SÖZLEġMEYE AYKIRILIK HALĠNDE TBK M. 58/I HÜKMÜNCE TÜZEL KĠġĠ LEHĠNE HÜKMEDĠLECEK MANEVĠ TAZMĠNAT BORCUNUN DOĞUMU ĠÇĠN ARANAN ġARTLAR

Bu çalıĢmanın konusunu, sözleĢmeye aykırılık halinde TBK m. 58/I hükmü gereğince tüzel kiĢi lehine hükmedilecek manevi tazminat borcunun doğumu için aranan Ģartlar oluĢturmaktadır. Günümüzde sözleĢmeye aykırılık halinde özellikle tüzel kiĢiler tarafından çoğu kez maddi tazminat talebi yanında artık manevi tazminat talebine de yer verilmektedir. Söz konusu uyuĢmazlıkların çözümü açısından bu kapsamdaki manevi tazminat taleplerinin kabul edilmesi için aranan Ģartların irdelenmesi önem taĢımaktadır. Bu kapsamda çalıĢmada, tüzel kiĢilerin kiĢilik hakkının kapsamı ile manevi zarar ve manevi tazminat kavramları belirtilerek sözleĢmeye aykırılık halinde kiĢilik hakkı zedelenen ve manevi zarar gören tüzel kiĢi lehine hangi Ģartlar altında manevi tazminata hükmedilebileceğinin tespit edilmesi amaçlanmıĢtır.

CONDITIONS OF APPLICABILITY OF NONPENUCIARY DAMAGES FOR JUDICIAL PERSONS IN CASE OF CONTRACTUAL NON-COMPLIANCE

This paper examines the conditions of applicability of non-pecuniary damages in favour of juridical persons in case of contractual non-compliance. Nowadays juridical persons often ask for non-pecuniary damages in additon to the pecuniary damages in the event of contractual non-compliance. For the settlement of such disputes, it is important to address required conditions to award non-pecuniary damages. Therefore, this paper aims to examine the scope of personal rights of juridical persons and the concepts of pecuniary and non-pecuniary damages as well as the question of under what conditions a juridical person, whose personal rights are injured as a consequence of contractual non-compliance, and hence, who requests such damages, could be awarded damages.

___

AKĠPEK Jale/ AKINTÜRK Turgut/ ATEġ KARAMAN Derya, Türk Medeni Hukuk BaĢlangıç Hükümleri KiĢiler Hukuku, 13. Baskı, Beta, Ġstanbul, 2016

AKMAN Sermet, Sorumsuzluk AnlaĢması, Sulhi Garan, Ġstanbul, 1976

ANTALYA Gökhan, “Manevi Zararın Belirlenmesi ve Manevi Tazminatın Hesaplanması -Türk Hukukuna Manevi Zararın Ġki AĢamalı Olarak Belirlenmesine ĠliĢkin Bir Model Önerisi”, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk AraĢtırmaları Dergisi, C. 22, S. 3, Ġstanbul, 2016, (ss. 221-251)

ANTALYA Gökhan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. V, 1-2, 2. Baskı, Seçkin, Ankara, 2019 (Borçlar)

ARPACI Abdülkadir, KiĢiler Hukuku (Gerçek KiĢiler), Beta, Ġstanbul, 2000

ATLAN Hülya, Manevi Zararı Tazmin Yolları, On Ġki Levha, Ġstanbul, 2015

AYAN Mehmet/AYAN NurĢen, KiĢiler Hukuku, 8. Baskı, Seçkin, Ankara, 2016

BAġALP Nilgün, Sorumsuzluk AnlaĢmaları, On Ġki Levha, Ġstanbul, 2011

BAYSAL BaĢak, Haksız Fiil Hukuku BK m. 49-76, On Ġki Levha, Ġstanbul, 2019

BAYSAL BaĢak, Zarar Görenin Kusuru (Müterafik Kusur), On Ġki Levha, Ġstanbul, 2012 (Kusur)

BECKER Hermann, Obligationenrecht, Allgemeine Bestimmungen Art: 1-183, Berner Kommentar, VI/I, Staempfli, Bern, 1945

BĠLGĠN YÜCE Melek, Garanti SözleĢmesinin Bir Türü Olarak Üçüncü KiĢinin Fiilini Taahhüt SözleĢmesi, Vedat, Ġstanbul, 2007

BREHM Roland, Berner Kommentar Obligationenrecht Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen, Art. 41 - 61 OR., 4. Auflage, Stämpfli, Bern, 2013

BUCHER Andreas, Natürliche Personen und Persönlichkeitschutz, Helbing Lichtenhahn, Basel, 2009

