi aktiviteleri yavaşlatma kararı ve bu sürecin ne kadar süreceğinin belirsizliği 2008 küresel finansal krizi sonrası düşük büyüme ile süregelen ve ekonomik dengeleri derinden sarsmıştır. Bu süreç öncelikle insan ve halk sağlığına dönük önlemler önem arz etse de yaşamsal fonksiyona dayanan ekonomik durumun görünümüne dair bir projeksiyon gereklidir. Yapılan çalışmada Covid-19 salgınının genel olarak küresel çapta özel olarak da gelişmekte olan ülkelerde olası ekonomik etkileri irdelenmeye çalışılmıştır. Belirsizlik durumu ile birlikte doğal bir biçimde bu yıl küresel ölçekte ekonomik daralmanın yaşanacağı noktasında uluslararası ekonomik kurum ve kuruluşların raporlarında bir uzlaşı vardır. Hem talep hem de arz şokunun birlikte olduğu bir dönemde gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinin rezerv para olmaması, mevcut borçlar ile birlikte artan borç yükleri ve de pandemi sürecinden dolayı yaşayacakları dış gelir kaybı nedeni ile daha fazla etkilenecekleri tahmin edilmektedir. Kriz bulaşıcılığının anlam kazandığı bu süreçte 2008 küresel finans krizinden elde edilen tecrübelerle gelişmiş ülke ekonomilerinin gelişmekte olan ülkelerle işbirliği sağlamak suretiyle dünya piyasalarının sağlam bir zemine oturacağını tespit edip bu yöndeki politika uygulamaları önemlidir. Bu süreçte en büyük handikap hem sosyal hayat hem de iktisadi açıdan belirsizlik durumunun varlığıdır. Davranışsal ekonomi bağlamında iktisadi aktörlerin seçim ve tercihlerine dair kararlarda belirsizlik ve risk parametrelerini göz önünde bulundurmaları kaçınılmazdır. Pandemi sonrası gelişmiş ülke uygulamalarına benzer bir tarzda gelişmekte olan ülkelerin mali politikalar alanında kurala dayalı bir model oluşturmaları gereği ortaya çıkacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19, Küresel Ekonomi, İktisat Politikaları

Covid-19 Outbreak, Economic Effects and Future of Global Economy

The slowdown decision of the governments for the economical activities and the uncertainty of how long this process will continue in order to reduce the number of cases caused by the Covid-19 epidemic that started in Wuhan, China and spread to the world in a short time, to decrease the number of deaths and to control the pandemic spreading rate, has shaken the ongoing and economic balances with the low growth after the 2008 global financial crisis. Although this process is primarily important for human and public health measures, a projection of the appearance of the economic situation based on vital function is required. In this study, it was tried to examine the possible economic effects of Covid-19 epidemic globally in general and especially in developing countries. Along with the uncertainty, there is a consensus in the reports of international economic institutions and organizations on the point that there will be a global economic contraction this year. It is estimated that the currencies of the developing countries will be affected more due to the lack of reserve money, the increasing debt burden along with the existing debts, and the loss of foreign income due to the pandemic process, at a time when both demand and supply shock are together. In this process where crisis contagion becomes meaningful, it is important to determine that the developed countries' economies will sit on a solid ground by cooperating with developing countries, with the experience gained from the 2008 global financial crisis and policy practices in this direction are important. The biggest handicap in this process is the existence of uncertainty both in social life and economically. Within the context of behavioral economics, it is inevitable for economic actors to take into account the uncertainty and risk parameters in their decisions regarding their choices and preferences. It is thought that in the developing countries there will be formed a a rule-based model in the field of fiscal policies, which are similar to the practices of developed countries after pandemic.

Keywords:

