Birinci Dünya Savaşı ve Uluslararası İlişkiler Disiplininin Doğuşu Üzerine Bir Değerlendirme

Birinci Dünya Savaşı, dünya siyasetinin önemli kırılma anlarından biridir. Dolayısıyla savaş sonrası dönemin karakteristik özelliklerinden biri yeni dünya düzeni arayışlarıdır. Uluslararası İlişkilerin özerk bir disiplin olarak ortaya çıkışı ise bu arayışların bir ürünü olarak değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, bu makale Uluslararası İlişkiler disiplininin özerkliğini kazanmasında Birinci Dünya Savaşı’nın etkilerini tartışmaktadır. İlk olarak savaşın uluslararası sistemde yarattığı etki ve savaş sonrasında ortaya çıkan yeni düzen arayışları ele alınacaktır. Ardından Uluslararası İlişkiler disiplininin özerkliği üç soru etrafından açıklanacaktır. Birincisi, Birinci Dünya Savaşı disiplinin kendisine ait ve diğer disiplinlerden göreceli olarak ayırt edilebilir sorularını ve çalışma konularını tanımlamasına nasıl yardımcı olmuştur? İkincisi, savaş sonrası dönem disiplinin kurumlarının ortaya çıkışını nasıl mümkün kılmıştır? Son olarak, disiplin kuramsal tartışmalar yoluyla kendi terminolojisini ve kuramsal sınırlarını nasıl oluşturmuştur?

Anahtar Kelimeler:

Birinci Dünya Savaşı, Uluslararası İlişkiler Disiplini, İdealizm, Yeni

An Assessment on the First World War and the Emergence of International Relations as a Separate Discipline

The First World War is one of the major turning points of world politics. Therefore, one of the characteristic features of the postwar period is the quest for a new world order. The emergence of International Relations as a separate discipline is a product of this quest. In this context, this article deals with the effects of First World War on the emergence of International Relations. In first place the impact of the war on the international system and the quest for a new order will be addressed. Afterwards, the autonomy of the discipline of International Relations will be explained under three questions. First, how did the First World War helped to identify the disciplines’ own topics and questions relatively distinguishable from other disciplines. Second, how has the postwar period led to the emergence of the institutions of the new discipline. Finally, how did the discipline set up its own terminology and determined its theoretical boundaries through the theoretical debates

Keywords:

-,

PDF

___

ASHWORTH, Lucian M.; “Did the Realist-Idealist Great Debate Really Happen? a Revisionist History of International Relations”, International Relations, Cilt 16, Sayı 1, 2002, s. 33-51.
ATEŞ, Davut “Uluslararası İlişkiler Disiplininin Oluşumu: İdealizm/Realizm Tartış- ması ve Disiplinin Özerkliği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 1, 2009, s. 11-25.
BARNETT, Michael; SIKKINK, Kathryn; “From International Relations to Global Society”, Christian Reau-Smit, Duncan Snidal ed., The Oxford Handbook of Interna- tional Relations, New York: Oxford University Press, 2008, s. 62-83.
BROWN, Chris; AINLEY, Kirsten; Uluslararası İlişkileri Anlamak, çev. Arzu Oyacı- oğlu, İstanbul: Yayın Odası, 2008.
BULL, Hedley; The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, 3. Ed., New York: Palgrave, 2002.
BULL, Hedley; “The Theory of International Politics 1919-1969”, Andrew Link- later ed., International Relations: Critical Concepts in Political Science, 1. c., Londra: Rotledge, 2000 içinde s. 55-76.
BURCHILL, Scott; “Liberalizm”, Scott Burchill v.d., Uluslararası İlişkiler Teorileri, çev. Ali Aslan, Muhammed Ali Ağcan, İstanbul: Küre Yayınları, 2012 içinde s. 81-117.
BURCHILL, Scott; LINKLATER, Andrew; “Giriş”, Scott Burchill v.d., Uluslararası İlişkiler Teorileri, çev. Ali Aslan, Muhammed Ali Ağcan, İstanbul: Küre Yayınları, 2012 içinde s. 11-48.
BUZAN, Barry; LITTLE, Richard; “Why International Relations has Failed as an Intellectual Project and What to do About it”, Millennium - Journal of International Studies, Cilt 30, Sayı 1, 2001, s. 19-39.
CANBOLAT, İbrahim S.; “İmaj-Gerçek ve İşlevsellik Bağlamında Eleştirel Bir Uluslararası İlişkiler Çözümlemesi Üzerine” Gazi Akademik Bakış, Cilt 1, Sayı 1, 2007, s. 1-24.
CARR, Edward Hallett; Yirmi Yıl Krizi 1919-1939, çev. Can Cemgil, İstanbul: İs- tanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010.
CHICKERING, Roger; FORSTER, Sig (ed.); Great War, Total War: Combat and Mobiliza- tion on the Western Front, 1914-1918, Cambridge: Cambridge University Press, 2000.
CLAUSEWITZ, Carl von; Savaş Üzerine, çev. Selma Koçak, İstanbul: Doruk Yayınları, 2011.
ÇALIŞ, Şaban; ÖZLÜK, Erdem; “Uluslararası İlişkiler Tarihinin Yapısökümü: İdealizm-Realizm Tartışması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 18, 2007, s.225-243.
DEVETAK, Richard; “An Introduction to International Relations: The Origins and Changing Agendas of a Discipline”, Richard Devetak v.d. (ed.), An Introducti- on to International Relations: Australian Perspectives, New York: Cambridge University Press, 2007 içinde s. 1-16.
DOUGHERTY, James E.; PFALTZGRAFF, Jr., Robert L.; Contending Theories of Inter- national Relations: A Comprehensive Survey, 4. Ed., New York: Longman, 1996.
DUNN, Frederick S. “The Scope of International Relations”, World Politics, Cilt 1, Sayı 1, 1948, s. 142-146.
ERALP, Atila; “Uluslararası İlişkiler Disiplininin Oluşumu: İdealizm-Realizm Tartışması”, Atila Eralp ed., Devlet, Sistem ve Kimlik: Uluslararası İlişkilerde Temel Yaklaşımlar, İstanbul, İletişim Yayınları, 2004 içinde s. 57-88.
FELDMAN, Gerald; “Savaş İçin Ekonomilerin Seferber Edilmesi”, Jay Winter v.d. ed., I. Dünya Savaşı ve 20. Yüzyıl, çev. Tansel Demirel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012 içinde s. 151-169.
FUKUYAMA, Francis Tarihin Sonu ve Son İnsan, çev. Zülfü Dicleli, İstanbul, Gün Yayıncılık, 1999.
HOBSBAWM, Eric; Kısa 20. Yüzyıl: 1914-1991 Aşırılıklar Çağı, çev. Yavuz Alogan,
İstanbul: Everest Yayınları, 2007.
HOLLIS, Martin; SMITH, Steve; Explaining and Understanding International Relati- ons, Oxford: Oxford University Press, 1990.
JOSEPHSON, Harold; James T. Shotwell and the Rise of Internationalism in America, Rutherford: Fairleigh Dickinson University Press, 1975.
İSKİT, Temel, Diplomasi: Tarihi, Teorisi, Kurumları ve Uygulaması, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2007
KANYA-FOSTER, A.S.; “Savaş, Emperyalizm ve Sömürgeciliğin Sona Erişi”, Jay Winter v.d. ed., I. Dünya Savaşı ve 20. Yüzyıl, çev. Tansel Demirel, İstanbul: Türki- ye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012 içinde s. 207-230.
KAPLAN, Morton; “The New Great Debate: Traditionalism vs. Science in Inter- national Relations” Andrew Linklater ed. International Relations: Critical Concepts in Political Science. 1. c. Londra: Routledge 2000 içinde s. 377-393.
KEENE, Edward; International Political Thought: A Historical Introduction, Cambridge: Polity Press, 2005.
KNUTSEN, Torbjon L.; Uluslararası İlişkiler Teorisi Tarihi, çev. Mehmet Özay, İstan- bul: Açılım Kitap, 2006.
LAPID, Yosef; “The Third Debate: On the Prospects of International Theory in a Post-Positivist Era”, International Studies Quarterly, Cilt 33, Sayı 3, 1989, s. 235-254.
LENİN, V. İ., Kapitalizmin En Yüksek Aşaması: Emperyalizm, çev. Olcay Geridönmez, İstanbul: Evrensel Basın Yayın, 2008.
LONG, David; “Who killed the International Studies Conference?”, Review of In- ternational Studies, Cilt 32, Sayı 4, 2006, s. 603-622.
MAZOVER, Mark Karanlık Kıra: Avrupa’nın 20. Yüzyılı, çev. Mehmet Moralı, İstan- bul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2003.
MORGENTHAU, Hans J.; Uluslararası Politika: Güç ve Barış Mücadelesi, c. 1-2, çev. Baskın Oran, Ünsal Oskay, Ankara: Sevinç Matbaası, 1970
ÖZLÜK, Erdem; “Uluslararası İlişkiler Disiplininin Soy Kütüğü”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt 11, Sayı 17, 2009, s. 237-260.
RIEMENS, Michael; “International Academic Cooperation on International Re- lations in the Interwar Period: The International Studies Conference”, Review of International Studies, Cilt 37, Sayı 2, 2011, s. 911-928.