ZEOLİTİK TÜF KATKI ORANI VE DENİZ SUYUNUN ÇİMENTONUN FİZİKSEL VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Tras olarak bilinen tüfler portland kompoze çimento imalatında katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.Zeolitik tüfler; zeolit minerali içeren, gözenekli, doğal, volkanik tüflerdir. Zeolit minerallerinin en önemli özelliği iyon değiştirme kabiliyetleridir. Betonun dayanıklılık problemleri, betonun geçirimliliği ile başlamaktadır. Beton geçirimsiz olması durumunda deniz suyu ve çeşitli etkilere karşı istenen sürede dayanıklılık kazanabilir. Bu amaçla çalışmanın ilk aşamasında, zeolitik tüf (ZT) örneği kayaçtan alınmış ve CEM I 42,5 R çimentosuna katkı maddesi olarak kullanılmak üzere tek başına öğütülmüştür. ZT örneğinin tras olarak kullanılabilirliği araştırılmış ve kimyasal, fiziksel, mekanik özellikleri belirlenmiş, TS 25 (Tras) standartlarına uygunluğu kontrol edilmiştir. Çalışmanın sonraki aşamasında ise % 0, % 10, % 20, % 30 ve % 40 oranlarında ZT CEM I 42,5 R çimentosu yerine ikame edilerek kullanılmıştır. Çimento hamuru ve 40x40x160mm boyutunda harç prizmaları üretiminde karışım suyu ve olgunlaştırma suyu olarak içme ve deniz suyu iki farklı şekilde kullanılmıştır: Birinci grup; karışım suyu içme suyu, olgunlaştırma suyu içme suyu (İİ), ikinci grup; karışım suyu deniz suyu, olgunlaştırma suyu içme suyu (Dİ) olmak üzere üretim yapılmıştır. Deniz suyunun karışım suyu olarak kullanımı ve ZT’ün çimento içerisine ikame oranının çimento hamurunun priz süresi, hacim genleşmesine ve harç prizmalarının 7, 28, 90 günlük eğilme ve basınç dayanımlarına etkileri test edilmiştir. Kontrol örneklerinden sonra en yüksek eğilme ve basınç dayanım değeri % 10 ZT katkılı çimento harçlarında elde edilmiştir.

___

  • Neville, A.M., “Properties of Concrete, Prentice Hall, London” England, (2000).
  • Taşkın, C, “Türkiye Çimento Hammadde Kaynakları”, Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği, Ankara, (1984).
  • Camacho, R.E.R., Afif, R.U., “Importance of Using the Natural Pozzolans on Concrete Durability”, Cement and Concrete Research, Elsevier, 32: 1851-1858, (2002).
  • Massazza, F., “Pozzolanas and Durability of Concrete”, Çimento ve Beton Dünyası, Journal of TÇMB, Ankara, (1999).
  • Hewlett, P.C., “Lea’s Chemistry of Cement and Concrete”, John Wiley and Sons Inc, Fourth Edition, New York, USA, (1998).
  • Costa, U., Massazza, F., “Factors Affecting the Reaction with Lime of Italian Pozzolanas”, II Cemento, pp. 131-139, Italy.(1981).
  • TS 25, “Tras”, TSE, Ankara, (1975).
  • Terzibaşıoğlu, N., “Andezitin Traslı Çimento Üretiminde Kullanımı”, Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, TMMOB Maden Mühendisleri Odası, Ankara, (1995).
  • Breck, D.W., “Zeolite Molecular Sieve; Structure, Chemistry and Use”, John Wiley and Sons, New York, pp. 771, (1974).
  • Erdem, E., Donat R., Çetisli, H. “Hydration and Mechanical Properties of Cement Containing Zeolite”, I. International Symposium on Mineral Admixtures in Cement, 6-9 November,
  • Istanbul-Turkey, 216-220, (1997).
  • Bektas, F., Uzal, B., Turanlı, L. “Öğütülmüs Doğal Zeolitin Doğal Alkali-Silika Reaksiyonu ve Sülfat Etkisi ile Genleşmesinin İncelenmesi”
  • Ulusal Beton Kongresi, İMO İstanbul Şubesi, İstanbul, 403-409, (2003).
  • Baradan, B., Yazıcı, H., Ün, H., “Betonarme Yapılarda Kalıcılık”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Yayınları, İzmir, (2002).
  • Akman, M.S., “Deniz Yapılarında Beton Teknolojisi”, İ.T.Ü. Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi, İstanbul, (1992).
  • Yeğinobalı, A., “Betonun Dayanıklılığı II, Kimyasal Etkenler”, TCMB Çimento
  • Araştırma Enstitüsü Seminer Notları, Ankara, (1999).
  • Helvacı, C., Alaca, O., “Bigadiç Borat Yatakları ve Çevresinin Jeolojisi ve Mineralojisi”, MTA Dergisi, 113: 61- 92, (1991).
  • Baysal, O., Gündoğdu, A., Temel, Ö.F., “Bigadiç Zeolit Oluşumlarının Ekonomik Jeolojik İncelenmesi Projesi”, H.Ü. Yuvam, 85 - 2 (Basılmamış), (1988).
  • Göktekin, A., “Bigadiç Tülü Ovası Zeolitlerinin Teknolojik Özelliklerinin Araştırılması” (Rapor, basılmamış) İ.T.Ü. Yer Bilimleri ve Yeraltı Kaynaklan UYGAR, (1989).
  • TS EN 196-3, “Çimento Deney Metotları-Bölüm 13: Priz Süresi ve Hacim Genleşmesi Tayini”, (2002).
  • TS EN 196-1 “Çimento Deney Metotları-Bölüm 1: Dayanım”, Mart, (2002).
  • Erdoğdu, K., Tokyay, M., Turker, P., “Traslar ve Traslı Çimentolar”, Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği, Ankara, (1999).