Covid-19, Global Economy, Economy Policies,

PDF

___

Abel, Andrew B., Bernanke, Ben S. (2001), Macroeconomics, 4. bs., New York: Addison Wesley.
Acemoğlu, D. (2020, Nisan 1). Korona Virüs ve Küresel Ekonomiye Etkileri. DTİK WEBINAR. Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=Zaz7YeW9Bhw
Acemoğlu, D. (2020, Nisan 5). Koronavirüs sonrası küresel ekonomik sistem değişir mi? (K. Par, Röportaj Yapan) Habertürk TV. Erişim Adresi: https://www.haberturk.com/video/saglik/izle/acik-ve-net-5-nisan-2020-koronavirus-sonrasi-kuresel-ekonomik-sistem-degisir-mi-prof-dr-acemoglu-anlatiyor/681326
Aktan, C.C., Şen, H. (2002). Ekonomik Kriz: Nedenler ve Çözüm Önerileri. Yeni Türkiye Dergisi, 2002 (1):1125-1230.
Akpınar, H. (2012). Bulaşıcı Hastalıkların Yayılımının Tahmininde Deterministik Modellerin Kullanılması. Öneri Dergisi, 10 (38):97-103.
Aydoğuş, O. (2020). Salgın ve Ekonomik Kriz. İktisat ve Toplum Dergisi, 10 (114):11-17, Ankara: Efil Yayınevi.
Blanchard, O., Della'ariccia, G., & Mauro, P. (2019). Makro Politikayı Yeniden Düşünmek II Parçaları Bir Araya Getirmek. G. Akerlof, D. R. Olivier Blanchard, & J. Stiglitz (Ed.) içinde, Ne Öğrendik? Kriz Sonrası Makro İktisat Politikası, çev.(Ö. Limanlı, & E. Kaya), s. 7-31. Ankara: Efil Yayınevi.
Borg, A. (2019). Borç Gölgesinde Maliye Politikası: Artık Keynesçiliği Hala İşe Yaramaktadır. G. Akerlof, D. R. Olivier Blanchard, & J. Stiglitz (Ed.) içinde, Ne Öğrendik? Kriz Sonrası Makro İktisat Politikası, çev.(Ö. Limanlı, & E. Kaya), s. 165-168. Ankara: Efil Yayınevi.
Çolak, Ö. F. (2020). Salgına Karşı Ekonomik Önlemler Artmalı. İktisat ve Toplum Dergisi, 10 (114):18-23, Ankara: Efil Yayınevi.
Eberly, J. (2019). Maliye Politikasının Yeniden Yükselen Rolünün Tanımlanması. G. Akerlof, D. R. Olivier Blanchard, & J. Stiglitz (Ed.) içinde, Ne Öğrendik? Kriz Sonrası Makro İktisat Politikası, çev.(Ö. Limanlı, & E. Kaya), s. 165-168. Ankara: Efil Yayınevi.
Federal Reserve Board (FED) (2020). Monetary Policy Report. Erişim Tarihi:18.06.2020. https://www.federalreserve.gov/monetarypolicy/files/20200612_mprfullreport.pdf
International Monetary Fund (IMF), (2020). World Economic Outlook, April 2020: The Great Lockdown. Erişim Tarihi: 07.06.2020 https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2020/04/14/World-Economic-Outlook April-2020-The-Great-Lockdown-49306
International Monetary Fund (IMF), (2020). World Economic Outlook Update. Erişim Tarihi: 24.06.2020https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2020/06/24/WEOUpdateJune2020
İnternational Labour Organization (ILO) (2020). COVID-19 and the world of work: Impact and policy responses. Erişim Tarihi:23.06.2020 https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/documents/briefingnote/wcms_738753.pdf
Instute Of International Finance (IIF) (2020). Global Debt Monitor COVİD-19 Lights a Fuse. Erişim Tarihi: 30.06.2020. https://www.iif.com/Portals/0/Files/content/Research/Global%20Debt%20Monitor_April2020.pdf
Jones, H. J. (2007). Notes On R0. Erişim Tarihi:24.06.2020 https://web.stanford.edu/~jhj1/teachingdocs/Jones-on-R0.pdf
Kermack, W. & McKendrick, A. (1927). Contributions to the mathematical theory of epidemics. Proceedings of Royal Society of London. Series A, 115:700-721.
Kermack, W. &; Kendrick, A. (1932). A Contribution to the Mathematical Theory of Epidemics Part II. The Problem of Endemicity. Proc. R. Soc. A. 55-83.
Kermack, W. & McKendrick, A. (1933). A Contribution to the Mathematical Theory of Epidemics Part III. Further Studies of the Problem of Endemicity. Proc. R. Soc. A. 94-122.