ÇAKIRCA Seda Ġrem, Türk Sorumluluk Hukukunda Yansıma Zararı Bir Kazanç Kaybı Zararı Türü, Vedat, Ġstanbul, 2012

DEMĠRCĠOĞLU Huriye Reyhan, Güven Esası Uyarınca SözleĢme GörüĢmelerindeki Kusurlu DavranıĢtan Doğan Sorumluluk (Culpa in Contrahendo Sorumluluğu), Yetkin, Ankara, 2009

DURAL Mustafa/ÖĞÜZ Tufan, Türk Özel Hukuku Cilt 2 (KiĢiler Hukuku), 20. Baskı, Filiz, Ġstanbul, 2019

ERDOĞMUġ Belgin, Hukukta Latince Teknik Terimler Özlü Sözler, Ġstanbul Bilgi Üniversitesi, Ġstanbul, 2011

EREN Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Baskı, Yetkin, Ankara, 2019

EREN Fikret, Sorumluluk Hukuku Açısından Uygun Ġlliyet Bağı Teorisi, Sevinç, Ankara, 1975 (Ġlliyet)

ERLÜLE Fulya, Türk Borçlar Kanunu’na Göre Bedensel Bütünlüğün Ġhlalinde Manevi Tazminat, Seçkin, Ankara, 2015 (Manevi)

ERLÜLE Fulya, “Manevi Tazminatta Kusurun ve Zararın ĠĢlevi”, Ġstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 2, 2016, (s. 647-669)

FRANKO Nisim, ġeref ve Haysiyete Tecavüzden Doğan Manevi Zararın Tazmini, Ankara, 1973

FUNK Fritz, Borçlar Kanunu ġerhi I Umumi Hükümler (Çev. Hıfzı Veldet, Cemal Hakkı Selek), Üniversite, Ġstanbul, 1938

GENÇ ARIDEMĠR Arzu, SözleĢmeye Aykırılıktan Doğan Manevi Tazminat, On Ġki Levha, Ġstanbul, 2008

GEZDER, Ümit, Türk/Ġsviçre Hukukunda Culpa in Contrahendo Sorumluluğu, Beta, Ġstanbul, 2009

GÖNEN Doruk, Tüzel KiĢilerde KiĢilik Hakkı ve Korunması, On Ġki Levha, Ġstanbul, 2011

GÜRSOY Kemal Tahir, “Manevi Zarar ve Tazmini”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 30/1, 1973, (ss. 7-56)

HATEMĠ Hüseyin, Borçlar Hukuku Genel Bölüm SözleĢme DıĢı Sorumluluk Hukuku, 2. Baskı, Filiz, Ġstanbul, 1998

HATEMĠ Hüseyin, KiĢiler Hukuku, 7. Baskı, On Ġki Levha, Ġstanbul, 2018

HATEMĠ Hüseyin/GÖKYAYLA K. Emre, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 4. Baskı, Vedat, Ġstanbul, 2017

HELVACI Serap, Türk ve Ġsviçre Hukuklarında KiĢilik Hakkını Koruyucu Davalar, Beta, Ankara, 2001

HELVACI Serap, Gerçek KiĢiler, 8. Baskı, Legal, Ġstanbul, 2017 (Gerçek)

HOCHSTRASSER Fritsz, Die Verletzung persönlicher Güter durch Vertragsverletzung, Druckerei Gebr. Leemann & Co. A.G., Zürich, 1926

HONSELL Heinrich/VOGT Nedim Peter/ WIEGAND Wolfgang, Basler Kommentar Obligationenrecht I, Art. 1-529 OR, 6. Auflage, Helbing, Basel, 2015

HUGUENIN Claire, HILTY Reto M. (Hrs.), Schweizer Obligationenrecht 2020: entfur für einen neuen allgemeinen teil: Code des obligations suisse 2020: projet relatif a’une nouvelle partie generale, Schulthess, Zürich, 2013

ĠNCEOĞLU M. Murat, “Yargıtay Kararları IĢığında SözleĢmeye Aykırılıktan Doğan Manevi Tazminat Talepleri”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C. 24, S. 4, Ankara, 2008, (ss. 77-121)

INDERKUM Matthias, Schadenersatz, Genugtuung und Gewinnherausgabe aus Persönlichkeitsverletzung Art. 28a Abs. 3 ZGB, Universität, Freiburg, 2008

KARABAĞ BULUT, Nil, Medeni Kanunun 23. Maddesi Kapsamında KiĢilik Hakkının SözleĢme Özgürlüğüne Etkisi, On Ġki Levha, Ġstanbul, 2014

