Şirketler Topluluğunda Hâkim Şirket Pay Sahiplerinin Bağlı Şirketler Hakkında Bilgi Alma Hakkı

Anonim şirket pay sahiplerinin şirketin işleri hakkında bilgi sahibi olmasının gerektiği yaygın olarak kabul edilmektedir. Eğer bu anonim şirket şirketler topluluğunda hâkim şirket konumunda ise, pay sahipleri yalnızca hâkim şirketin işlerine değil aynı zamanda bağlı şirketlerin işlerine de odaklanacaktır. Bağlı şirketler hâkim şirketin kontrolü altında olduklarından, pay sahipleri hâkim şirketin yönetim kurulundan bağlı şirketin işleri ile ilgili bilgi talep edebilirler. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 200’ncü maddesi ile hâkim şirket pay sahiplerinin bağlı şirketler hakkında bilgi alma hakkı yasal olarak düzenlenmektedir. Bunun yanı sıra, anonim şirketlerde pay sahiplerinin bilgi alma hakkını düzenleyen 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 437’nci maddesi de yürürlüktedir. Bu kapsamda, bu iki hüküm arasındaki karşılıklı ilişki irdelenmelidir.

Right to Obtaın Information of Parent Company’s Shareholders Regarding Subsıdıaries in the Group of Companies

It is widely acknowledged that shareholders of a joint stock company should have the right to obtain information regarding company’s operations. If the joint stock company is the parent company of a group of companies, the shareholders would not only focus on the company’s own operations, but also those of the subsidiaries’ operations. As the subsidiaries are under the control of the parent company, the shareholders may request information from the parent company’s board of directors regarding the subsidiaries’ operations. The Article 200 of the Turkish Commercial Code number 6102 regulates the right to obtain information of parent company’s shareholders regarding subsidiaries. Besides, there is a general provision, Article 437 of the Turkish Commercial Code number 6102, which regulates the shareholders’ right to obtain information in joint stock companies. Thus, the interrelation between the two provisions should be evaluated.

___

AKKAN Mine, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, c. I, 15. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.

ALTAY Sıtkı Anlam, “Anonim Ortaklıklarda Özel Denetimin Koşullarına İlişkin Düşünceler”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, İstanbul, S. 2013/2, 2015, s. 55- 76.

AKDAĞ Güney Necla, “Anonim Şirketlerde Hakların Sakınılarak Kullanılması İlkesi ve Uygulaması”, Prof. Dr. Hikmet Sami Türk’e Armağan, 1. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2017, s. 45-68.

AKIN İrfan, Şirketler Topluluğu Sorumluluk Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014.

AKTAŞ Sururi, “Pozitif Hukukta Boşluk Kavramı”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIV, S. 1–2, 2010, s. 1-28; http://eski. erzincan.edu.tr/birim/HukukDergi/makale/2010%20XIV_1-1. pdf, (Erişim Tarihi: 03.03.2018).

ATALAY Oğuz, “Anonim Şirketlerde Bilgi Alma Ve İnceleme Haklarinin Mahkeme Araciliğiyla Kullanilmasi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi: Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, c. I, 1. Baskı, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir, 2015, C. 16, S. Özel Sayı, s. 53-76, (“Bilgi Alma”).

ATALAY Oğuz, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, c. II, 15. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017, (“İspat”).

ATALI Murat, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, c. III, 15. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.

AYOĞLU Tolga, Sermaye Şirketleri Özelinde Şirketler Hukuku Uyuşmazlıklarının Çözümünde Tahkim, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.

AYTAÇ Zühtü, Anonim Ortaklıkta İbra, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1982.

BİLGİLİ Fatih/DEMİRKAPI Ertan, Şirketler Hukuku, 9. Baskı, Dora Basım-Yayın, Bursa, 2013.

BULUT Abdulkadir, Anonim Şirket Elektronik Genel Kurul Uygulamasında Pay Sahiplerinin Bilgi Alma Hakkı, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.

ÇAMOĞLU Ersin, “Limited Ortağın Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Kullanılması ve Sınırları”, Prof. Dr. Hamdi Yasaman’a Armağan, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017, s. 143-162.

ÇELEBİ Ali Ergin, Birleşme ve Devralma İşlemlerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar ve Tahkim, 1. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2016.

DOĞRUSÖZ Bumin/ONAT Öznur/TUNÇEL TÖRALP Funda, Türk Ticaret Kanunu, c. I, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 2011, https://www.tobb.org.tr/Documents/yayinlar/kanun-mevzuat-yonetmelik/turk_tic_kan_kitap_cilt_01.pdf, (Erişim Tarihi: 03.03.2018).

DOLU Ali Murat, Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.

DURAL Ali, “Anonim Şirketin Önemli Miktarda Varlığının Satışına İlişkin Genel Kurul Kararının İçeriği ve Kapsamı”, Prof. Dr. Hamdi Yasaman’a Armağan, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017, s. 225-239.