Loayza, N. ve Pennings, S. (2020). 2020. Macroeconomic Policy in the Time of COVID-19 : A Primer for Developing Countries. Research and Policy Briefs,no. 28;. World Bank, Washington, DC. Erişim Tarihi: 23.06.2020. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/33540
Müftüoğlu, O. (2020, 13 Mayıs). Çözümün sırrı ‘SIR’ modelinde. Hürriyet. Erişim adresi: https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/osman-muftuoglu/cozumun-sirri-sir-modelinde-41515980
Mishkin, F. (2004). The Economics of Money, Banking and Financial Markets. Boston: Pearson, Addison Wesley
Organisation for Economic Co-operation and Development OECD (2020). OECD Economıc Outlook. Erişim Tarihi: 10.06.2020. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/0d1d1e2e-en.pdf?expires=1593680203&id=id&accname=guest&checksum=053F892270500E4C03A98FAB15872070
Organisation for Economic Co-operation and Development OECD (2020). OECD Employment Outlook. Erişim Tarihi: 12.07.2020. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/1686c758en.pdf?expires=1594712077&id=id&accname=guest&checksum=7ADC40D4F15997F16AB793D4605FDA6F
Özatay, F., & Sak, G. (2020). COVID-19’un ekonomik sonuçlarını yönetebilmek için ne yapılabilir? Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, 1-10. Erişim Tarihi: 20.05.2020.www.tepav.org.tr/upload/mce/2020/notlar/covid19_salgini_bir_degil_bir_kac_ceyrek_surerse_ne_olur.pdf
Reinhart, C.ve Rogoff, K. (2009). This Time is Different: Eight Centuries of Financial Folly, Oxford: Princeton University Press.
Rodeck, D. (2020, 6 Temmuz). Alphabet Soup: Understanding the Shape of a COVID-19 Recession. Forbes. Erişim adresi: https://www.forbes.com/advisor/investing/covid-19-coronavirus-recession-shape/
Romer, D. (2019). Bir Sonraki Felaketi Engellemek: Ne Durumdayız?. G. Akerlof, D. R. Olivier Blanchard, & J. Stiglitz (Ed.) içinde, Ne Öğrendik? Kriz Sonrası Makro İktisat Politikası, çev.(Ö. Limanlı, & E. Kaya), s. 165-168. Ankara: Efil Yayınevi.
Sarı, H. (2020, 15 Nisan). Virüs krizinin alfabesi: V, U, W ve L. Dünya. Erişim Adresi: https://www.dunya.com/dunya/virus-krizinin-alfabesi-v-u-w-ve-l-haberi-467772
Stiglitz, J. E. (2019).İktisat Teorisi ve Politikası İçin Kuzey Atlantik Krizi'nden Çıkarılacak Dersler . G. Akerlof, D. R. Olivier Blanchard, & J. Stiglitz (Ed.) içinde, Ne Öğrendik? Kriz Sonrası Makro İktisat Politikası, çev.(Ö. Limanlı, & E. Kaya), s. 165-168. Ankara: Efil Yayınevi.
Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) (2020). Covid-19 Küresel SalgınDeğerlendirme Raporu. Erişim Tarihi: 24.06.2020. http://www.tuba.gov.tr/files/yayinlar/raporlar/T%C3%9CBA%20Covid19%20Raporu%204.%20G%C3%BCncelleme%20.pdf
Unıted Natıons Conference On Trade And Development (UNCTAD) (2020). The Covid-19 Shock to Developing Countries: Towards a “whatever it takes” programme for the two-thirds of the world’s population being left behind. Erişim Tarihi: 23.06.2020. https://unctad.org/en/PublicationsLibrary/gds_tdr2019_covid2_en.pdf
Yellen, L. J. (2019). Çok Hedef, Çok Araç: Peki, Biz Nerede Duruyoruz?. G. Akerlof, D. R. Olivier Blanchard, & J. Stiglitz (Ed.) içinde, Ne Öğrendik? Kriz Sonrası Makro İktisat Politikası, çev.(Ö. Limanlı, & E. Kaya), s. 33-36. Ankara: Efil Yayınevi.
World Bank (WB) (2020). Global Economic Prospects. Erişim Tarihi: 09.06.2020. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/33748
World Healt Organization (WHO) (2020). Virtual press conference on COVID-19 – 11 March 2020. Erişim Tarihi: 24.06.2020. https://www.who.int/docs/defaultsource/coronaviruse/transcripts/who-audio-emergencies-coronavirus-press-conference-full-and-final-11mar2020.pdf?sfvrsn=cb432bb3_2
World Healt Organization (WHO) (2020). WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 13 July 2020. Erişim Tarihi: 13.07.2020