Seyhan Baraj rezervuarında katı madde birikimi etkisinin incelenmesi

Bu çalışmada, Seyhan Baraj rezervuarında ardışık hidrografik ölçüm yılları için rezervuar depolama kapasitesindeki ve dip topoğrafyasındaki değişimin CBS destekli analizler aracılığıyla irdelenmesi çalışmalarının ilave veriler ve gelişmelerle araştırılması, rezervuarda katı madde birikiminin mevcut durumunun değerlendirilerek rezervuar yönetimine etkileri yönüyle güncel sonuçların temin edilmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada Seyhan Baraj rezervuarında katı madde birikiminin ardışık hidrografik ölçüm yılları arasında dönemsel olarak konumsal ve zamansal değişimlerinin irdelenmesinde CBS tekniği kullanılmaktadır. Mevcut durumda Seyhan Barajı için sediment kaynağı olan Çakıt ve Körkün çaylarına ait sediment gözlem verileri rezervuarda güncel durumun tespiti amacıyla kullanılmıştır. Seyhan Baraj Rezervuarında ardışık ölçüm yılları arasında depolama hacmindeki değişimin incelenmesi konusunda önceki yıllarda araştırmacılar tarafından çeşitli tekniklerle yapılan hesaplamalar ve CBS sonuçlarının karşılaştırmaları verilmektedir. Çatalan Barajının işletmeye alınması ile Seyhan Nehri ana kolundan Seyhan Barajına katı madde taşınımı önlenmiş olmakla beraber Çakıt kolunda geliştirilen teknik tedbirlerin sürdürülebilir yönetim açısından önemli olduğu değerlendirilmektedir. E18A028 Çakıt Suyu-Salbaş sediment gözlem istasyonu ile E18A020 Körkün Suyu-Hacılı Köprüsü sediment gözlem istasyonlarına ait sediment gözlem verilerinin değerlendirilmesi ile, 2005 yılından 2017 yılına kadar Seyhan Baraj rezervuarında maksimum rezervuar hacminde yaklaşık olarak %0,30 oranında azalma olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda, Seyhan Barajında katı madde birikiminin rezervuar işletmesine etkileri konusunda güncel sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Seyhan Barajı, rezervuar yönetimi, su kaynakları yönetimi, coğrafi bilgi sistemi