DUVE Christian/WIMALASENA Philip, “Arbitration of Corporate Law Disputes in Germany”, Patricia Nacimiento/Stefan Michael Kröll/Karl-Heinz Böckstiegel (ed.), Arbitration in Germany – The Model Law in Practice, 2. Baskı, Kluwer Law International, 2015, s. 927-962, http://www.kluwerarbitration.com, (Erişim Tarihi: 03.03.2018).

ERDEM H. Ercüment, “Türk ve İsviçre Hukuklarında Eşit İşlem İlkesi”, İsviçre Borçlar Kanununun İktibasının 80.Yılında İsviçre Borçlar Hukukunun Türk Ticaret Hukukuna Etkileri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009, s. 393-524, (“Eşit İşlem”).

ERDEM H. Ercüment, “İsviçre Şirketler Hukukuna İlişkin Kanun Taslası”, Hukuk Postası 2015, Erdem & Erdem Ortak Avukatlık Bürosu, İstanbul, 2015, s. 3-9, (“Taslak”).

ERDEM H. Ercüment, “Anonim Şirketlerde Pay Sahiplerinin Bilgi Alma Hakkı”, Hukuk Postası 2015, Erdem & Erdem Ortak Avukatlık Bürosu, İstanbul, 2015, s. 21-25, (“Bilgi Alma Hakkı”).

ERDEM Nuri, “6102 Sayılı “Yeni” TTK.’ya Göre Anonim Ortaklık Pay Sahiple rinin “Müktesep” (Kazanılmış) Hakları”, REGESTA, İstanbul Ticaret Odası, 2012, C. 2, S. 1, s. 29-44, (“Müktesep Hak”).

ESEN Emre, “Türk Hukukunda Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Münhasır Yetki Kavramı”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni: Prof. Dr. Ergin Nomer’e Armağan, Beta Yayıncılık, İstanbul 2002, C. 22, S. 2, s. 183-206.

GÖKTÜRK Kürşat, Şirketler Topluluğunda Sorumluluk Esasları, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.

GÜRBÜZ Usluel Aslı E., Türk Özel Hukukunda Özellikle Anonim Şirketlerde Ticari Sırrın Korunması, 1. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009.

HANAĞASI Emel, Davada Menfaat, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.

HELVACI Mehmet, “Anonim Ortaklık Genel Kurul Kararlarının İptali Davalarının Tahkim Yargılamasına Uygunluğu Üzerine Düşünceler”, II. Uluslararası Özel Hukuk Sempozyumu “Tahkim”, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu/Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul, 2009, s. 179-202.

HELVACI Mehmet/ÇAMURCU Emin/TÜRKYILMAZ İsmail, “Özellikle Anonim Şirket Açısından Şirket Menfaati Kavramı”, Prof. Dr. Hamdi Yasaman’a Armağan, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017, s. 309-330.

HUYSAL Burak, Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkime Elverişlilik, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010.

https://www.admin.ch, 03.03.2018.

https://emsal.yargitay.gov.tr, 03.03.2018.

http://www.disarb.org, 03.03.2018.

http://karamercanhukuk.com, 03.03.2018.

http://www.kazanci.com, 05.01.2018.

KARASU Rauf, “Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’na Göre Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Bilgi Alma Hakkı“, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü (Türkiye İş Bankası Vakfı), Ankara, 2005, C. 23, S. 2, s. 71-114, (“Bilgi Alma Hakkı”).

KARASU Rauf, “6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Şirketler de Emredici Hükümler İlkesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2012, C. 18, S. 2, s. 312-331, http://dosya.marmara.edu.tr/huk/fak%C3%BCltedergisi/2012C.18.S.2/7.oturum.pdf, 03.03.2018, (“TTK’da Emredici Hükümler”).

KARASU Rauf, Anonim Şirketlerde Emredici Hükümler İlkesi, Güncelleştirilmiş 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2015, (“Emredici Hükümler”).

KARASU Rauf, “Emredici Hükümler İlkesinin Kapalı Tip Anonim Şirketler ve Limited Şirketler Açısından Doğurduğu Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 2015, S. 1, s. 115-132, http://dergipark.gov.tr/download/issue-file/2591, 03.03.2018, (“Sorunlar ve Çözüm Önerileri”).

KAYA Arslan, Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Bilgi Alma Hakkı, Bankacılık ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 2001, (“Bilgi Alma Hakkı”).

KAYA Arslan, “Özel Denetim İsteme Hakkının Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı ile İlişkisi”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü (Türkiye İş Bankası A.Ş. Vakfı), Ankara, 2015, C. XXXI, S. 1, s. 61-83, (“Özel Denetim”).

KIRCA Çiğdem, “Örtülü (Gizli) Boşluk ve Bu Boşluğun Doldurulması Yöntemi Olarak Amaca Uygun Sınırlama (Teleologische Reduktion)”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2001, C. 50, s. 91-119, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/291/2652.pdf, 03.03.2018.

KIRCA İsmail/ŞEHİRALİ ÇELİK Feyzan Hayal/MANAVGAT Çağlar, Anonim Şirketler Hukuku: Temel Kavram ve İlkeler, Kuruluş, Yönetim Kurulu, c. 1, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü (T. İş Bankası A.Ş. Vakfı), Ankara, 2013, (“I”).

