Bana Okurunu Söyle, Sana Manşetini Söyleyeyim: Gazete Web Sitelerinde İçerik Hiyerarşisini ve Gündemi Belirlemede Okurun Değişen Rolü

Bu çalışma dijitalleşen gazetecilikte okurun, editörün (eşik bekçisinin) rolüne nasıl etki ettiğini ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu kapsamda Türkiye’de en fazla ziyaret edilen ana akım gazete web siteleri www.hurriyet.com.tr, www.sabah.com.tr ve www.milliyet.com.tr’de görev yapmakta olan yönetici ve internet editörlerinden oluşan 15 gazeteci ile 15-20 Ocak 2018 tarihleri arasında İstanbul’da derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan gazetecilere göre, okurun haber üretim sürecine kesin bir etkisi bulunmaktadır. Bunun nedeni geleneksel basından farklı olarak dijital ortamda okurun davranışlarının gözlenebilir ve ölçülebilir olmasıdır. Araştırmaya katılan gazeteciler haberlerle ilgili kararları alırken, okunma oranı (tıklanma), okurların Google’da yaptığı aramalar, haberin okurlar tarafından paylaşılma oranı, okurun sosyal medya hesaplarında paylaştığı konular, haberde askıda kalma süresi ve okur yorumlarının yönlendirici olduğunu belirtmektedir. Gazetecilere göre okurun bu eylemleri, haber üretim sürecinde eşik bekçisinin rolünde dört temel etkiye yol açmaktadır: Bunlar okurun içerik hiyerarşisinin belirlenmesine etkisi, okurun gündemin belirlenmesine etkisi, okurun haberin çerçevelenmesine etkisi ve yazı işlerinin organizasyon yapısında değişikliktir. Çalışmaya katılan gazetecilere göre günümüzde internet editörleri hangi haberleri yayına sokacakları ve haberi hangi sırada sunacakları konusunda karar verirken, en fazla tıklanma rakamları, Google arama sonuçları ve sosyal medya gündemi tarafından yönlendirilmektedir. 

Tell Me the Reader and I’ll Tell You the Headline: The Changing Role of the Reader in Determining Content Hierarchy and the Agenda Setting in Newspaper Websites

The aim of this study was to show how the reader affected the role of editor or gate-keeper in digitalized journalism. To this end, in-depth interviews were conducted in Istanbul between 15 and 20 January 2018 with 15 journalists, employed as managers and internet editors on Turkey’s most visited mainstream newspaper websites of www.hürriyet.com.tr, www.sabah.com.tr and www.milliyet.com.tr. According to the journalists who took part in the study, the reader has a definite effect in the news production process. The reason for this is that in the digital environment, different from the traditional press, reader behaviour is visible and measurable. The journalists said that when they were making decisions on the news, the number of readings (clicks), the Google searches made by readers, the rate of readers shared the news item, topics which readers shared in their social media accounts, the length of time the news item was kept, and readers’ comments served as a guide. According to the journalists, these actions by the reader had four basic effects on the process of news production and the role of gate-keeper: The effect of the reader determining the content hierarchy, the effect of the reader determining the agenda setting, the effect of the reader on framing the news and change in editorial organizational structure. According to the journalists who took part in the study, when today’s internet editors make decisions on which news items to publish, and in which order to present them, they are guided most by click numbers, by Google search results and by the social media agenda.

___

  • Alver, F. (2009). Kültürel çalışmalarda medya metinlerinin okunması sürecinde izleyicinin konumlandırılması. Terör ve haber söylemi (Ed. Mustafa Şeker, Tülay Şeker), 27-60: İstanbul: Literatürk Yayınları.
  • Alver, F. (2011). Gazetecilik bilimi ve kuramları: Gazetecilik kuram tasarımlarını Türkiye’deki gazetecilik sistemi ve uygulamalarıyla sınama denemesi. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
  • Anderson, CW. (2011). Between creative and quantified audiences: Web metrics and changing patterns of newswork in local US newsrooms. Journalism 12, 5, 550-566.
  • Dick, Murray (2011). Search Engine Optimisation in UK News Production, Journalism Practice, 5, 4, 462-477.
  • Dönmez, İ. H. (2010). İnternet haberciliğinde tıklanma kaygısı ve kapan manşetler. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 14, 105-128.
  • Edson C. Tandoc Jr. (2015). Why web analytics click, Journalism Studies, 16, 6, 782-799.
  • Edson C. Tandoc. Jr. (2014). Journalism is twerking? How web analytics is changing the process of gatekeeping, New Media and Society, 16, 4, 559-575.
  • Edson C. Tandoc Jr. ve Ryan J. T. (2015). The Ethics of Web Analytics: Implications of using audience metrics in news construction. Journal of Digital Journalism, 3,2, 243-258.
  • Herman E. S. & Chomsky N. (2012). Rızanın imalatı: Kitle medyasının ekonomi politiği (Çev: Ender Abadoğlu), İstanbul: Bgst Yayınları.
  • Işık, U. & Koz K. (2014). Çöp yığınlarında haber aramak: İnternet gazeteciliği üzerine bir çalışma. Humanities Sciences, 9, 2, 27-43.
  • İrvan, S. (2014). Medya, kültür, siyaset, Ankara: Pharmakon Yayınları.
  • Kormelink, T. G. & Meijer, I. C. (2017). What clicks actually mean: Exproling digital news user practices, Journalism, 1-16.
  • Küçüközyiğit, U. (2014). Haber üretim sürecinde “haber kararı” ve karar aşamasında öne çıkan faktörler, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi.
  • Lee, A. M., Lewis, S. C. ve Powers, M. (2014). Audience clicks and news placement: A study of time-lagged influence in online journalism. Communication Research 41,4, 505–530.
  • Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için rehber (Çev. Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Özyal, B. (2016). Tık Odaklı Habercilik: Tık Odaklı Haberciliğin Türk Dijital Gazetelerindeki Kullanım Biçimleri. Global Media Journal TR Edition, 6, 12, 273-301.
  • Reese S. D. (2017). Journalism Research And The Hierarchy of Influences Model: A Global Perspective, Brazilian Journalism Research, 3, 2.
  • Shoemaker, P. J. & Reese S. D. (1991). Ideology. Mediating the Message: Theories of Influences on Mass Media Content. 183-2017. New York: Longman.
  • Shoemaker, P. J. (1991). Gatekeeping, Communication concepts 3. Newbury Park, CA: Sage.
  • Vu, H. T. (2014). The online audience as gatekeeper: The influence of reader metrics on news editorial selection, Journalism, 15, 8, 1094 –1110.
  • Welbers, K. & Atteveldt, W. V. & Kleinnijenhuis, J. & Ruigrok, N. & Schaper, J. (2016). News selection criteria in the digital age: Professional norms versus online audience metrics, Journalism, 17,8, 1037 –1053.
  • White, D. M. (1950) The ‘gate keeper’: A case study in the selection of news, Journalism Quarterly, 27, 383-390.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
  • www.alexa.com, (Erişim: 07.02.2018).