PDF

___

1. Selek, B., Tunçok, İ.K., Ercan, S., “Mevcut ve Gelecekteki Sulama Projeleri Bakımından Seyhan Havzasının Değerlendirilmesi”, Sulama ve Drenaj Konferansı Bildiri Kitabı, s.110-123, Adana, 2008.
2. İlter, K. ve Ağıralioğlu, N., “Baraj Göllerinde Sediment Hacminin Bulunması”, DSİ Teknik Bülteni, Sayı.61, 3-15, 1987.
3. Fakıoğlu, M., Atlıer, Y., “Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nde Hidrografik Harita Çalışmaları”, 8.Ulusal Mühendislik Ölçmeleri Sempozyumu, İstanbul, 19-21 Ekim 2016.
4. Göğüş, M., Adıgüzel, F., “Türkiye’de Bulunan Rezervuarların Sedimentasyonu”, Türkiye İnşaat Mühendisliği 11. Teknik Kongre Bildiriler Kitabı, 1.Cilt, s.369-383, 1991.
5. Kırkgöz, M.S., Asaad, R., Özcan, Z., “Türkiye’deki Bazı Baraj Haznelerinde Sediment Çökelmesi Üzerine Bir İnceleme”, Ç.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt.7, Sayı.2, s. 53-63, Aralık 1992.
6. Kırkgöz, M.S., Asaad, R., Özcan, Z., “Seyhan Barajı Haznesinde Taban Profilindeki Değişmelerin Hesabı”, Ç.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt.8, Sayı.1, s. 155-164, Haziran 1993.
7. Fakıoğlu, M., “Seyhan Barajı Hidrografik Harita Alımı Değerlendirilmesi ve Sonuçları”, 2. Mühendislik Ölçmeleri Sempozyumu, İstanbul, 23-25 Kasım 2005.
8. Güvel, Ş.P., Karar Destek Sistemi ile Seyhan Baraj Haznesi Katı Madde Birikiminin İncelenmesi, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 2007.
9. Güvel, Ş.P. ve Yurtal. R., Karar Destek Sistemi ile Seyhan Baraj Haznesi Katı Madde Birikiminin İncelenmesi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt 16, Sayı 1, 134-145, 2007.
10. Güvel. Ş.P., Selek, B., Seçkin, G., “Baraj Rezervuarlarına Sediment Etkisinin Araştırılması: Berdan Barajı Örneği”, Ç.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32(1), s.89-97, Mart 2017.
11. Wulandari, D.A., Legono, D., Darsono, S.,”Evaluation of Deposition Pattern of Wonogiri Reservoir Sedimentation”, International Journal Of Civil & Environmental Engineering IJCEE-IJENS Vol:15, No:02, April 2015.
12. İnal, C., Fakıoğlu, P., Bülbül, S., “Hidrografik Ölçmeler ile Barajlardaki Sediment Miktarlarının Belirlenmesi”, S.Ü. Müh. Bilim ve Tekn. Derg., c.3, s.4, 2015. ISSN:2147-9364 (Elektronik)
13. Thomas, T., Jaiswal, R.K., Galkate, R.V., Singh, S. “Estimation of Revised Capacity in Shetrunji Reservoir Using Remote Sensing and GIS”, Journal of Indian Water Resources Society Vol.29 No.3, July, 2009.
14. Albayati, M.M.A., “Modeling Sediment Accumulation at Kenyir Reservoir Using GSTARS3”, International Journal of Computational Engineering Research, ISSN (e):2250-3005, Vol.04, Issue 10, p.48-58, October 2014.
15. Marak, J. D. K., Rathnam, E.V., Singh, N.R., Sudhakar, S., “Bathymetry Generation of Umiam Reservoir Using SONAR and GIS Techniques”, International Journal of Engineering Science Invention, Volume 3, Issue 5, pp.20-27, May 2014.
16. Patil, R.A., Shetkar, R.V., “Sediment deposition in Koyna Reservoir by integrated bathymetric survey”, IJRET: International Journal of Research in Engineering and Technology, Volume:04, Issue:11, Nov 2015.
17. Ninija Merina, R., Sashikkumar, M.C., Rizvana, N., Adlin, R., “Sedimentation Study in a Reservoir Using Remote Sensing Technique”, Applied Ecology and Environmental Research, 14(4):296-304, 2016.
18. Mandwar, S.R., Hajare, H.V., Gajbhiye, A.R., “Assessment of Capacity Evaluation and Sedimentation of Totla Doh Reservoir, in Nagpur District By Remote Sensing Technique”, IOSR Journal of Mechanical and Civil Engineering, ISSN:2278-1684, Volume 4, Issue 6 (Jan.-Feb.2013), pp.22-25.
19. Dadoria, D., Tiwari, H.L., Jaiswal, R.K., “Assessment of Reservoir Sedimentation in Chhattisgarh State Using Remote Sensing and GIS”, International Journal of Civil Engineering and Technology, 8(4), 2017, pp.526-534.
20. Durbude, D.G., Purandara, B.K., (2005), “Assessment of Sedimentation in the Linganmakki Reservoir Using Remote Sensing”, Journal of the Indian Society of Remote Sensing, Vol.33, No.4.
21. Çelik, H.E., Şengönül, K., Akyüz, F., Altunel, O., Dağcı, M. ve Esin, A.İ., (2012), “İstanbul’un İçme Suyu Barajlarının Sedimantasyon Problemi ve Çözüm Önerileri: Alibey Barajı Örneği”, Istanbul University Journal of the Faculty of Forestry, 62(2), 113-127.
22. İrtem, E. ve Özgür, A.C.A., (2000), “Balıkesir-Çaygören Rezervuarının Sedimentasyon Açısından İncelenmesi”, İMO Teknik Dergi, 2155-2164, Yazı 150, Kısa Bildiri.
23. İlter, K., (1985), “Rezervuar Sedimentasyonu ve Seyhan ile Çubuk I Rezervuarlarının Sedimentasyon Durumunun İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Anabilim Dalı, İstanbul.