HAKSIZ ARAMA SUÇU (TCK m. 120)

TCK m. 120‟de düzenlenen haksız arama suçu karma hukukî konulu bir suç olup norm ile korunan baĢlıca hukukî yarar “özel hayatın gizliliği”dir. Yalnızca kamu görevlileri tarafından iĢlenebilen bu suçun mağduru gerçek kiĢilerdir. Seçimlik hareketli bir suç olan haksız arama suçunun ihmâlî davranıĢla iĢlenmesi mümkün değildir. Suç, aynı zamanda, sırf hareket suçudur. Genel ve olası kastın varlığı yeterli olup suçun taksirle iĢlenmesi olanaksızdır. Bu suç tipi bakımından farklı hukuka uygunluk nedenleri söz konusu olabilir. TeĢebbüse ve iĢtirake elveriĢli olan haksız arama suçu bakımından TCK m. 43 ve 44 hükümlerinin uygulanması mümkündür. Resen takibi gereken haksız arama suçuna karĢılık öngörülen ceza “üç aydan bir yıla kadar hapis cezası” olup suçun herhangi bir nitelikli hâli bulunmamaktadır.

THE CRIME OF UNLAWFUL SEARCH (TPC art. 120)

The article 129 of the TPC in which the crime of unlawful search laid down, the legislator mainly aims at protecting the privacy of private life. Any natural person may be the victim of this crime which can only be perpetrated by public officers. The crime can be committed with two optional/elective actions. Various justifications may apply. Mens rea of the crime is general intent and it is also possible to commit it - not by negligence but- by eventual intent. Both attempt and participation is possible for this crime. Articles 43 and 44 of the TPC are also applicable for the crime of unlawful search. The sanction stipulated for the crime -which has to be investigated and prosecuted ex officio- is the imprisonment for a term of three months to one year. There is no qualified version of the crime, which aggravates or mitigates the sanction.

PDF

___

AKYÜREK Güçlü, “5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu‟nun 120. Maddesindeki Haksız Arama Suçu”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, 2012, s. 29-39.

AKYÜREK Güçlü, Özel Hayatın Gizliliğini Ġhlâl Suçu, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014.

AKYÜREK Güçlü, Haksız Arama, Özel Ceza Hukuku, Cilt III, Hürriyete, ġerefe, Özel Hayata, Hayatın Gizli Alanına KarĢı Suçlar, On Ġki Levha Yayıncılık, Ġstanbul, 2018, ss. 307-321.

AYDIN Murat, “Adlî Aramada Hazır Bulunacak KiĢiler ve Arama Tanıkları”, Ceza Hukuku Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 8, 2008, s. 105-125.

BODUR BüĢra, Arama Bağlamında Haksız Arama Suçu, YayımlanmıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul, Ġstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015.

DÖNMEZER Sulhi / ERMAN Sahir, Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku, Cilt: 2, 14. Baskı, Der Yayınları, Ġstanbul, 2019.

EKĠCĠ ġAHĠN Meral, Ceza Hukukunda Rıza, YayımlanmıĢ Doktora Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.

EVĠK Vesile Sonay, Görevi Kötüye Kullanma Suçları (TCK m. 257), 1. Baskı, On Ġki Levha Yayınları, Ġstanbul, 2019.

GÖKCAN Hasan Tahsin, “Türk Ceza Kanunu Uygulamasında Kamu Görevlisi Kavramı”, CKHD, Cilt: 3, Sayı: 2, 2015, s. 147-160.

GÖZLER Kemal, “Yorum Ġlkeleri”, Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm SomutlaĢması, Ankara, KHP ve TBB Ortak Yayını, 2013, s. 15-119.

GÜLġEN Recep, “Haksız Arama Suçu”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 16-19, 2007, s. 139-158.

HAFIZOĞULLARI Zeki / ÖZEN Muharrem, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler KiĢilere KarĢı Suçlar, 2. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara, 2011.

HAKERĠ Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 22. Baskı, Ankara, 2019.

KATOĞLU Tuğrul, “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 61, Sayı: 2, 2012, s. 657- 694.

KATOĞLU Tuğrul, Ceza Hukukunda Hukuka Aykırılık, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2003.

KESKĠN KĠZĠROĞLU Serap, “5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu‟nda Basit Arama (Adlî Arama)”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 58, Sayı: 1, 2009, s. 139-168.

KOCA Mahmut / ÜZÜLMEZ Ġlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.

OĞUZMAN M. Kemal / SELĠÇĠ Özer / OKTAY ÖZDEMĠR Saibe, EĢya Hukuku, 12. Baskı, Filiz Kitabevi, Ġstanbul, 2009.

ÖZBEK Veli Özer / DOĞAN Koray / BACAKSIZ Pınar, Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.

ÖZBEK Veli Özer / DOĞAN Koray / BACAKSIZ Pınar, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.

ÖZGENÇ Ġzzet, Ceza Hukukunda Suça ĠĢtirakin Hukuki Esası ve Bir Faillik Türü Olarak Dolaylı Faillik, YayımlanmıĢ Doktora Tezi, Ġstanbul, Ġstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1990.

ÖZGENÇ Ġzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019. (Genel Hükümler)

ÖZTÜRK Bahri / EKER KAZANCI Behiye / SOYER GÜLEÇ Sesim, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.

ÖZTÜRK Bahri / ERDEM Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014.

ÖZTÜRK Bahri / TEZCAN DurmuĢ / ERDEM Mustafa Ruhan / SIRMA GEZER Özge / SAYGILAR KIRIT Yasemin F. / ALAN AKCAN Esra / ÖZAYDIN Özdem / ERDEN TÜTÜNCÜ Efser / ALTINOK

VILLEMIN Derya / TOK Mehmet Can, Nazarî ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.

POLAT Levent, Haksız Arama Suçu, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007.

ġAHĠN Cumhur / GÖKTÜRK Neslihan, Ceza Muhakemesi Hukuku - I, 10. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.

ġEN Ersan, Yeni Türk Ceza Kanunu Yorumu, Cilt: 1, 1. Baskı, Vedat Kitapçılık, Ġstanbul, 2006.

TEZCAN DurmuĢ / ERDEM Mustafa Ruhan / ÖNOK Murat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 17. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.

TOROSLU Nevzat / TOROSLU Haluk, Ceza Hukuku Genel Kısım, 24. Baskı, SavaĢ Yayınevi, Ankara, 2018. (Genel Kısım)

TOROSLU Nevzat / TOROSLU Haluk, Ceza Hukuku Özel Kısım, 5. Baskı, SavaĢ Yayınevi, Ankara, 2010. (Özel Kısım)

TÜRAY Aras, “Ceza Hukuku Bağlamında Kamu Görevlisi Kavramına ĠliĢkin EleĢtirel Bir Değerlendirme”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: XIV, Sayı: 2, 2017, s. 355-377.

ÜNVER Yener / HAKERĠ Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.

YENĠSEY Feridun / NUHOĞLU AyĢe, Ceza Muhakemesi Hukuku, 7. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.

YILDIRIM Akif, “Türk Ceza Hukukunda Haksız Arama Suçu”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 19, 2014, s. 585-622.

ZAFER Hamide, Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK m. 1-75, 4. Baskı, Beta Yayınevi, Ġstanbul, 2015.