YURT DIŞINDAN TÜRKİYE’YE GELEN TAŞINIR ÜZERİNDEKİ MÜLKİYETİ MUHAFAZA KAYDININ AKIBETİ

Uygulamada, Almanya ve Avusturya’da yerleşik satıcıların, Türkiye’den bir alıcı ile yaptıkları satım sözleşmelerine mülkiyeti muhafaza kaydı koydurdukları gözlemlenmektedir. Genelde dağıtım sözleşmeleri bağlamında yapılan satım sözleşmelerinde yer alan bu kayıtların sicile geçmemeleri durumunda geçerli olup olmadığı sorusu Türkiye’de bir problem teşkil etmektedir. Öğretide bu soruya ilişkin her iki yönde de cevap bulmak mümkün iken, pek de yeni tarihli olmayan bir kararında Yargıtay Türkiye’de bu tip kayıtlar için öngörülmüş sicile geçmemiş kayıtlar açısından yabancılık unsuru bulunan bir olayda geçersizlik hükmünde bulunmuştur. Bu çalışmada, kısaca bu tip kayıtlar için Türk Medeni Hukuku’nda öngörülen esaslar, yine kısaca Almanya, Avusturya ve İsviçre hukuklarında bu kayıtların esası ve yabancılık unsuru varlığında durumu ve son olarak bu kayıtların bir yabancılık unsuru varlığı halinde Türk Milletlerarası Özel Hukuku bakımından geçerliliği incelenmektedir.

THE QUESTION OF VALIDITY OF RESERVATION OF TITLE CLAUSES IN RESPECT OF MOVABLES BROUGHT TO TURKEY

It is a frequently referred practice for the sellers resident in Germany and Austria to secure their claims against the purchasers resident in Turkey by means of reservation of title clauses in purchase contracts associated with distribution contracts. Contrary to this common behavior, there is a question dividing doctrine whether the seller shall retain ownership of goods handed over to the purchaser on the grounds of reservation of title clause which is not entered in the official register kept by the Notary at the current domicile of the purchaser. In an old-dated decision, Yargıtay gave a negative answer to this question in a case with a foreign element. In this paper, the fundamentals of reservation of title clauses within the framework of Turkish Civil Law are pointed out and a brief explanation on German, Austrian and Swiss Civil Law is given in this regard. The main focus aims at the validity of reservation of title clauses according to Turkish Private International Law in cases where such relationship between the seller and the purchaser contains a foreign element.

PDF

___

APATHY Peter, “§ 1063 ABGB”, Kurzkommentar zum ABGB, ed. Kozıol Helmut/BYDLINSKI Peter/BOLLENBERGER Raimund, 3. b., Wien, Springer, 2010, s. 1183–1198.

APATHY Peter, “Die Sicherungsübereignung”, Österreichisches Bankvertragsrecht Band IX: Kreditsicherheiten Teil II, ed. APATHY Peter/IRO Gert/KOZIOL Helmut, 2. b., Wien, Springer, 2012, s. 277–303.

BECKMANN Roland Michael, “§ 449 BGB”, Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch §§ 433-487 BGB, ed. STAUDINGER J. von, Berlin, Sellier - de Gruyter, 2004, s. 417–477.

BRINKMANN Moritz, “Art. 43 EGBGB”, BGB Kommentar, ed. PRÜTTING Hans/WEGEN Gerhard/WEINREICH Gerd, 2. b., Neuwied, Luchterhand, 2007, s. 3080–3083.

ÇELİKEL Aysel, Menkul eşya üzerinde aynî haklardan doğan kanunlar ihtilafı, İstanbul, Fakülteler Matbaası, 1972.

ÇELİKEL Aysel/ERDEM Bahadır, Milletlerarası Özel Hukuk, 15. b., İstanbul, Beta, 2017.

ÇELİKEL Aysel/NOMER Ergin/GİRAY Kerem/ESEN Emre, Devletler Hususi Hukuku, 12. b., İstanbul, Beta, 2014.

DOĞAN Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, Ankara, Seçkin, 2010.

ERGÜNE Mehmet Serkan, Taşınır Mülkiyeti, İstanbul, On İki Levha, 2017.

ESEN Emre, “Yabancılık unsuru taşıyan mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi hakkındaki bir Yargıtay kararının değerlendirilmesi (Karar incelemesi)”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 65, Sy. 2, 2007, s. 385–396.

GIRSBERGER Daniel/HEINI Anton/KELLER Max/KOSTKIEWICZ Jolanta Kren/SIEHR Kurt/VISCHER Frank/VOLKEN Paul, “Art. 102 IPRG”, Zürcher Kommentar zum IPRG, Kommentar zum Bundesgesetz über das Internationale Privatrecht (IPRG) vom 18. Dezember 1987, 2. b., Schweiz, Schulthess Juristische Medien AG, 2004, s. 1106–1112.

GÖKSU Tarkan, “Art. 102 IPRG”, Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, ed. FURRER Andreas/GIRSBERGER Daniel/MÜLLER-CHEN Markus, 3. b., Schweiz, Schulthess Juristische Medien AG, 2016, s. 408–412.

HAAB Robert/SIMONIUS August/SCHERRER Werner/ZOBL Dieter, “Art. 716 ZGB”, Das Eigentum, Art. 641-729 ZGB Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Das Sachenrecht, Zürcher Kommentar Band/Nr. IV/1, Schweiz, Schulthess Polygraphischer Verlag AG, 1977, s. 709–752.

HATEMİ Hüseyin/GÖKYAYLA Emre, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 4. b., İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2017.