KARABAĞ BULUT, Nil, “Sorumsuzluk AnlaĢmaları ve Sonuçları”, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan C. 1, Vedat, Ġstanbul, 2009, (ss. 825-889) (Sorumsuzluk)

KARAHASAN Mustafa R., Tazminat Hukuku, Manevi Tazminat, Öğreti Yargıtay Kararları, 6. Baskı, Beta, Ġstanbul, 2001

KESKĠN AyĢe DilĢat, Objektif Manevi Zarar Teorisi Açısından Manevi Tazminat, Yetkin, Ankara, 2016

KILIÇOĞLU Ahmet M., “Tüzel KiĢi Manevi Tazminat Ġsteyebilir mi?”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1/1, 1983, (ss. 287-294) (Tüzel)

KILIÇOĞLU Ahmet M., “Manevi Tazminatın Hukuksal Niteliği”, Ankara Barosu Dergisi, S. 1, Ankara, 1984, (ss. 15-21) (Nitelik)

KILIÇOĞLU Ahmet M., “Medeni Kanunda Manevi Tazminatta Ağır Kusur Konusunda Yapılan DeğiĢiklik”, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan, Banka ve Ticaret Hukuku AraĢtırma Enstitüsü, Ankara, 1990, (ss. 103-110) (Tazminat)

KILIÇOĞLU Ahmet M., ġeref, Haysiyet ve Özel YaĢama Basın Yoluyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluluk, 5. Baskı, Turhan, Ankara, 2016

KILIÇOĞLU Ahmet M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, Turhan, Ankara, 2019 (Borçlar)

KILIÇOĞLU YILMAZ Kumru, “KiĢilik Hakkının Ġhlalinde Manevi Tazminat”, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt 11, Sayı 115, 2016, (s. 39-55)

KILIÇOĞLU Kumru, Yansıma Yoluyla Zarar, Turhan, Ankara, 2012 (Yansıma) KIRCA Çiğdem, “Manevi Tazminatın Fonksiyonu ve Niteliği”, Yargıtay Dergisi C. 25, S. 3, Ankara, 1999, (ss. 242-270)

KOCAYUSUFPAġAOĞLU Necip, “KiĢilik Haklarını Koruyan Manevi Tazminat Davasına ĠliĢkin Yeni GeliĢmeler (MK.24, BK.49)”, Sorumluluk Hukukunda Yeni GeliĢmeler I. Sempozyumu, Ankara, 21-22/Ekim/1977, Fakülteler, Ġstanbul, 1980, (ss. 141-180)

KOCAYUSUFPAġAOĞLU Necip/HATEMĠ Hüseyin/SEROZAN Rona/ARPACI Abdülkadir, Borçlar Hukuku Genel Bölüm Cilt 1, 7. Baskı, Filiz, Ġstanbul, 2017

KOLLER Jürg, Genugtuung aus Vertragsverletzung, Schulthess, Zürich, 2003

KOLLER Alfred, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, 3. Auflage, Stämpfli, Bern, 2017 (AT)

LANDOLT Hardy, Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen, Zweite Lieferung, Art. 45-49 OR, Kommentar zum schweizerischen Zivilrecht, Obligationenrecht, Kommentar zur 1. und 2. Abteilung (Art. 1-529 OR), Zürcher Kommentar Band/Nr. V/1c/2 (Herausgeber Peter Gauch, Jörg Schmid), 3. Auflage, Schulthess, Zürich, 2007

MÜLLER Christof, Obligationenrecht - Allgemeine Bestimmungen Art. 1-183 OR Handkommentar zum Schweizer Privatrecht (Herausgeber Andreas Furrer, Anton K. Schnyder), 3. Auflage, Schulthess, Zürich, 2016

NOMER Haluk Nami, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 17. Baskı, Beta, Ġstanbul, 2020

OFTINGER Karl/ STARK Emil, Schweizerisches Haftpflichtrecht Erster Band: Schweizerisches Haftpflichtrecht / Allgemeiner Teil, 5. Auflage, Schulthess, Zürich, 1995

OĞUZMAN, M. Kemal, “Ġsviçre ve Türkiye‟de Medeni Kanun ve Borçlar Kanununda ġahsiyetin Hukuka Aykırı Tecavüze KarĢı Korunması ve Özellikle Manevi Tazminat Davası Bakımından Yapılan DeğiĢiklikler”, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan, Banka ve Ticaret Hukuku AraĢtırma Enstitüsü, Ankara, 1990, (ss. 7-53)

OĞUZMAN M. Kemal/ÖZ Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 1, 17. Baskı, Vedat, Ġstanbul, 2019 (Cilt 1)

OĞUZMAN M. Kemal/ÖZ Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 2, 15. Baskı, Vedat, Ġstanbul, 2020