KIRCA İsmail/ŞEHİRALİ ÇELİK Feyzan Hayal/MANAVGAT Çağlar, Anonim Şirketler Hukuku: Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, c. 2/2, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü (T. İş Bankası A.Ş. Vakfı), Ankara, 2016, (“II”).

KONURALP Haluk, Medeni Usul Hukukunda İspat Sınırlarının Zorlanan Sınırları, Tıpkıbasım, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.

KURU Baki, Nizasız Kaza, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1961, (“Nizasız Kaza”).

KURU Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, c. II, 6. Baskı, Demir Demir Yayıncılık, İstanbul, 2001.

MOROĞLU Erdoğan, Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, 8. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.

NOMER N. Füsun, Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Sadakat Yükümlülüğü, 1. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 1999.

OCAK Nazmi, “Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Bilgi Alma, İnceleme ve Denetleme Hakkı”, Prof. Dr. Nuri Çelik’e Armağan, c. I, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2001, s. 710-743

OĞUZMAN M. Kemal/BARLAS Nami, Medeni Hukuk, Vedat Kitapçılık, 20. Baskı, İstanbul, 2014.

OKUTAN NILSSON Gül, Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’na Göre Şirketler Topluluğu, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2009.

ÖNEN Ergun, “Feragat ve Kabul Kesin Hüküm Teşkil Etmez”, Ankara Barosu Dergisi, 1976, S. 1, s. 26-39, http://www.ankarabarosu.org.tr/ siteler/ankarabarosu/tekmakale/1976-1/4.pdf, (Erişim Tarihi: 03.03.2018).

ÖZDEMİR KOCASAKAL Hatice, “Tahkim Şartı ile İlgili İptal Sebepleri“, ICC Türkiye XI. Milletlerarası Tahkim Semineri (14 Nisan 2014), ICC Türkiye Milli Komitesi, Ankara, s. 37-84.

ÖZEKES Muhammet, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, c. II, 15. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.

ÖZTEK Selçuk, “Şirketler Gruplarında Yavru Şirketlerdeki Azınlık Pay Sahiplerinin Türk Ticaret Kanunu m. 363/İsviçre Borçlar Kanunu m. 697 Çerçevesinde Bilgi Alma Hakkı”, Prof. Dr. Ernst E. Hirsch’in Hatırasına Armağan, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1986, s. 293-333.

PASLI Ali, Anonim Ortaklık Kurumsal Yönetimi (Corporate Governance), 2. Baskı, Çağa Hukuk Vakfı Yayınları, 2005.

PEKCANITEZ Hakan, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, c. II, 15. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.

POROY Reha/TEKİNALP Ünal/ÇAMOĞLU Ersin, Ortaklıklar Hukuku II, 13. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2017.

PULAŞLI Hasan, “Anonim Şirketlerde Özel Denetçi Atanması İsteminin Mukayeseli Hukuk Açısından Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Hamdi

Yasaman’a Armağan, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017, s. 589-611, (“Özel Denetçi”).

PULAŞLI Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi, c. I, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018, (“I”).

PULAŞLI Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi, c. II, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018, (“II”).

SEROZAN Rona, Medeni Hukuk, Vedat Kitpaçılık, İstanbul, 2005.

SULU Muhammed, Ticari Sırların Korunması, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.

ŞAHİN Ayşe, Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi, 1. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2013.

ŞENER Oruç Hami, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku Ders Kitabı, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.

TAŞ Mehmet, Türk Hukukunda Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının İptali Davalarının Milletlerarası Ticari Tahkimde Görülmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007.

ÜÇIŞIK Güzin, “Türk Hukukunda Anonim Ortaklıklarda Kamuyu Aydınlatma İlkesi”, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Beykent Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2009, C. 3, S. 1, s. 1-29.

VEZİROĞLU Cem, “Arbıtrability of Disputes Arising From Joint Stock Company Law”, ISTAC Bülteni, 2017, S. Eylül 2017, s. 1-7, https://ssrn.com/abstract=3046152, https://istac.org.tr/wp-content/uploads/2016/06/istac-Eylül-2017-bülten-uzun-copy-01.html, 03.03.2018.

YILDIRIM Burçin, Anonim Ortaklıklarda Şirket İçi Uyuşmazlıkların Milletlerarası Tahkim Yoluyla Çözümlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012, (“Şirket İçi”).

YILDIRIM M. Kamil, Medeni Usul Hukukunda Delillerin Değerlendirilmesi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul, 1990, (“Deliller”).

BİÇER Levent/HAMAMCIOĞLU Esra, “Anonim Ortaklıklarda Genel Kurulun Devredilemez Yetkileri Kapsamında Önemli Miktarda Şirket Varlığının Toptan Satışı ve Uygulama Alanı (TTK m. 408/2- f)”, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013, C. I, S.1, s. 33-52.

YONGALIK Aynur, “İstisnalar Dar Yorumlanır Kuralı ve Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2011, C. 60 S. 1, s. 1-15, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/1584/17169.pdf, (Erişim Tarihi: 03.03.2018).