Çağatay ZAMAN, Tolga TOPGÜL, Suat SARIDEMİR

İçten Yanmalı Motorlu Bir Taşıtta Titreşim ve Gürültünün Deneysel Olarak Belirlenmesi

İçten yanmalı motora sahip bir taşıtın sürüş karakteristiğini etkileyen temel parametreler motor devri ve motor yüküdür. Sürücü temelde taşıt hızı ayarlar ve bu ayar için temel kontrol noktası gaz pedalıdır. Gaz pedalına basma miktarı, taşıtın karşılaştığı dirençlere ve vites kademesine bağlıdır. Bu çalışmanın amacı taşıtın temel sürüş parametrelerindeki değişimin titreşim ve gürültüye etkisini deneysel olarak incelemektir. Bu amaçla düz yol koşullarında ve belirli bir vites kademesinde (5. vites) taşıt hızına bağlı olarak titreşim ve gürültü ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Taşıt hızına bağlı olarak toplam ortalama titreşim yaklaşık 3 kat, gürültü ise 9,4 dB(A) artmıştır. Ayrıca 50 km/h ve 90 km/h taşıt hızlarında elde edilen veriler 4. vites kademesiyle karşılaştırılmıştır. 5. vitesteki ölçüm sonuçları ile karşılaştırıldığında toplam ortalama titreşim 4. vites kademesinde 50 km/h taşıt hızında %18 ve 90 km/h taşıt hızında %43,4 artış göstermiştir. Gürültü ölçüm sonuçları karşılaştırıldığında ise; her iki vites kademesi arasında dikkate değer bir fark görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler:

titreşim, gürültü, içten yanmalı motor, motor işleme parametreleri

İçten Yanmalı Motorlu Bir Taşıtta Titreşim ve Gürültünün Deneysel Olarak Belirlenmesi

Keywords:

Titreşim, gürültü, motor işletme parametreleri, içten yanmalı motor,

PDF

___

Referans1 Santhosh S, Velmurugan V, Paramasivam V, Thanikaikarasan S. Experimental investigation and comparative analysis of rubber engine mount vibration and noise characteristics. Material Today: Proceeddings, 21(638-642), (2020). https://doi.org/10.1016/j.matpr.2019.06.730 Referans2 Ramachandran T, Surendarnath S, Dharmalingam R. Structural and suitability analysis of aluminium metal matrix composites for IC engine mountings. Material Today: Proceeddings, 37(1524-1528). https://doi.org/10.1016/j.matpr.2020.07.145
Referans3 Lion A, Johlitz M. A mechanical model to describe the vibroacoustic behaviour of elastomeric engine mounts for electric vehicles. Mechanical Systems and Signal Processing, 144(106874), (2020). https://doi.org/10.1016/j.ymssp.2020.106874
Referans4 Carlucci AP, Chiara FF, Laforgia D. Analysis of the relation between injection parameter variation and block vibration of an internal combustion diesel engine. Journal of Sound and Vibration, 295(141-164), (2006). https://doi.org/10.1016/j.jsv.2005.12.054
Referans5 Wu L, Bi Y, Shen L, Lei J, Zhang L, Zhou F. Study on the effect of piston skirt profile on the vibration behavior of non-road high pressure common rail diesel engine. Applied Acoustics, 148(457-466). https://doi.org/10.1016/j.apacoust.2019.01.007
Referans6 Ashok B, Jeevanantham AK, Vignesh R, Hire KRB, Prabhu K, Kumar RAR, Shivshankar N, Sudhagar, PE. Calibration of engine parameters and fuel blend for vibration and noise characteristics in CRDI engine fuelled with low viscous biofuel. Fuel, 288(119659), (2021). https://doi.org/10.1016/j.fuel.2020.119659
Referans7 Sharma N, Patel C, Tiwari N, Agarwal AK. Experimental investigations of noise and vibration characteristics of gasoline-methanol blend fuelled gasoline direct injection engine and their relationship with combustion characteristics. Applied Thermal Engineering, 158(113754), (2019). https://doi.org/10.1016/j.applthermaleng.2019.113754
Referans8 Gültekin N, Mayda M, Kilit M. Benzin ve dizel motorlarda devir sayısının titreşime olan etkisinin incelenmesi. BEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 6(39-43), (2017). https://doi.org/10.17798/bitlisfen.333042 Referans9 Sarıdemir S, Alçelik N, Uygur İ. Biyodizel-dizel yakıt karışımlarının motor titreşimine olan etkisinin incelenmesi. Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, 13(103-110), (2016).
Referans10 Flekiewicz M, Fabi P, Flekiewicz B. Engine block vibration level as a tool for fuel recognition. SAE Technical Paper, 2007-01-2162, (2007). https://doi.org/10.4271/2007-01-2162
Referans11 Sarıdemir S, Polat F, Kılınçel M. Motor devir ve yükünün titreşim ve gürültü emisyonuna olan etkisinin incelenmesi. El-Cezeri Fen ve Mühendislik Dergisi, 3(459-466), (2016). https://doi.org/10.31202/ecjse.258573
Referans12 Öztürk E, Karabulut H. Tek silindirli bir dizel motorunun dinamik ve titreşim analizleri. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(491-500), (2012).
Referans13 Taghizadeh-Alisaraei A, Ghobadian B, Tavakoli-Hashjin T, Mohtasebi SS. Vibration analysis of a diesel engine using biodiesel and petrodiesel fuel blends. Fuel, 102(414–422), (2012). https://doi.org/10.1016/j.fuel.2012.06.109
Referans14 Alçelik N, Kam M. Dönen Makinelerde Eksenel Kaçıklık ve Dengesizliğin Titreşim Analizi. BŞEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 7(256-269), (2020). https://doi.org/10.35193/bseufbd.669289
Referans15 Sarıdemir S. The effect of dwell angle on vibration characteristics of camshaft bearing housings. Journal of Mechanical Science and Technology, 27(3571-3577), (2013). https://doi.org/10.1007/s12206-013-0940-y
Referans16 Nithin SK, Hemanth K, Shamanth V. A review on combustion and vibration monitoring of IC engine. Materials Today: Proceedings, 45(65-70), (2021). https://doi.org/10.1016/j.matpr.2020.10.093
Referans17 Mobley RK. (1999). Vibration fundamentals. Woburn, MA: Butterworth-Heinemann, 25.
Referans18 Uludamar E, Tosun E, Aydın K. ‘Experimental and regression analysis of noise and vibration of a compression ignition engine fuelled with various biodiesels. Fuel, 177(326–333), (2016). https://doi.org/10.1016/j.fuel.2016.03.028
Referans19 Çalık A. Determination of vibration characteristics of a compression ignition engine operated by hydrogen enriched diesel and biodiesel fuels. Fuel, 230(355-358), (2018). https://doi.org/10.1016/j.fuel.2018.05.053
Referans20 Çelebi K, Uludamar E, Özcanlı M. Evaluation of fuel consumption and vibration characteristic of a compression ignition engine fuelled with high viscosity biodiesel and hydrogen addition. International Journal of Hydrogen Energy, 42(23379-23388), (2017). https://doi.org/10.1016/j.ijhydene.2017.02.066
Referans21 Satsangi DP, Tiwari N. Experimental investigation on combustion, noise, vibrations, performance and emissions characteristics of diesel/n-butanol blends driven genset engine. Fuel, 221(44-60), (2018). https://doi.org/10.1016/j.fuel.2018.02.060
Referans22 Topgül T, Sarıdemir S, Zaman Ç. Tek nokta enjeksiyonlu buji ile ateşlemeli bir motorda motor devri ve yükünün motor titreşimleri ve gürültüye etkisinin deneysel incelenmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1948-1956), (2020). https://doi.org/10.29130/dubited.698173
Referans23 Patel C, Tiwari N, Agarwal AK. Experimental investigations of soyabean and rapeseed SVO and biodiesels on engine noise, vibrations, and engine characteristics. Fuel, 238(86-97), (2019). https://doi.org/10.1016/j.fuel.2018.10.068
Referans24 Davies POAL, Holland KR. I.C. engine intake and exhaust noise assessment. Journal of Sound and Vibration, 223(425-444), (1999). https://doi.org/10.1006/jsvi.1998.2093
Referans25 Ih JG, Peat K. S. On the causes of negative source impedance in the measurement of intake and exhaust noise sources. Applied Acoustics, 63(153-171), (2002). https://doi.org/10.1016/S0003-682X(01)00029-9
Referans26 Bharath BK, Selvan VAM. An experimental investigation on rheological and heat transfer performance of hybrid nanolubricant and its effect on the vibration and noise characteristics of an automotive spark-ignition engine. International Journal of Thermophysics, 42(37) (2021). https://doi.org/10.1007/s10765-020-02784-8
Referans27 Keskin A. The influence of ethanol–gasoline blends on spark ignition engine vibration characteristics and noise emissions. Energy Sources, Part A: Recovery, Utilization, and Environmental Effects, 32(1851-1860), (2010). https://doi.org/10.1080/15567030902804749
Referans28 Sharma N, Patel C, Tiwari N, Agarwal AK. Experimental investigations of noise and vibration characteristics of gasoline-methanol blend fuelled gasoline direct injection engine and their relationship with combustion characteristics. Applied Thermal Engineering, 158(113754), (2019). https://doi.org/10.1016/j.applthermaleng.2019.113754