OĞUZMAN M. Kemal / SELĠÇĠ Özer/ OKTAY ÖZDEMĠR Saibe, KiĢiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel KiĢiler), 18. Baskı, Filiz, Ġstanbul, 2019

ORAL Tuğçe, Tüzel KiĢilerin Manevi Zararının Tazmini, On Ġki Levha, Ġstanbul, 2018

OSER Hugo/SCHÖNENBERGER Wilhelm, Zürcher Kommentar, Bd. V: Das Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, Art. 1- 183 OR., 2. Auflage, Schulthess, Zürich, 1929

ÖZSUNAY Ergun, Medeni Hukukumuzda Tüzel KiĢiler, 4. Baskı, Sulhi Garan, Ġstanbul, 1978

ÖZTAN Bilge, Tüzel KiĢiler, 2. Baskı, Turhan, Ankara, 1998

RIKLIN Franz, Der Schutz der Persönlichkeit gegenüber Eingriffen durch Radio und Fernsehen nach Schweizerischen Privatrecht, Universitaetsverlag, Freiburg, 1968

SAYMEN, Ferit Hakkı, Manevi Zarar ve Tazmini Sureti, Cumhuriyet, Ġstanbul, 1940

SAYMEN Ferit H., “Kimler Manevi Tazminat Talep Edebilir?”, ĠÜHFM, Cilt 6, Sayı 1, Ġstanbul, 1940, (s. 126-145) (Manevi Tazminat)

SCHWENZER Ingeborg, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, 7. Auflage, Stämpfli, Bern, 2016

SEROZAN Rona, “Manevi Tazminat Ġstemine DeğiĢik Bir YaklaĢım”, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan, Banka ve Ticaret Hukuku AraĢtırma Enstitüsü, Ankara, 1990, (ss. 67-111)

SEROZAN Rona, “KiĢilik Hakkının Korunmasıyla Ġlgili Bazı DüĢünceler”, Ġstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk AraĢtırmaları Dergisi 11, Ġstanbul, 2011, (ss. 93-112) (KiĢilik)

SEROZAN Rona, “Eine differenzierte Beurteilung des Anspruchs auf immateriellen Schadenersatz”, Türkisch-schweizerische Juristentage 1989, Zürich, 1990, (ss. 45-78) (Schadenersatz)

SEROZAN Rona, Medeni Hukuk Genel Bölüm KiĢiler Hukuku, 8. Baskı, Vedat, Ġstanbul, 2018 (KiĢiler)

SEROZAN Rona, Ġfa Ġfa Engelleri Haksız ZenginleĢme, 7. Baskı, Filiz, Ġstanbul, 2016 (Ġfa Engelleri)

ġENOCAK Zarife, Borçlunun Ġfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğu, Dayınlarlı, 1995

TANDOĞAN Halûk, Türk Mesuliyet Hukuku (Akit DıĢı ve Akdi Mes’uliyet), 1. Basıdan Tıpkı Baskı, Vedat, Ġstanbul, 2010TANDOĞAN Halûk, “ġahsiyetin Akit DıĢı Ġhlâllere KarĢı Korunmasının ĠĢleyiĢ Tarzı ve Basın Yoluyla Olan Ġhlâllere KarĢı Özel Hayatın Korunması”, AÜHFD 20/1, Ankara, 1963, (ss. 1-36) (Basın)

TEKĠNAY Selahattin Sulhi / AKMAN Sermet / BURCUOĞLU Haluk / ALTOP Atilla, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Filiz, Ġstanbul, 1993

TERCIER Pierre/ PICHONNAZ Pascal/DEVELĠOĞLU Murat, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, On Ġki Levha, Ġstanbul, 2016

von TUHR Andreas/PETER Hans, Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrechts, Bd. I, Schulthess, Zürich, 1974

von TUHR Andreas/ESCHER Andreas, Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrechts, Bd. II, 3. Auflage, Schulthess, Zürich, 1974

ÜNAL Mehmet, “Manevi Tazminat ve Bu Tazminat ÇeĢidinde Kusurun Rolü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 35/1, Ankara, 1978, (ss.397- 437)

YALMAN, Süleyman, Türk-Ġsviçre Hukukunda SözleĢme GörüĢmelerinden Doğan Sorumluluk, Seçkin, Ankara, 2006

YÜNLÜ Semih, Yardımcı KiĢilerin Fiillerinden Sorumluluk, On Ġki Levha, Ġstanbul, 2019

ZEVKLĠLER Aydın/ACABEY M. BeĢir/ GÖKYAYLA K. Emre, Medeni Hukuk, Seçkin, Ġstanbul, 2000