HELDRICH Andreas, “Art. 43 EGBGB”, Palandt Bürgerliches Gesetzbuch, ed. PALANDT Otto, 64. b., München, C. H. Beck, 2005, s. 2646–2649.

HITZ Flurina, “Art. 715 ZGB”, Handkommentar zum Schweizer Privatrecht Sachenrecht Art. 641-977 ZGB, ed. BREITSCHMID Peter/JUNGO Alexandra, 3. b., Schweiz, Schulthess Juristische Medien AG, 2016, s. 354–359.

HRUBESCH-MILLAUER Stephanie/GRAHAM-SIEGENTHALER Barbara/ROBERTO Vito, Sachenrecht, 5. b., Bern, Stämpfli Verlag, 2017.

IRO Gert, Bürgerliches Recht Band IV Sachenrecht, ed. APATHY Peter, 5. b., Wien, Verlag Österreich, 2013.

KÄHR Michel, “Art. 715 ZGB”, ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, ed. KOSTKIEWICZ Jolanta Kren/WOLF Stephan/AMSTUTZ Marc/FANKHAUSER Roland, 3. b., Schweiz, Orell Füssli Verlag AG, 2016, s. 1455–1458.

KOSTKIEWICZ Jolanta Kren, “Art. 102 IPRG”, IPRG/LugÜ Kommentar Bundesgesetz über das Internationale Privatrecht, Lugano Übereinkommen und weitere Erlasse, Schweiz, Orell Füssli Verlag AG, 2015, s. 168–169.

KOZIOL Helmut/WELSER Rudolf/KLETEČKA Andreas, Bürgerliches Recht Band: I, 13. b., Wien, Manz, 2006.

NEUMAYR Matthias, “§ 31 IPRG”, Kurzkommentar zum ABGB, ed. KOZIOL Helmut/BYDLINSKI Peter/BOLLENBERGER Raimund, 3. b., Wien, Springer, 2010, s. 2100–2103.

NOMER Ergin, Devletler Hususî Hukuku, 22. b., İstanbul, Beta, 2017.

OĞUZMAN Kemal/SELİÇİ Özer/OKTAY-ÖZDEMİR Saibe, Eşya Hukuku, 21. b., İstanbul, Filiz Kitabevi, 2018.

POSCH Willibald, Bürgerliches Recht VII Internationales Privatrecht, ed. APATHY Peter, 4. b., Wien, Springer, 2008.

PUTZO Hans, “§ 449 BGB”, Palandt Bürgerliches Gesetzbuch, ed. PALANDT Otto, 64. b., München, C. H. Beck, 2005, s. 658–661.

RIEDLER Andreas, “Eigentumsvorbehalt”, Österreichisches Bankvertragsrecht Band IX: Kreditsicherheiten Teil II, ed. APATHY Peter/IRO Gert/ KOZIOL Helmut, 2. b., Wien, Springer, 2012, s. 244–277.

SCHÄUBLE Daniel, “§ 17 Sachenrecht”, Internationales Privatrecht in der Notar- und Gestaltungspraxis, ed. HAUSMANN Rainer/ODERSKY Felix, 3. b., München, C. H. Beck, 2017.

SCHMIDT Detlef, “§ 449 BGB”, BGB Kommentar, ed. PRÜTTING Hans/WEGEN Gerhard/WEINREICH Gerd, 2. b., Neuwied, Luchterhand, 2007, s. 755–760.

SCHURR Francesco, “§ 1063 ABGB”, ABGB Taschenkommentar, ed. SCHWIMANN Michael, 2. b., Wien, LexisNexis, 2013, s. 850–856.

SCHWANDER Ivo, “Art. 715 ZGB”, Basler Kommentar - Zivilgesetzbuch II, ed. HONSELL Heinrich/VOGT Nedim Peter/GEISER Thomas, 5. b., Basel, Helbing Lichtenhahn Verlag, 2015, s. 1407–1412.

SEROZAN Rona, “Mülkiyeti saklı tutma anlaşması”, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 1, Sy. 2, 1968, s. 176–200.

SEROZAN Rona, “Mülkiyeti saklı tutma anlaşması ve teminaten temlik”, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65. yaş günü armağanı, 2. b., İstanbul, Beta, 2001, s. 987–1014.

SİRMEN Lâle, Eşya Hukuku, 5. b., Ankara, Yetkin, 2017.

ŞANLI Cemal/ESEN Emre/ATAMAN-FİGANMEŞE İnci, Milletlerarası Özel Hukuk, 6. b., İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2018.

TEKİNALP Gülören/ÇAVUŞOĞLU-UYANIK Ayfer, Milletlerarası Özel Hukuk Bağlanma Kuralları, 11. b., İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2011.

ULUOCAK Nihal, Milletlerarası Özel Hukuk Dersleri, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1989.

WELTER Reinhard, “§ 26 Auslandsbezug und Tragweite ausländischen Rechts”, Bankrechts-Handbuch Band I-II, ed. SCHIMANSKY Herbert/ BUNTE Hermann-Josef/LWOWSKI Hans-Jürgen, 5. b., München, C. H. Beck, 2017.

WENDEHORST Christiane, “Art. 43 EGBGB”, Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch Band 12, ed. HEIN Jan, 7. b., München, C. H. Beck, 2018.

WESTERMANN Harm Peter, “§ 449 BGB”, Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch Band 3, ed. SÄCKER Franz Jürgen/ RIXECKER Roland/OETKER Hartmut/LIMPERG Bettina, 7. b., München, C. H. Beck, 2016.

ZANKL Wolfgang, Bürgerliches Recht, 6. b., Wien, Facultas, 2012.