I-enkesitli çelik hadde eğilme elemanları için eski ve yeni Türk tasarım dökümanlarındaki esasların karşılaştırılması

Ülkemizde çelik yapıların tasarım esasları iki yıl önce güncellenmiştir. TS648 standartı yerini Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik’e bırakmıştır. Bu çalışmanın amacı, I-enkesitli hadde çelik eğilme elemanları için bu iki tasarım dokümanında tanımlanan tasarım esaslarını karşılaştırarak, TS648’e göre tasarlanmış bir elemanın dayanımının “Yönetmelik”e göre yeterli olup olmadığını belirlemektir. Her ne kadar TS648’de kullanılan “Emniyet Gerilmeleri Yöntemi” ile Yönetmelik’te tanımlanan “Güvenlik Katsayılarına Göre Tasarım Yöntemi”nin tasarım felsefelerinde farklılıklar olsa da, “çalışma yükleri” altında, çelik yapı elemanlarının emniyetle taşıyabileceği kesit zorlarının “güvenli” değerlerinin her iki tasarım dokümanına göre hesaplanarak, TS648’e göre tasarlanan bir elemanının güçlendirilmesine gerek olup olmadığına karar verilebileceğine inanılmaktadır. Bu amaçla, ülkemizde eğilme elemanı olarak yaygın şekilde kullanılan I-enkesitli hadde elemanların, kuvvetli/zayıf eksende eğilme ve gövdeye/başlıklara paralel düzlemde kesme etkisindeki dayanımları, üç farklı çelik kalitesi ve farklı eleman boyları için, belirtilen tasarım dokümanları kullanılarak hesaplanmış ve karşılaştırılmıştır. Çalışmada TS648’in, zayıf eksende eğilme ile gövdeye/başlıklara paralel düzlemde kesme etkisindeki elemanların tasarımında, incelenen bütün enkesit ve çelik kalitelerinde, Yönetmelik’ten daha güvenli sonuçlar verdiği belirlenmiştir. Güçlü eksende eğilme etkisindeki elemanlarda ise, TS648 bazı eleman boylarında güvensiz tarafta kalabilmektedir. Bununla birlikte, incelenen bütün enkesit, çelik kaliteleri ve burkulma boyları için, TS648’e göre hesaplanan dayanımların en fazla %13 güvensiz tarafta kaldığı belirlenmiştir.

A comparative study of former and latest Turkish design guidelines for rolled I-shaped steel flexural members

In Turkey, steel design guidelines have been updated two years ago. Specification for Design and Construction of Steel Structures superseded TS648 standard. The objective of this study is to determine whether the strength of a rolled I-shaped steel flexural member designed using TS648 is sufficient based on the “Specification” by comparing the design guidelines in both design documents. Even though there are some differences in the design philosophies of “Allowable Stress Design” used in TS648 and “Allowable Strength Design” used in the Specification, it is believed that under “working loads”, the “allowable” values of internal forces/moments in structural steel members can be computed using the provisions given in both design documents and the results can be compared to evaluate whether a member designed using TS648 needs strengthening. With this purpose, the strength predictions of both design documents for rolled I-shaped members widely used in Turkey as flexural members under major/minor axis bending and shear in the plane of the web/flanges are computed for three different steel grades and different member lengths and the results are compared. It is shown that, for all studied sections and steel grades, TS648 gives more conservative results than the Specification in the design of members subjected to minor axis bending and shear in the plane of the web/flanges. On the other hand, for members subjected to major axis bending, TS648 may remain on unconservative side for some member lengths. However, it is recognized that, for all studied sections and steel grades, the strength predictions of TS648 are at most 13% greater than those of the Specification

___

  • 1. TSE, TS 648: Çelik Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları, Türk Standartları Enstitüsü, 1. Baskı, Ankara, 1980.
  • 2. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik, Ankara, 2016.
  • 3. AISC, ANSI/AISC 360-16: Specification for Structural Steel Buildings, American Institute of Steel Construction, Chicago, 2016.
  • 4. Williams A., Steel Structures Design: ASD/LRFD, McGraw-Hill, New York, 2011.
  • 5. Segui W.T., Steel Design, 5th Edition, Cengage Learning, 2013.
  • 6. Salmon C.G., Johnson, J.E., Malhas, F.A., Steel Structures, Design and Behavior: Emphasizing Load and Resistance Factor Design, 5th Edition, Pearson Prentice Hall, 2008.
  • 7. Akkaş N., Yılmaz Ç., Analysis and Design of Steel Structures, Middle East Technical University, Ankara, 1985.
  • 8. Odabaşı Y., Ahşap ve Çelik Yapı Elemanları, 3. Baskı, Beta Basım, 2000.
  • 9. Aydınoğlu N., Özer E., Sucuoğlu H., Yeni Deprem Yönetmeliği ve Uygulamalı Çözümler, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Antalya Şubesi, Yayın No: 3, 2007.
  • 10. AISC, Steel Construction Manual 14, American Institute of Steel Construction, Chicago, Illinios, 2014.
Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-1884
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1986
  • Yayıncı: Oğuzhan YILMAZ
Sayıdaki Diğer Makaleler

Oluklu alüminyum sandviç panellerde kor yüksekliğinin enerji sönümleme kapasitesine olan etkisi

Cenk KILIÇASLAN, Musatafa GÜDEN

Zemin-hücresel dolgu elemanlarının sürtünme davranışlarının laboratuvarda yapılan çekme deneyleri ile belirlenmesi

Adem IŞIK, Ayhan GÜRBÜZ, Özgür ANIL

Sıcak su kürünün silis dumanı takviyeli çimento harçlarının mekanik özelliklerine ve dayanıklılığına etkisi

Ceren İNCE

Karbon fiber takviyeli kompozit (KFTK) malzemelerin frezelenmesinde delaminasyon ve kesme kuvvetlerinin değerlendirilmesi ve matematiksel modellenmesi

Selçuk YAĞMUR, Abdullah KURT, Ulvi ŞEKER

Kalp seslerini kaydeden ve otomatik S1-S2 dalgası belirleyen sistem tasarımı

Mehmet Feyzi AKŞAHİN, Burcu OLTU, Büşra Kübra KARACA

Helenistik kulelerde yanal yüke ilişkin düzlem içi ve düzlem dışı duvar davranışının duvar profilleri ve açıklık tiplerine bağlı olarak incelenmesi

Funda GENÇER, Mine HAMAMCIOĞLU TURAN, Engin AKTAŞ

Fiziksel ve kimyasal olarak modifiye edilmiş proses atığının sentetik atıksudan ağır metal gideriminde başarısının araştırılması

Muhammed Kamil ÖDEN

Maksimum bağlanabilirlik kapasitesi hesabına yönelik geliştirilen yeni bir matematiksel model

Kadir DOĞANŞAHİN, Bedri KEKEZOĞLU, Recep YUMURTACI

Nevşehir ve çevresindeki volkanik yapıların sismik soğurulma yöntemi ile belirlenmesi

Şakir ŞAHİN, Erdinç ÖKSÜM

Atık yumurta kabuklarından sentezlenen hidroksiapatitin Remazol N.Blue RGB boyarmaddesinin adsorpsiyonunda değerlendirilmesi

Müjgan OKUR, Dilşad Dolunay ESLEK KOYUNCU